Komisyon Adı | : | BAYINDIRLIK, İMAR, ULAŞTIRMA VE TURİZM KOMİSYONU |
Konu | : | Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2194) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 05 .06.2024 |
ULAŞ KARASU (Sivas) - Ben PTT hizmetleriyle ilgili genel bir konuşma yapmak istiyorum.
PTT iştiraklerinde kamu mevzuatına tabi olmaksızın işçi istihdamına olanak sağlanıyor getirilen kanunla, disiplin cezaları ve uygulanacak hâller belirleniyor. Bu vesileyle PTT'yle ilgili bazı değerlendirmelerde bulunmak istiyorum.
PTT 2017 yılında Türkiye Varlık Fonuna devredildi. Varlık Fonuna devredildiğinde 641 milyon kâr eden bir kuruluştu ancak devredildikten sonra, her yıl sürekli zarar eden bir kurum hâline geldi. Bakın, kendi seçim bölgem olan Sivas'tan örnek vermek istiyorum. Neredeyse geçmişte köylerde, beldelerde, PTT şubeleri varken şu anda ilçelerde bile PTT şubesi kalmadı. Vatandaş mağdur oluyor PTT'nin şubelerinin kapanmasından dolayı ama bununla ilgili bir ses duyan yok.
PTT Bilgi Teknolojileri AŞ'nin Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları kendilerine sözleşme hazırlamışlardı. Bu sözleşmeye göre, iş akitleri feshedildiğinde brüt maaşlarının 36 katı kadar tazminat alacaklardı. Bu sözleşme hâlâ uygulamada mı? Hatırlayın, 2019 yılında sözleşmesi feshedilen bir genel müdür yardımcısına sözleşmede yer alan aylık net 13 bin lira maaş ve 5 bin lira huzur hakkı ve diğer ek bazı hakları üzerinden hesaplanan otuz altı aylık brüt toplam 847 bin lira tazminat ödenmiştir. Bu paranın güncel tutarı milyonları buluyor.
2022 yılı Sayıştay raporuna da yansıyan ve vatandaşın PTT'ye posta çeki ve havale için yatırdığı emanet olan toplam 8 milyar 133 milyon liranın 3 milyar 219 milyonuna ne oldu? Bunu öğrenmek istiyorum.
BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Şimdi, tabii, PTT devletimizin en önemli kurumlarından bir tanesi. Genel Müdürümüz Hakan Bey, istersen biraz bilgi ver.
PTT AŞ GENEL MÜDÜRÜ HAKAN GÜLTEN - Sayın Başkanım, kıymetli vekillerimiz; herkesi saygıyla selamlıyorum. Ben PTT Genel Müdürü Hakan Gülten.
Tabii ki dünya posta idarelerindeki tüm gelişime paralel olarak PTT'miz de Türkiye'de postacılıktan biraz kargoculuğa dönüşüm gerçekleştirmek zorunda kaldı. Tabii, yüz seksen dört yıllık bir kurum, bunun içerisinde birçok faaliyet gerçekleştirilmiş durumda. Şu anda da ülkemizin 3.500 noktasında şubemiz var, bunların tabii ilçe anlamında hemen hemen hepsini kapsıyoruz, belki bir tadilat, belki başka bir sebeple ilçelerimizde hiçbir...
ULAŞ KARASU (Sivas) - Yirmi yıl önce şube sayısı kaçtı PTT'nin?
PTT AŞ GENEL MÜDÜRÜ HAKAN GÜLTEN - Yirmi yıl önce daha azdı Sayın Vekilim.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Sayı arttı yani.
PTT AŞ GENEL MÜDÜRÜ HAKAN GÜLTEN - Evet, sayı arttı.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Geçmişte beldelerde, köylerde hepsinde vardı.
PTT AŞ GENEL MÜDÜRÜ HAKAN GÜLTEN - Şimdi, yirmi yıl önceki şube sayısı tabii ki bundan daha azdı ama tabii, ülke de geliştiği için şu anda bu sayılar da artmış durumda ihtiyaçlar da arttığı için.
Köylerde verilen hizmetlerde daha öncesinde tabii, telefon hizmetleri de var PTT'nin içerisinde verilen, bu dönemleri hatırlıyor olabilirsiniz, o dönem tabii ki çok fazla bir şey vardı ama telefon hizmetleri PTT'den ayrıldıktan sonra kargo hizmetleri ve posta bankacılığı hizmetleri için şube sayımız arttı. Tabii, son birkaç yılda küçülmeye gittik, şube sayısı anlamında bir azalmamız var. Son dört yılda bir azaltmaya gittik ama ilçe merkezlerinde tüm ülke genelinde bir sorunumuz olduğunu düşünmüyoruz. Beldelerde, köylerde olan bazı şubelerimizde mesela, örnek veriyorum, bir şubemizde günlük işlem adedi 30. "Günlük işlem adedi 30." ne demek? Bir çalışanımızın mesaisinin yüzde 10'unu bile doldurmayacak bir şubeden bahsediyoruz. Bu tarz yerlerde biz doğrudan ticari bir amaç düşünmeden hiçbir kargonun, hiçbir bankanın hizmet vermediği 1.500 noktadayız Sayın Vekilim. Yani buralar ticari olarak rantabl olmayan yerler ama bizim hizmet götürmek için buralarda şubelerimiz var. Dolayısıyla PTT'nin en büyük sorumluluklarından biri evrensel posta yükümlülüğü yani ülkenin neresinde bir mezrada, bir köyde, adada bile bir ev olsa hiç fark etmez, ülkemizin topraklarının herhangi bir noktasındaki vatandaşımıza gidecek bir mektup olduğunda biz onu oraya ulaştırmak zorundayız. Burayla ilgili de çok ciddi süre kısıtlarımız var yani en "Ulaşılamaz." denilen yerlere bile on beş gün içerisinde bizim o mektubu teslim etme yükümlülüğümüz var. Bu evrensel posta yükümlülüğü kapsamında da birçok hizmet veriyoruz.
Tabii, posta idarelerinde -dediğim gibi- dünya genelinde bir dönüşüm gerçekleştirildi, sadece ülkemize özgü bir sorun değil. İletişimde mektubun kullanılmasının azalması, sadece devlet yazışmaları, resmî yazışmalarında mektubun kullanılmasıyla artık burada posta idareleri bir dönüşüm gerçekleştiriyor dünya genelinde. Bizim bütün sistemlerimiz yıllardır zarf ayırmak, zarf dağıtmak üzerine kurulu ama artık koliler taşımak, kolileri ayırmak zorundayız. Yani bir makinemiz var, bizim şu anda milyonlarca zarfı bir gün içerisinde ayırıp teslim edecek bir altyapımız var ama koli olduğunda bu altyapıya uygun değişimi, dönüşümü gerçekleştiriyoruz, şu anda da gerçekleştiriyoruz. Kargo anlamında da yüzde 15 pazar payına sahibiz. Dolayısıyla PTT içerisindeki dönüşümü bu dünya genelindeki postadaki dönüşümle birlikte gerçekleştirmeye çalışıyoruz.
Bunun yanında da bazı devlet görevlerimiz var Sayın Vekilim. Burada bizim özellikle devletimizin sosyal yardımlarını vatandaşlarımıza ulaştırmak üzere çalışmalarımız var. Burada da bir ticari amaç gütmeden bu işlemleri gerçekleştiriyoruz.
Yaygın şube ağımız da yani Türkiye'deki en yaygın bankacılık şube ağı bizdedir, bu anlamda da gişe hizmetlerimizde, fatura ödeme hizmetlerinde hiçbir yerde... Belediyelerin bazen fatura ödeme merkezi yokken PTT olarak biz hizmet vermeye çalışıyoruz. Bu anlamda. tabii, ticari olarak bazı yerlerde işlem adetleri düşük olduğu için haftanın birkaç günü açık olan şubelerimiz de var, acentelik hizmetleriyle hizmet vermeye çalışıyoruz ve özellikle posta idarelerini tüm dünya genelinde olduğu gibi biz de ülkemizin zor günlerinde ayakta kalabilmesi için tutmaya çalışıyoruz. Bu anlamda, mesela deprem zamanında dünyadaki birçok posta idaresine düşen görevler gibi bize de görevler düştü vatandaşlarımıza birçok hizmeti iletmek, yerinde tespit edip bazı işlemler yapabilmek için. Mesela Covid zamanında, pandemi döneminde de maskelerin dağıtımı, işte sosyal yardımların elden, paraların elden teslimi gibi -şubelere gelinirse bir salgın riski vardı çünkü- bu anlamda birçok görevi yerine getirdik. Tabii, yüz seksen dört yıllık tarihinde birçok konu var, yakın dönemdeki konulardan bahsettim. Kurtuluş Savaşı'nda aldığımız görevler, savaş zamanı, deprem zamanı, salgın zamanı posta idarelerinin devletteki kritik pozisyonları daha çok ortaya çıkıyor. Şu anda posta dünya genelinde -dediğim gibi- çok çok azalmış olsa da bu idareler bu sebeplerle, kritik sebeplerle ayakta tutulmaya çalışılıyor.
PTT ülkemize özgü de bir durum değil, dünya genelinde birçok ülkede de adı PTT; açılımı da benzer olduğu için, yaşadığımız sıkıntılar da benzer. Bu anlamda dönüşümü hızlı gerçekleştiren, elektronik ticaretle ilgili faaliyetler gösteren, bir anlamda da kargo dönüşümünü gerçekleştiren idareler arasındayız. Uzun dönemdir de dediğim gibi, bu dönüşümle ilgili çalışmalarımız devam ediyor, zorlu bir süreç.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Kamu mevzuatına tabi olmaksızın işçi istihdamına niye ihtiyaç duyuyorsunuz?
PTT AŞ GENEL MÜDÜRÜ HAKAN GÜLTEN - PTT'nin buna ihtiyacı yok Sayın Vekilim. PTT zaten mevzuata tabi bir şekilde idari hizmet sözleşmeli şeklinde istihdam ediyoruz. PTT'nin iştiraklerinin buna ihtiyacı var. İştirak şirketlerimiz ticari bir rekabet yapıyor, örneğin PTT Anadolum AŞ'miz sadece PTT'ye değil devletin de birçok kurumuna, özel sektördeki birçok kuruma hizmet veriyor. Bu anlamda, girdiğimiz ihaleler de personel çalıştırma ihalesi oluyor; bu personel çalıştırma ihalesine giriyoruz ve bir ay içerisinde oraya o ihalede belirtilen şartlarda personel istihdamımız gerekiyor ya da PTT Teknoloji AŞ'de bir yazılım işi aldığımızda o işe uygun piyasa şartlarında, özel sektör şartlarında yazılımcılar istihdam etmemiz gerekiyor. Bu anlamda da Kamu Personel Yönetmeliği'ndeki KPSS sınavı ve ücretlendirme sistemiyle burada tabii zorluklar yaşıyoruz rekabet ederken. Yani gerçekten hem özel sektör tarafında hem de devlet tarafında ihaleyle girip özel sektörün elinden aldığımız birçok işimiz var. Bunu da sürdürebilmek adına böyle bir talebimiz var.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Bu 36 kat tazminat davası devam ediyor mu?
PTT AŞ GENEL MÜDÜRÜ HAKAN GÜLTEN - Devam ediyor Sayın Vekilim.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Yani az önce söylediniz yani diğer kurumlarla rekabet etmek için özel kanun çıkartıyoruz ama siz yani genel müdür, müdür yardımcılarının sözleşmesi fesholduğunda brüt maaşın 36 katı tazminat ödüyorsunuz.
BAŞKAN ADİL KARAİSMAİLOĞLU - Yanlış yapılmış, ne yapacaksın.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Yani böyle bir şey olabilir mi?