ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Sayın Bakan, Sayın Başkan; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakan, öncelikle deprem yaşayan bir ilin milletvekili olarak sahada yapmış olduğunuz çalışmalar için teşekkür etmek istiyorum ama Sayın Bakanım, çalışmalar var ancak iyiye gitmeyen işler de var. Şunu söyleyeyim: Adıyaman'da öncelikle kırsaldaki köy evleriyle başlamak istiyorum. Adıyaman'da kırsaldaki vatandaşlar depremde çok büyük kayıplar yaşadılar, evleri hasar gördü. Kırsaldaki konutlar konusunda sizin de sunumunuzda sadece yıl sonunda 362 konutu teslim edeceğiniz gibi bir hedef var. Bu çok düşük çünkü zor coğrafyada yaşayan köylü vatandaşlarımızın barınma sorununun bir an evvel çözülmesi lazım. Kaldı ki kırsaldaki köylülere dağıtılan konteynerler de Çin konteyneri, barınma ihtiyacını karşılamaktan uzak, yalıtımı yok. Dolayısıyla bu bölgede konutları teslim etmeyecekseniz bile en azından oradaki konteynerlerin yalıtımlı konteynerlerle değiştirilmesi gerekiyor, aksi takdirde bu kış kırsaldaki vatandaşlar için çok zor geçecek.

Sayın Bakan, TOKİ eliyle yapılan evler var, Adıyaman Örenli'de başladınız, Karadağ bölgesinde yapıyorsunuz. Burada da işler gerçekten hızlı başladı ancak istenilen seviyede değil, ben yerinde zaman zaman incelemeler de yapıyorum. Özellikle Karadağ'daki, Örenli'deki konut alanlarında evlerin inşaatına başlandı, temeller atıldı ama okul, hastane, sağlık ocağı ve sosyal tesislere ilişkin ihaleler yapılmadı, bunların aslında atbaşı gitmesi lazım. Yarın siz evleri yapacaksınız, çocuklar hangi okula gidecek, vatandaş hangi yollardan gidecek? Bu konuda bir gecikme var, bunun hızlandırılmasını biz talep ediyoruz. Eğer siz bu konuda müdahil olursanız,. işler hızlanırsa en azından işler bittiğinde yeni mağduriyetlerle vatandaşlarımız karşı karşıya kalmaz.

Sayın Bakan, bir de Adıyaman'da en büyük sorunlardan bir tanesi ağır hasarlı binaların inşaat enkazlarının döküldüğü saha. Bu saha gerçekten yerleşim yerlerinin içinde, belki siz de gördünüz, tam organize sanayinin kapısının içerisinde, etrafında yerleşim alanları var ve bu yerleşim alanlarından dolayı vatandaşlarımız burada tozdan çok ciddi anlamda mağdur oluyorlar. Asbest tehlikesi var, biz bu asbest tehlikesine defalarca dikkatlerinizi çektik, sahada siz de talimatlar verdiniz ama şunu üzülerek söyleyeyim ki müteahhitler sizi dinlemiyor Sayın Bakan, ne sizi dinliyorlar ne İçişleri Bakanını dinliyorlar. Bunlar gözünü paraya dikmişler, halkın sağlığını tehlikeye atıyorlar. Bir taraftan devletin imkânlarıyla mağduriyeti gidermeye çalışırken bir taraftan da müteahhitler eliyle vatandaşlarımızın sağlığı tehlike ve tehdit altında.

Yine, Sayın Bakan, bizim Mara ve Musalla Mahallesi'nde 2015 yılında kentsel dönüşüm kararları çıktı, bu alanlar risk alanları ilan edildi, Resmî Gazete'de yayımlandı; adımlar atılmadı ve bu risk alanında 6 Şubat depreminde binlerce yurttaşımız vefat etti. Aynı tehlike ve tehdit devam ediyor çünkü bölgede yeni depremlerin olacağı söyleniyor. Bu konuda elinizi çabuk tutmanızı ve yeni kayıpların yaşanmaması için tedbir almanızı bekliyoruz.

Sayın Bakan, hasar tespit çalışmalarında da sorunlar var. Özellikle depremden sonra alelacele yapılan tespitler vardı, çoğu ağır hasarlı binanın sonradan hasarsız olduğu ortaya çıktı, orta hasarlıların ağır hasarlı olduğu ortaya çıktı. Hasar tespiti yapılamayan binalar var. Mesela, Adıyaman'da sizin de verilerinize göre 4.713 binanın tespiti yapılamamış. Bu nedenle vatandaşların da imkânları yok. Mahkemelerde dosyalar şişti. Şimdi, idare mahkemesine yapılan başvurularda yargılama süreçleri de doğru yürümediği için vatandaşlar mağdur. Sayın Bakan, bu konuda Adıyaman'da sizden talebimiz bu hasar tespitlerine ilişkin yeniden komisyonlar oluşturmanız ve sorunlu olan, şaibeli olan veya tartışmalı olan binalarda yeniden tespit yapmanızı biz öneriyoruz çünkü duyumlar var, ağır hasarlı binaların oradaki çeşitli ilişkiler kullanılarak az hasarlıya çevrildiği şeklinde iddialar var, tabii ben bunları iddia olarak değerlendiriyorum ama vatandaşın da en azından vicdanının rahat edebilmesi için sizin Bakanlığınızın öncülüğünde böyle bir tespit yapılırsa en azından vatandaşın can güvenliğini de sağlamış oluruz.

Sayın Bakan, bir de ağır hasarlı binaların yıkım işleri de sizin vadettiğiniz süreç çerçevesinde ilerlemiyor, çok gecikme var. Bizim, özellikle, Adıyaman'da normalde bu kasım ayına doğru ağır hasarlı binaların enkazlarının kaldırmış olması gerekiyordu, bu işler de istenilen hızda gitmiyor. Burada gerekirse yeni müteahhitlere araç gereç desteği sağlanması ve bu enkazların bir an evvel şehirden uzaklaştırılması gerekiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Başkanım bir müsaade ederseniz...

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Lütfen toparlayalım.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Sayın Bakan, bir de müteahhitler demiri alıyorlar, temeli yerinde bırakıyorlar. Yani temizlik yok, belediyeler de kaldırmıyor, o yerinde kalan tozlar, rüzgârla birlikte vatandaşların yaşam alanlarına akabiliyor ve burada tedbir alınmıyor. Tam bir şekilde, yani depremin tüm izlerinin silinerek bu işlerin yapılması gerekiyor.

Meteorolojiden de bir şikâyetim var Sayın Bakan. Yani yaz boyunca toz bulutları altında insanlar yaşam mücadelesi verdiler. Meteoroloji bir hava ölçümü yapmıyor, yaptığı hava ölçümlerini paylaşmıyor. Nedir, bizdeki, mesela, deprem illerinde, Adıyaman'da, Malatya'da, Hatay'da havayla ilgili durum nedir? Çünkü biz ciddi endişeleniyoruz, biz havanın kirli olduğunu görüyoruz, çıplak gözle görüyoruz ama Meteoroloji bu konuda çalışma yapmıyor. Burada analiz yapmasını, hava ölçümlerini düzenli yapmasını bekliyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Bir şey kaldı, bunu da söyleyeyim otuz saniye verirseniz.

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Buyurun.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Sayın Bakan, bir de 2017'de ve 2018'de biz Samsat'ta deprem yaşadık, inanın ki Samsat'ın birçok köyünde hâlâ konutlar yapılmadı yani aradan çok uzun süre geçti. Bu, ülkemiz için de cumhuriyetimiz için de cumhuriyetin 100'üncü yılı için de büyük bir ayıptır, bu konuda da gerekli çalışmaların hızlandırılmasını talep ediyoruz.

Çalışmalarınızda başarılar diliyoruz. Olası depremlere ülkemizin hazırlığı için de mutlaka sizin bütçenizin daha da artırılması gerekiyor. 6 milyon evin risk altında olduğu bir ülkede bu bütçeyle bu işlerin yapılma olasılığı yoktur. Hükûmete de çağrı yapalım: Çevre, Şehircilik Bakanlığının bütçesinin daha da artırılmasını talep etmiş olalım.

Teşekkür ederim.