ELİF ESEN (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, kıymetli basın mensupları ve çok değerli hazırun; biz arkadaşlarımızla bütçeyi çalıştık, sizlerle bazı tespitlerimizi paylaşmak istiyorum.

Sayıştayın 2019 yılında Bakanlık birimlerinde yaptığı incelemelerde Bakanlık bütçesinden para aktarılan çok sayıda banka hesabı açıldığını ancak bir süre sonra takibin azalarak sonlandırıldığını tespit ettik. 2019'da sadece 1 ilde, Ankara'da 141 hesap olduğunu tespit ettik. Diğer 80 il müdürlüğüne bağlı kaç hesap var bilinmiyor çünkü bakılmamış. Ertesi yıl bu sefer 1 değil 10 il inceleniyor ve 495 banka hesabı ortaya çıkıyor. Önceki yıl kurum bilançosu içinde 1 ille çok göze batmayan bu durumun 10 il olunca bilançoda payı büyüyor. Önceki yılın verilerinde yapılan tespit üzerine hatanın giderilmesi, mümkünse sıfırlanması beklenirken bu sefer 10 il daha incelenince bir önceki yıldan çok daha büyük miktarlar ortaya çıkıyor ne yazık ki yani hata gittikçe büyümüş, tutar açığı gittikçe artmış. Bir sonraki yıl da bu sefer 7 ile indirilmiş inceleme ama yine kocaman kocaman tutarlar çıkmış ve 2022'de artık bırakılmış. Sayıştay artık yoruldu herhâlde ya da başka bir sebeple oluruna bıraktı "Ben çok karışmayayım." diye düşündü. Bu hesapların hâlâ kaçak bir şekilde, denetimden uzak, canı nasıl isterse bu işin sürdürüldüğünü söyleyebiliriz rahatlıkla.

Peki, bu hesaplarla ilgili merak ediyoruz ve soruyoruz: Neden bu süreç şeffaf işletilmiyor? Neden farklı banka hesapları var? Neden devletin, milletin parası birilerinin tahakkümünde? Ve neden denetlenmiyor ya da denetlenemiyor?

Ayrıca, değinmek istediğim diğer bir konu: 2022 raporunda 54 milyon olarak planlanmış "Sosyal Yardım Hizmetlerinin Planlanması ve Koordinasyonu" başlığı. Şimdi, burada bütçe dışı değindiğimiz şeyler tahmin ettiğiniz üzere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonundan ve diğer fonlardan kullanılan kaynaklar. Fakat Bakanlığın bütçede "54 milyon kullanacağım." dediği sosyal yardım hizmetlerinin planlanması ve koordinasyonu için 7 milyar gibi bir tutar nereden çıktı, nereden bulundu, ne için kullanıldı yani 7 milyara ne yapılmış olabilir? Gerçekleşmesi yüzde 13.816.

2022 raporlarında yine gerçekleşmeyenlerin sapmalarına baktık; bütçe analizinden ortaya çıkan tablo, verilen rapor ile ara toplamda yazılanlar, hikâye kısmında yazılanlar, tutarlar birbirini tutmuyor. 2022 yılı itibarıyla yoksullukla mücadele alt programının gerçekleşmesi ile sadece sosyal yardımlaşma alt programının ilk altı ay gerçekleşmesi sonucunu topladığımızda 2022 itibarıyla program gerçekleşme toplamından 1 milyar fazla çıkıyor yani sapma var.

Bir de sadece bir başlıkta 1 milyardan söz ediyoruz, sosyal yardımlaşmayla ilgili kalan altı ayda hiçbir şey yapmayacak olunsa bile 1 milyar fazla tutar var. Üstü örtülen, gizlenen hesaplar, bağışlar böyle böyle çıkıyor; şartlı bağışlar var, şartsız bağışlar var. Bildiğiniz üzere bunların uygulamaları da farklı; iz sürmenin zorlaştığı bir başka arka kapı. Tabii, şunu da düşündük: Öngörülememiş bir durum yaşanmış olabilir mi? Mesela, deprem ama deprem 2023 yılına ait. 2022'de pandemi dönemi de artık kapanmıştı ama ne vardı? Seçim yaklaşıyordu, biz de ipin ucunu çekmeye devam ettik; sonra bir proje dikkatimizi çekti, Ulusal Hane Ziyaretleri Projesi ve bu program bütçede kamuoyuna sunulan performans planlama programında da bulunmuyordu. Nasılsa 18 Temmuz 2022 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı'yla ortaya çıkıyor, başlatılıyor ve tam da seçim sonrasında sonlandırılıyor. Normalde bir faaliyet koyduğunuzda o yılın sonuna dek bütçe gerçekleşmesi sona ermelidir ki bir sonraki yıla plan yapılabilsin ama burada, projenin sonlanması 15 Mayıs olarak planlanıyor. Hep beraber hatırlayalım; seçim 14 Mayıstaydı, evet, ulusal hane ziyaretleri de hemen seçim sonrası sonlandırılıyor. 3 milyon haneyi ziyaret etmenin iktidara haksız bir rekabetle, halkın vergilerini kullanarak, onlara hizmet değil de böyle propaganda kokan yöntemlerle geri dağıtılması... İnanın, bu, vicdanımızı çok acıtıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ELİF ESEN (İstanbul) - Tamamlıyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Toparlayın lütfen sözlerinizi.

ELİF ESEN (İstanbul) - Böyle büyük bir saha operasyonu gerektiren bir konuda personel nasıl hesaplanmış ona baktığımızda personelde de merkezden azaltılan personel sayılarının taşrada artırıldığını görüyoruz, hem de bir yılda 5 bin kişilik bir artışla; bu sayı 2021'de 3.221'ken 2022'de 8.141'e çıkıyor. Bir anda neden 5 bin kişi artıyor?

Yani ben konuşmamı toparlamak zorundayım, süre kısıtlı. Biz tespitlerimizi yaptık, şu andan içimden geçen duyguları ifade etmekte gerçekten zorlanıyorum. Söyleyeceğim tek şey, ben, burada benimle birlikte bulunan arkadaşlarımın sorumluluğuyla da özellikle yeni göreve gelen Bakanımıza hayırlı olsun diyorum, haziran ayında ekibiyle birlikte görevi devraldı. Sizlere güvenmek istiyoruz ve yine sormak istiyorum: Hesap verebilirlik ilkesiyle...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)