ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Sayın Bakan, Niğde, İpek Yolu ve Kral Yolu güzergâhında bulunan, bilinen tarihiyle on bin yıllık kesintisiz yaşamın sürdüğü kültür ve tarih kenti ama ne yazık ki turizmden de kültürel faaliyetlerden de yeterince faydalanamıyor. Burada yaptığım bir konuşmadan sonra, "Bir hafta sonra ben Niğde'deyim." demiştiniz ama iki yıl sonra geldiniz, 2021'de Niğde'yi ziyaret ettiniz.

Niğde özünde Kapadokya'nın, güney Kapadokya'nın başkentliğini yapmış ama artık Kapadokya içinde anılmayan bir bölgemiz. Bölgenin kültür ve turizm alanında proje ve yatırım eksikliği devam ediyor, kamuoyunda bilinirlik düzeyi çok düşük, kültür ve turizm varlıklarının tahribatı da sürüyor. Gittiğiniz zaman size bazı bölgeler gezdirilmiş, Antik Tyana'ya gitmişsiniz, Gümüşler Manastırı'na gitmişsiniz ama Niğde'nin her köyünde tarih var. Ben bunun kitabını da yazdım 800 sayfaya yakın "Niğde Kapadokya'nın Başkenti" diye, eğer kütüphaneden istetir, bir gün incelerseniz ne kadar derinliği olan bir kent olduğunu da görmüş olursunuz, aynı zamanda Mezopotamya'ya açılan kapısı.

Kültür ve tarihin var olduğu her yerde ne yazık ki define avcıları kentin önemli değerlerini de yok ediyorlar. Öylesine yerlerimiz var ki örneğin Avören'deki sarnıçların oluşturduğu düzeneğe çoğu bölgede rastlamanız olası değil, buna rağmen gerekli gelişim ve faydayı Niğde sağlayamıyor. Bolkar Dağları, Aladağlar gibi dağcılık ve kayak turizmi dâhil her alanda değer bulabilecek bir bölgeye de yatırım yapılacağı söyleniyor, hatta Bolkarlar'da bir de yapı dikildi, ne yazık ki faaliyete dahi geçirilmedi. Tescilde 780 adet taşınmaz var ama İçişleri Bakanı Soylu "Tinercilerin kullandığı eski yapıları yıkın." diye bir talimat verdi, o güzelim tarihî yapıları birdenbire yerle bir etti belediyeler; hem Osmanlı'dan kalan hem ondan önceki süreçten kalan Bor'da Yukarı Kayabaşı, Sokubaşı'ndaki yapılar filan yıkıldı gitti. Böylesine değerlerin olduğu bir kentin bu kadar sahipsiz kalmasını anlamak mümkün değil. Büyük Konstantin'in annesi Helena adına yapılmış kiliseyi -gittiğinizde sanırım gezmişsinizdir- orayı restore ettiniz, turizme açılmadı; keza Bor'da Cığızoğlu Konağı restore edildi, restorasyondan sonra neredeyse kullanılmadığı için yapı tekrar onarım ihtiyacı duyacak düzeye indi. Vakıflar da bölgede bazı onarımlar yapıyor, aslına uygun onarımlar da yapmıyor ama bir Eski Hamam'ımız var, o restore edilmişti geçmişte, şimdi Yeni Hamam'ın da -Osmanlı beş yılda yapmış- sekiz yıldır restorasyonu bitmedi yani anlayamadığım, Osmanlı'nın beş yılda yaptığı yapıyı sekiz yılda tamir edemedik.

Bahçeli Köşk Höyük'ün yanında yine on bin yıllık bir kazı alanı var, burasının da değer bulmaması, yok olması ve kazının sona ermesi düşündürücü.

Porsuk Kazı Başkanından bir mektup aldım, yabancı bir kazı heyeti başkanıydı, oradaki çalışmaların da engellendiği yönünde bilgi sahibi oldum ama Antik Tyana'yla ilgili, eğer orası ortaya çıkarsa Efes'e eş değer bir kentin de açığa çıkacağı oraya gelen tüm uzmanların söylediği bir olgu ama yıllardır bu da gerçekleşmiyor; şu Antik Tyana'ya bir el atsanız da burayı bir yıl boyu sürecek kazıyla ortaya çıkarsak. Orada sizin fotoğraflarınızı görünce memnun oldum, demek ki su kemerlerinin önünde o resmi... Ama bir de bütünü açığa çıkaralım, oradaki durumu bir yerinde görmekte yarar var.

Yalnız farkında mısınız, burada Devlet Tiyatroları Genel Müdürü var, baleyle ilgili bilgi verdiniz ama hiçbir şehir "Bize tiyatro gelsin." ya da "Bale gelsin." demiyor, herkes turizmden bahsediyor. Nedeni şu: Ekonomik kriz veya ekonomik getiri insanları hep turizmden pay almaya yönlendiriyor. Kültürel faaliyetlere insanların yaklaşımı daha sınırlı, onun için de bu bağlamda kentlerin talepleri doğrultusunda geliştirici çalışma yapacak başta tiyatro olmak üzere devlet tiyatrolarının tüm Türkiye genelinde yaygınlığını sağlayacak çalışmaların geliştirilmesinin de yararlı olacağını düşünüyorum. Çok önemli bir Bakanlık, bu Bakanlığın yapacağı çalışmanın yalnızca gelişmiş, bilinen bölgelerin dışında kalan alanlara da taşınmasının ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.

Bu bağlamda, bütçenizin hayırlı olmasını temenni ediyor, teşekkür ediyorum.