HÜSEYİN YAYMAN (Hatay) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Çok değerli milletvekillerimiz, çok değerli Türkiye Büyük Millet Meclisimizin yasama uzmanları, çok değerli Bakanlığımızın bürokratları, çok değerli Bakan Yardımcımız, çok değerli misafirlerimiz, çok değerli turizm sektörünün mensupları, paydaşlarımız, çok değerli basın mensupları; ben de sizleri saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

Sayın Başkanım, ben genel bir çerçeve çizip sonra maddelerin gerekçeleri hususunda daha aydınlatıcı ve geniş müzakere yapılmasını usul bakımından arz etmek isterim.

Çok değerli milletvekilleri, hepinizin bildiği üzere, dünya çok büyük bir değişim ve dönüşüm yaşamaktadır ve bu değişim ve dönüşüm karar alma süreçlerini, üretim ilişkilerini, haberleşme teknolojilerini, demokrasileri ve gerçekten hayatın tamamını önemli ölçüde değiştirmektedir. Bu konuyu çalışan bilim insanları sadece hayatın değil topyekûn bir paradigma değişiminin yaşandığını dile getirmektedirler. Birazdan detaylarıyla konuşacağımız kanun teklifindeki amacımız gerçekten müzakereci bir demokrasi anlayışıyla sektörümüzü daha ileri götürmek, paydaşlarımızın hepsini katılımcı demokrasi anlayışıyla dinlemek ve siz değerli vekillerimizin görüşlerini almak suretiyle teklifimizi kamuoyuna ve milletimize takdim etmek istiyoruz. Amacımız gerçekten sektörümüzün daha ileri gitmesi ve gerçekten çağdaş uygulamalar konusunda sektörümüzün bir anlamda daha ileri hedeflere ulaşmasıdır.

Değerli milletvekillerim, hepinizin çok iyi bildiği üzere, Türkiye, dünyanın en büyük turizm ülkelerinden bir tanesidir. Turist sayısı bakımından dünyada 6'ncı sırada yer almaktayız; gelir bakımından da bazen 11'inci sırada, bazen 12'nci sırada yer almaktayız ama gerçekten son dönemde, Türkiye'nin turizm gelirleri bakımından çok ciddi bir atılım içinde olduğunu belirtmemiz lazım. Hepinizin bildiği üzere, Türkiye, dünyanın en büyük turizm ülkesidir, dünyanın en büyük açık hava müzesidir ve dünyanın en büyük gastronomi ülkelerinden bir tanesidir. Bu bağlamda, biz de sektörümüzü daha ileri götürmek için Bakanlığımızla ve tüm paydaşlarımızın ortak aklını kullanmak suretiyle bir teklif hazırlamış bulunmaktayız.

Bu bağlamda, şunu belirtmek isterim: Türkiye'ye 2023 yılı içerisinde yaklaşık 57 milyon; 56,7 ama yuvarlarsak 57 milyon turist geldi ve 54 milyar dolar bir gelir elde edildi. Türk turizmin gerçekten ürettiği katma değer, sağladığı istihdam ve dolaylı sektörleri etkilemesi bakımından Türkiye'nin kalkınmasının önemli güçlerinden bir tanesi. Burada hem vekil olarak hem de misafirlerimizin arasında çok değerli temsilciler var, onları tek tek dinleyeceğiz.

Özellikle şunu belirtmek isteriz: Tabii, Türkiye'de turizm sektörü gerçekten çok önemli bir sektör, çok önemli mesafeler aldı ve Türkiye'nin 2030 hedeflerine varabilmesi bakımından, tabiri caizse Sayın Başkanım, biz sektörümüzün yazılımının güncellenmesini ve Turizm 4.0'a uygun tüm bileşenlerin yeniden yapılandırılmasını ortak akılla ve katılımcılıkla sağlamak istiyoruz. Hedefimizin Türkiye'nin turizm hedeflerine varmak bakımından çok çok önemli olduğunu düşünüyoruz; dolayısıyla turist rehberleri hizmetine ilişkin faaliyet, görev ve sorumlulukların düzenlendiği 6326 sayılı Kanun 2010 yılında yürürlüğe girmiştir. Kanun teklifiyle değişen koşullar karşısında uygulamada ortaya çıkan sorunların çözümü ve hizmet kalitesinin arttırılması için 6326 sayılı Kanun'da ihtiyaç oluşan alanlara düzenleme yapılmaktadır. Kanun teklifimiz yürürlük ve yürütme dâhil 14 maddeden oluşmaktadır. Birazdan detaylarına değineceğim üzere, bazı maddelerle ilgili birkaç hususu belirtmek isterim. Çok özetleyerek geçiyorum çünkü daha çok vekillerimizi dinlemek suretiyle, Bakan Yardımcımızı dinlemek suretiyle bir müzakere yapmış olacağız. Teklifimiz üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden lisans düzeyinde mezun ve yabancı dil yeterliğine sahip olanların turist rehberi olmalarını kolaylaştırmaktadır. Böylece hem ilgili bölümler için istihdam alanlarının geliştirilmesi hem de turist rehberliğinin niteliğinin artırılması hedeflenmektedir.

Değerli arkadaşlar, ben de bu Bakanlıkta Bakan Yardımcılığı yapan bir kardeşinizim. Bakanlığımızın tüm paydaşlarının uzun zamandır dile getirdiği talepler var. Sururi Başkan burada, biz Antalya'da kendisiyle ve diğer vekillerimizle... Gülcan Vekilimiz ve diğer vekillerimizle zaten Parlamento hukuku dışında da bir hukukumuz var ve sektöre ilişkin gerçekten çok önemli dertlerinin olduğunu biliyoruz. Derdimiz, sektörümüzü gerçekten daha ileri götürmek ve burada amacımız, -tekrar, belki 3'üncü defa altını çizerek söylüyorum- ortak anlayış ve müzakereci demokrasi yaklaşımı içerisinde, sektörden gelen talepleri, sektörümüzden gelen sorunları, sektörümüzden ihtiyaçlar doğrultusunda gelen istekleri alıp değerlendirmek ve sektörümüzü daha ileri götürmektir; bunun altını ısrarla çizmek isterim.

Yine, teklifimizle, hanutçuluk keyfiyetinin önüne geçmek için önemli olduğunu düşündüğümüz bir tedbir almayı düşünüyoruz. Düzenlememizle birlikte, seyahat acentelerinin ve turist rehberlerinin verdikleri hizmetler sırasında, müşterilerin bilgisi ve onayı dışında alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye gönderilmeleri karşılığında kendisine veya yönlendirileceği kişiye herhangi bir menfaat temin etmeleri seyahat acenteleri için 1618 sayılı Kanun'la, turist rehberleri için 6326 sayılı Kanun'la yaptırıma bağlanmaktadır, aynı yaptırıma bağlanmaktadır. Ayrıca, iç turizmde artan Türkçe rehberlik ihtiyacını karşılamak için Türkçe rehberliğe ilişkin düzenleme yapılmaktadır. Bunların tartışmalı maddeler olduğunu biliyoruz, sizlerin katkılarıyla bu noktada biz görüşlerimizi yeniden mütalaa da edebiliriz; burada sorun yok. Ama değerli milletvekillerim, şunu bilgilerinize arz etmek isterim: Türkiye'nin 85 milyon nüfusu ve kişi başına düşen millî geliri bakımından artık -yaklaşık 20 milyon insanımız- hem dünyada hem de Türkiye'de iç turizmde çok önemli bir faaliyet içinde olduğunu, bir devinim içinde olduğunu belirtmek isterim.

Özellikle değinmek istediğimiz bir uygulama da bu Komisyonumuzun değerli vekillerinin çok iyi bildiği Uzak Doğu'dan gelen turistlerle ilgili yapmak istediğimiz bir düzenleme. Çin'in potansiyelini düşündüğümüzde buradan gelen turistlere yönelik olarak Çince ve Uzak Doğu dillerinde rehber ihtiyacı artık yadsınamaz bir noktaya gelmiştir. Türkiye'nin bir açık hava müzesi olduğunu ifade ediyoruz ve dünyadan çok sayıda turistin geldiğini, yaklaşık 56 milyon turistin geldiğini varsaydığımızda, bu noktada başta Çince olmak üzere Bakanlığımızın, Bakanlığın belirleyeceği Uzak Doğu dillerinde turist rehberliğinin teşvik edilmesi amacıyla şartları yeniden düzenlemek istiyoruz, teklifimiz bunu kapsıyor. Zira ülkemizde mevcut durumda bu dilleri konuşan turistlere hizmet verebilecek rehber sayısı oldukça azdır, dolayısıyla bu konuda ciddi ve acil bir ihtiyaç söz konusudur; bu sektörümüzün de vatandaşlarımızın da en önemli taleplerinden bir tanesidir. Bu potansiyeli turizme artı değer olarak katmak için bu düzenlemeyi yapmamızın elzem olduğunu düşünmekteyiz.

Ekonomilerinde turizm gelirleri önemli yer tutan ülkelerin hepsinin daha fazla turisti, Çinli turisti çekmek için zaten çok önemli faaliyetlerin içinde olduğunu ve turizm fuarlarına katılmak suretiyle Çinli turistleri ve Uzak Doğu'dan gelen turistleri çekmek istediklerine dair etkinlikler düzenlediklerini biliyoruz. Çinli turistlerin en çok görmek istediği 40 ülke arasında bulunan İtalya, Çinli turistlere Çince dilinde sunacağı hizmetlerin sayısını arttırmaktadır. Örneğin, İtalya'da Kolezyum'da, Roma Termini Tren İstasyonu'nda, havalimanı gibi mekânlarının yanı sıra bankacılık ve alışveriş merkezlerinde Çinli turistlerin işini kolaylaştıracak Çince tabelaların asıldığını fark etmekteyiz. Yine, Brezilya'nın benzer tedbirleri aldığını görüyoruz ve yine Suudi Arabistan'da benzer uygulamaların olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla, bizim burada gerçekten Türk turizminin bileşenlerinin ihtiyaçları ve talepleri doğrultusunda Türk turizmini daha ileri hedeflere taşıyacak birtakım yeniden yapılanmaları ve birtakım yeni düzenlemeleri kapsayan bir teklifimiz var; bunu özellikle belirtmek istiyorum.

Sayın Başkanım, ben genel çerçevede bu hususları dile getirdikten sonra sözü değerli milletvekillerimize ve onların sorularına bırakmak suretiyle, maddelerin gerekçeleri üzerinde madde madde gitmemizin hem zamanı efektif kullanmak bakımından hem de müzakere tekniği bakımından doğru olduğunu düşünmekteyim, usul bakımından bunu teklif ediyorum. Tüm milletvekillerimize teşekkür ediyorum. Sizlerin değerli görüşleri, katkıları, kritikleri, eleştirileri bizim başımızın üstündedir; bunların hepsini tek tek dikkate alacağımızı belirtmek isteriz.

Değerli Başkanım, Sayın Bakanım; zatıalinize de zaten turist rehberleri, meslek örgütleri geldiler, bize de geldiler, Bakanlığımıza da gittiler; çok önemli eleştirileri var, bu eleştirileri alıyoruz, değerlendireceğiz. Muhakkak, burada bizim amacımız, halkın tabiriyle, üzüm yemek, bağcıyı dövmek değil ve burada gerçekten ama gerçekten ihtiyaçlar doğrultusunda bir düzenlemeyi yapmak istiyoruz.

Ben zatıalinize teşekkür ediyorum. Dilerim ve umarım ülkemiz için, Türk turizmi için hayırlı bir müzakere olur.

Teşekkür ederim.