Komisyon Adı | : | (10/983,984,985,986,987,988) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
Konu | : | Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, MAPEG Maden Mühendisi Salih Elitok ve Ruhsat Denetleme Dairesi Başkanı Hasan Hüseyin Irgat tarafından yapılan sunumlara ilişkin görüşme |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 30 .04.2024 |
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Bakan Yardımcısı, değerli bürokratlar; öncelikle ifade etmek gerekiyor ki Enerji Bakanlığının yaptığı sunumda çok büyük ve hayati eksiklikler var. Bu eksikliklerin başında, Anagold'un işlettiği altın maden sahasının içinde kaymanın yaşandığı yığın liç sahasında, Anagold şirketinin dışında, bir başka şirketin başka bir ruhsat sahasından çıkardığı oksitli cevheri getirip yığdığını söylemediniz; bu şirketin adı Kartaltepe Madencilik. Kartaltepe Madenciliğin aynı yığın liç sahasına yığma yaptığı bilgisi ne acıdır ki Anagold Madenciliğin nihai ÇED raporunda da belirtilmiyor, âdeta gizlenmiş ve felakete giden yolun taşları da böyle döşenmiş. Anagold ve Kartaltepe Madencilik şirketleri tek yumurta ikizi şirketler. Her ikisinin de yüzde 80 ortağı SSR Mining, yüzde 20 ortağı Lidya Madencilik.
Şimdi, sizin yaptığınız sunumda, verdiğiniz bir tabloya göre diyorsunuz ki: "16/4/2008'deki ÇED olumlu kararında yığın liç kapasitesi 34 milyon ton." Anagold'un ilgili nihai ÇED raporuna hemen bakıyoruz, evet, 34 milyon ton. 2014 yılına gelindiğinde, burada diyor ki: "Yığın liç kapasitesi 73 milyon ton ve 2021 gelindiğinde yığın liç kapasitesi 85,3 milyon ton." Ve altında da diyorsunuz ki: "Yığın liçte, heyelan öncesi son durumda 68 milyon ton depolama yapılmıştır." Bu, baştan aşağı yanlış. Neden? Çünkü 2014 yılı ÇED raporunda belirtilen 73 milyon tonluk yığın liç kapasitesi hiçbir zaman gerçek olmadı çünkü Anagold'un nihai ÇED raporuna göre deniyor ki "Proje kapsamında yer alan yığın liç tesisi 73 milyon ton cevher işleme kapasiteli olarak 5 faz olarak planlanmıştır. Mevcut durumda toplam 58 milyon ton kapasite olarak ilk 4 fazın inşası tamamlanmış ve Mayıs 2020 itibarıyla bu alana 53,7 milyon ton cevher serimi yapılmıştır." Yani 5'inci faz hiçbir zaman yapılmadı, yapılmadığı için de mevcut kaymanın yaşandığı yığın liç sahasının kapasitesi 58 milyon tonda kaldı. Kartaltepe Madencilik de bir yandan kendi oksitli cevherini getirdi, o da yığdı. Kartaltepe Madenciliğin nihai ÇED raporunda da diyor ki: "Ekim 2021 itibarıyla yaklaşık 58 milyon ton cevher yığın liç sahasına serilmiştir." Yaklaşık olarak... Yine sizin verdiğiniz bu tabloya baktığımızda 2014 yılında 73 milyon tona yükselen yığın liç kapasitesinin doğru olmadığını, gerçek olmadığını, faz 5 ve faz 6'nın hiçbir zaman yapılmadığını görüyoruz. Yani 58 milyon ton kapasiteyle devam etmiş. 2021 yılına gelindiğinde ise 58 milyon ton kapasite varken 2021'de o tabloda şöyle bir ifadeniz var, diyorsunuz ki: "Yığın liçte heyelan öncesi son durumda 68 milyon ton depolama yapılmıştır." Yani 58 milyon ton kapasiteli yığın liç sahasına 68 milyon ton yığın yığıldığını, yüklendiğini, aşırı bir yükleme yapıldığını burada bu tabloyla kabul etmiş oluyorsunuz. Dolayısıyla bunu kontrol etmeliydiniz, bunu denetlemeliydiniz. Burada bu yığın liç sahasının bu şekilde aşırı yüklenmemesi gerekiyordu.
Şimdi, aynı zamanda, sunumda faz 5 için "Hazırlık aşamasında." diye ifade kullandınız. Diğer taraftan, yine sunumda Kuru Sabırlı Deresi üzerinde kayan yığın kütlesinin altında bir su kuyusu bulunmadığını ifade ettiniz. SSR Mining'in resmî raporuna göre bakın, burada yeşille belirtilmiş olan kuyular, Kuru Sabırlı Deresinin üzerindeki su kuyularıdır ve bunlar şu anda bu kütlenin altındadır.
Diğer taraftan, siz 97 metre yüksekliğinde bir yığın liç sahasından bahsettiniz oysa ki sizin verdiğiniz şemadaki kot farkı bile söylediğinizden daha farklı bir gerçeği gösteriyordu. Zaten şirketin de Anagold'un da kendi resmî internet sitesinde belirttiği gibi...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - ...Çöpler Madeninde yığın liç sahasının her biri 8 metre yüksekliğe sahip, 8 basamaktan oluşur ifadesi vardır. Her bir fazda 8 basamak var, her basamak 8 metre. Her kat 64 metre ve 4 faz olduğunu hesap edersek buradaki yüksekliğin 56 metre olduğu görülüyor. Dolayısıyla bu ifade ettiğim hususta ve bulgular kapsamında sunumunuzu tekrar revize ederek Komisyon Başkanlığına verdiğimiz sorulara resmî belgelerle birlikte yanıt vermenizi talep ediyoruz. Aynı zamanda da yaptığınız denetimlerle ilgili burada kısa tablo olarak verdiğiniz tüm belgelerin kopyalarını, resmî onaylı denetim belgelerini de sizden talep ediyoruz.
Teşekkür ediyorum.
BAŞKAN ATAY USLU - Evet, teşekkür ediyoruz, sağ olun.