KOMİSYON KONUŞMASI

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Evet, Sayın Başkan, şaşkınlık içinde sizi dinledim çünkü bugüne kadar sürdüğümüz müzakerelerde bu kavramları nasıl, ne amaçla kullandığımızı defalarca izah ettik ama bugün siz bir Komisyon Başkanı vasfıyla değil de sanki çokça rastladığımız bir gazeteci edasıyla ya da televizyon yorumcusu edasıyla yorumlarda bulundunuz. Bunu kabul etmediğimizi belirtmek isteriz.

"Kürdistan" sözcüğünün bir coğrafyayı işaret ettiğini tarihsel bir tanım olduğunu, dolayısıyla ülkenin bölünmez bütünlüğüyle ya da sınırlarıyla bir derdi olanların dile getirdiği bir mesele olmadığını defalarca izah ettik. Zaten bizim için böyle bir şeyin söz konusu olmadığını, Anayasa 3'ün ihlal edilmesi gibi bir konunun burada asla hiçbir zaman söz konusu olmadığını ısrarla belirtmemize rağmen sizin bu maksadını aşan yorumlarla bizi suçlamanızı kabul etmiyoruz; bu bir suçlamadır, böyle bir şey yok. Dolayısıyla böyle bir şeyin olmadığını en iyi de siz biliyorsunuz ama biz ne zaman ki bölgeye yönelik, Kürt illerine yönelik, Kürt halkına yönelik ayrımcı politikaları dile getirsek -ki bu ayrımcılığı bu iktidar yapıyor- iktidar bu ayrımcılığını gizlemek adına, tam da bölücülüğünü gizlemek adına bu tür ithamları ısrarla bize yöneltiyor, bizi suçluyor ve bizi kamuoyunda âdeta bir algı yönetimiyle mahkûm etmeye çalışıyor; böyle bir şey yok. Ulaştırma Bakanlığının bütçesi aslında bunun bir teşhiridir, sanırım siz de bunun etkisinde kaldınız ki bu tür yorumlarla bize bu tür ithamları yönelttiniz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, bir saniye... Ben gazeteci değilim.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Değilsin, ben de şaşırdım size.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Anayasa...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Şaşırdım, gerçekten şaşırdım.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, Anayasa hükümleri...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Yani sizin gibi bir insanın bu türden yorumlar yapması bizi dehşete düşürdü.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Karşı sıradan geliyor, İsmail Bey yapar, anlarım ama sizi...

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - İsmail Bey gazeteci değil ama.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Onun huyu öyle.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, değerli arkadaşlar...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Gazeteci değilim, gerçekleri söylüyorum.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, ben, dikkat ediyorsanız...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ya, bırak ,ne gerçeği(!)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir müsaade eder misiniz arkadaşlar...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ben size misyonunuzun ne olduğunu daha önce ifade ettim.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Misyonumuzun...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, değerli arkadaşlar...

Anayasa hükümleri...

(AK PARTİ ve HEDEP milletvekilleri arasında karşılıklı laf atmalar, gürültüler)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

İSMALİ GÜNEŞ (Uşak) - Ben kime hizmet ettiğinizi daha önce ifade ettim.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ya, bırak... Bak, bu var ya, bu...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - O zaman siz bitirin, ben konuşayım sonra.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Türkiye'nin bir partisi olun dedim ama siz bunları yapmıyorsunuz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Sen kimsin ya, bize ayar vereceksin!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Güneş...

GÜLCAN KAÇMAZ SAYYİĞİT (Van) - Sen kimsin, hangi sıfatla bunu bize diyorsun?

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Kimsin sen?

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ayar vermiyorum.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Ayar vermiyor.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Ayar vermiyor, doğruları söylüyor.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Biz Türkiye partisiyiz, esas sen ol. Bak, o videoları seyret neden Türkiye partisi olamadığının getirmişler filmini yapmışlar sana, filmini...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - O zaman, hadi "Tüm teröristlere lanet olsun." de bakalım.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Sana onlarla anlatmışlar ama sen anlamadın.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Hadi bakalım, söyle.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Ne var, ne var; ne var filmde?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Güneş, Sayın Temelli, Sayın Ök; değerli milletvekilleri...

Sayın Temelli, ben görevimi yapmaya çalışıyorum. Anayasa hükümlerini uygulama konusunda Komisyon Başkanı taraftır.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Yorum kattın Sayın Başkan, tabii ki anayasal taraftır.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında devletin...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ama siz yorum katıyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - ...bakın, devletin varlığı ve birliğine yönelik aykırı ifadelere müdahale etmek görevimdir.

Benim bu tonumu ilk defa duyduğunuz ve sizden ısrarla...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Evet, şaşkınlık içindeyiz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bakın, Sayın Temelli, ben sadece Anayasa'nın hükümlerini hatırlatmakla yetindim size ama bunu ısrarla...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Hayır, yorum katıyorsun Sayın Başkan.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bakın, Sayın Temelli, müsaade eder misiniz.

HÜSEYİN ALTINSOY (Aksaray) - Israrla "kürdistan" dedi beyefendi bilerek.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bunu, bakın, müzakerelerin başından itibaren bunu ısrarla yaptınız ve ben bu ısrarın üzerine bu hatırlatmaları yapmak durumundayım ve bugün bu tonumu yükselttiğimi de söyledim. "Bunu yapmayalım." dedim ve siz yine ifadelerinizde illerimizin bir kısmını Kürt illeri... Ne yapacağız; öbürlerine Arap illeri mi diyeceğiz, öbürlerine Türk illeri mi diyeceğiz, ne diyeceğiz?

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - Arapların yaşadığı yere Arap illeri diyeceğiz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Arapların yaşadığı yere Arap ili, Yörüklerin yaşadığın yere Yörük illeri diyeceğiz, Trakyalıların yaşadığı yere Trakya illeri diyeceğiz. Ne var bunda?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Böyle bir şey olur mu ya?

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ne var bunda?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Böyle bir şey olur mu ya? Yeni bir tanımlama mı bu?

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ne var bunda?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Kötü bir şey "Ne var bunda?" olur mu?

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Burası bizim ülkemiz ve biz birlikte yaşıyoruz, bu kadar.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli...

Türkiye'nin...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ne var bunda?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bu bizi rahatsız etmiyor ama sizi rahatsız ediyor...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Kimi rahatsız ediyor...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli... Bir saniye değerli arkadaşlar...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ne var bunda?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli...

(AK PARTİ ve HEDEP milletvekilleri arasında karşılıklı laf atmalar, gürültüler)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, mutlaka...

(AK PARTİ ve HEDEP milletvekilleri arasında karşılıklı laf atmalar, gürültüler)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, mutlaka...

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - İktidarın tekçi politikaları rahatsız ediyor, tekçi...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, mutlaka birlikte yaşıyoruz...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ee?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Birlikte yaşıyorsak...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Bu dışlama nedir o zaman?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye; dışlama, bakın...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Bu ötekileştirme, nefret söylemi nedir?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bunu her yerde siz yapıyorsunuz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ne biz yapıyoruz? Ne biz yapacağız?

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, bunu...

ORHAN ERDEM (Konya) - Her yerde birlikte yaşıyoruz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Nerede biz yapmışız ya!

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bilerek, isteyerek, kasıtlı, sistematik bir şekilde bir dil oluşturmuşsunuz; bunu burada, Plan ve Bütçe başladığı andan itibaren bilinçli bir şekilde yapıyorsunuz.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Aynen.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Nerede biz yapmışız ya?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Yapıyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ya, sen uçaklarda bile konuşmayı, Kürtçe konuşmayı yasaklamışsın, kalkmışsın "ayrımcılık, ayrımcılık" hadi oradan ya!

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - Türkçe bilmeyen insanlar o uçakları kullanıyor...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Nerede yasaklamışsın?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Lütfen arkadaşlar, bakın, her şeyin bir sınırı var, herkes haddini bilsin, burası Türkiye Cumhuriyeti devleti.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Kırkpınar...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Ayar mı vereceksin bize?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Evet...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Sen bil haddini, saygısız.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bak, saygısız...Haddinizi bilin.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Allah Allah! "Saygısız" diyor.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Saygısızlık yapma, ikide bir senin ağzına bu yapışmış: "Haddini bil, haddini bil."

(AK PARTİ ve HEDEP milletvekilleri arasında karşılıklı laf atmalar, gürültüler)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Türkiye Cumhuriyeti devletiyle alakalı Sayın Başkan size Anayasa maddelerini hatırlatıyor.

GÜLCAN KAÇMAZ SAYYİĞİT (Van) - Biz biliyoruz onları.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, bir müsaade eder misiniz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Anayasa'yı ezberledik biz.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Ezberlediyseniz gereğini yapın!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Kırkpınar...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Gereğini yapıyoruz zaten, esas siz yapın!

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Bu ülkede yaşamak istiyorsanız yine gereğini yapın!

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Anayasa 10'u okuyun!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, değerli arkadaşlar...

Sayın Kırkpınar, bir müsaade edin.

Sayın Temelli, bakın, ben...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Anayasa 10'u okur musunuz arkadaşlara!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, ben bütün maddeleri okuyorum burada yeri geldiği zaman...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Anayasa 10'u okuyun arkadaşlara, biraz da yorum katın, yorumcusunuz ya!

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye değerli arkadaşlar... Sayın Temelli...

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Anayasa 10'u okuyup bir de yorum yapın, bakalım ne diyecekler.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Temelli, Anayasa'nın maddelerini okuyup eğer anlaşılmıyorsa anlaşılacağı şekilde yorum katabilirim.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Biz çok iyi anlıyoruz, biz Anayasa'yı çok iyi biliyoruz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - İllerimizin -81 il var Türkiye'de- isimleri bellidir yasalarımızda, idari yapılanması bellidir. Sizin yaptığınız tanımlama gibi tanımlama kanunlarımızda bulunmamaktadır ve bir arada yaşadığımız aşikâr. Bu ülke hepimizin, bu devlet sizin de devletiniz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Kapadokya da kanunlarda bulunmuyor.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Ama değerli arkadaşlarım, bazı şeyleri yapıyorken Türkiye'nin birliğini zedeleyecek açıklamalardan beraber sakınmamız lazım, sizi de davet ediyorum buraya.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Kapadokya da kanunlarda bulunmuyor. Yok böyle bir şey ya!

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - Ya, siz zedeliyorsunuz bunu siz; Sayın Başkan, Türkiye'nin birliğini siz zedeliyorsunuz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum.

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - Ayrımcılığı siz yapıyorsunuz...

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, ayrımcılık...

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - ...ırkçılığı siz yapıyorsunuz; biz yapmıyoruz.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sizsiniz ırkçı, ırkçı sizsiniz!

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Kaç kere anlatacağız, nasıl anlatacağız? Nece anlatalım size, İngilizce mi anlatalım, hangi dilde anlatalım?

SABAHAT ERDOĞAN SARITAŞ (Siirt) - Biz bütün halkların beraber yaşayacağı bir ülke istiyoruz. Biz bu ülkede eşit vatandaş olarak yaşamak istiyoruz.