DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar; Komisyona hoş geldiniz.

Yaptığınız sunumda "Felaketten sonra sahaya ulaştık, Enerji Bakanlığıyla toplantı yaptık." dediniz. Bu esnada Çevre Bakanlığı neredeydi? Niye Enerji Bakanlığı...

DSİ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET AKİF BALTA - O da oradaydı.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, Çevre Bakanı neredeydi?

DSİ GENEL MÜDÜRÜ MEHMET AKİF BALTA - Oradaydı gördüğümüz kadarıyla.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Çevre Bakanı orada mıydı? Oradaysa hayal görmüşsünüz demektir çünkü yüz yetmiş iki saat sonra geldi.

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Bakan Yardımcısı...

BAŞKAN ATAY USLU - Devlet Su İşlerine sorduğunuz sorunun Devlet Su İşleriyle bağlantısını anlayamadım ben ama.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet...

BAŞKAN ATAY USLU - Şu anda Devlet Su İşleri, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı yani farklı Bakanlığa bağlı. O yüzden bir...

RESUL KURT (Adıyaman) - Deniz Bey, DSİ'yle ilgili soru soracağız.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hemen söylüyorum...

BAŞKAN ATAY USLU - Artı, biliyorsunuz...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - "ÇED Olur" raporunda DSİ Genel Müdürlüğü olumlu görüşünü Çevre Bakanlığına veriyor değerli arkadaşlar, o da burada, bakın. Ne vermiş? "Olumlu" vermiş. Kime vermiş? Çevre Bakanlığına vermiş. Çevre Bakanlığının başında kim var? Çevre Bakanı var. Dolayısıyla da bu felaket olduktan sonra sahaya gittiğinde Çevre Bakanlığının Başkanlığındaki kriz merkezinde aslında toplantı yapıyor olmaları gerekirdi.

BAŞKAN ATAY USLU - İlk dakikadan itibaren Bakanlarımız oradaydı.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şirketin acil durum eylem planı sizde var mı? Şirketin acil durum eylem planındaki felaket senaryolarının içinde yığın liç sahasındaki bir kaymanın yaşanabileceği yer alıyor mu? Bu doğrultuda, daha önce bir sedde kurulması ve buna benzer önlemlerin alınmasıyla ilgili tedbirler var mı, bunlardan haberdar mısınız? Eğer bunlar yoksa siz DSİ olarak gerekli uyarıyı yapıp acil durum eylem planının revize edilmesini talep ettiniz mi?

Anagold'un işlettiği altın maden sahasının dışında, Türkiye'deki diğer altın maden sahalarında olası yığın liçi kaymalarına yönelik olarak bir risk analizi yaptınız mı? Henüz böyle bir felaket yaşanmadan önce, ilgili şirketlerin DSİ'den de görüş alarak buralarda sedde kurmaları, çeşitli tedbirler almaları yönünde resmî uyarıda bulundunuz mu? Bulunduysanız bu konudaki resmî belgeleri sizden talep ediyorum. Bu tedbirler felaket öncesi alınabilir, gerekli uyarılar yapılabilirdi. Bu doğrultuda, Anagold şirketine yönelik olarak felaket öncesinde yaptığınız uyarılar var mı? Yazılı uyarılar varsa bunların da resmî belgelerini sizden istiyorum.

Diğer taraftan, "kuru Sabırlı Deresi" diyorsunuz, "kuru dere" derken tam olarak neyi kastediyorsunuz; bunu teknik olarak bize açıklamanızı istiyorum yani yer yüzeyinin üzerinde kalan akışkanlığın ortadan kalkmasını mı yoksa mevsimsel olarak bazı mevsimlerde burada bir akışın olmasını, bazı mevsimlerde olmamasını mı, neyi kastediyorsunuz?

Diğer taraftan, sadece yüzey kısmının değil, sizden DSİ olarak Sabırlı Deresi'nin yüzeyin üstünde kalan kısmıyla ilgili, altındaki jeolojik yapı ve katmanların gösterildiği ve eğer altında da yer altı sularının bir akışı varsa onlarla olan bağlantısıyla ilgili haritayı sizden talep ediyorum çünkü yer altı suları ile yer üstünün arasındaki bağlantılar ve oradaki geçirgenlik, aslında burada felaket sonrası çevreye yayılan sıvının, siyanürlü solüsyonun yer altı sularına nasıl bağlandığıyla, onun da Fırat Nehri'ne nasıl ulaşabildiğiyle ilgili bir bilgi verecektir diyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN ATAY USLU - Buyurun.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Diğer taraftan, eğer yer altı sularıyla birlikte bu siyanür içerikli malzemenin Fırat Nehri'ne karışma ihtimali olmasaydı zannediyorum bu seddeleri yaparak Fırat Nehri'nin önünde bir baraj kurma ihtiyacı duymazdınız; bunun bir ihtimali var ki bu tedbiri alıyorsunuz.

Diğer bir sorum: DSİ'nin şu anda burada yaptığı bu imalatların masrafını kim karşılıyor veya kim karşılayacak? Bugüne kadar yaptığınız imalatların tutarı nedir? İmalatlar tamamlandıktan sonra tutarın ne olmasını hesaplıyorsunuz? Sunumda, bertaraf edilen veya tahliye edilen sıvıyı sürekli "su" olarak tanımladınız, oysa bu, su değil yani bir bardak daldırıp da içebileceğiniz bir sudan bahsetmiyoruz; bu, siyanür içerikli bir solüsyon. İfadenizde buradaki yığın liç sahasının sıvıya doyduğunu söylediniz. Bu büyüklükteki bir yığın liç sahasının sıvıya doyması için içinde ne kadar siyanürlü solüsyon olması veya şöyle sorayım: Ne kadar sıvı basılmış olması gerekiyor, bir tarafı bu. Diğer tarafı da aynı zamanda bölgede son haftalarda veya aylar içinde yağan yağmurları da hesabınıza, ayrıca belirtmek üzere dâhil edebilirsiniz.

Diğer bir sorum da sistemde böyle bir yığın liç sahası için toplamda ne kadar sıvı olduğu. O esnada sistemde şirket tarafından dolaştırılan siyanür içerikli solüsyon miktarı nedir, bunu soruyorum? DSİ olarak yaptığınız çalışmalarda baz aldığınız bir sıvı oranı olmalı ki ona uygun olarak orada sedde yapıyorsunuz veya tedbir alıyorsunuz. Yani, bu sorunun yanıtının sizde olması gerekiyor. Eğer bu sorunun yanıtı sizde yoksa, o zaman "Neye göre tedbir alıp ne kadar malzeme kullanarak orada imalat yapıyorsunuz?" konusunda bir soru işareti oluşur.

Evet, şimdilik bu kadar.

Teşekkür ediyorum.