KOMİSYON KONUŞMASI

BAŞKAN HÜSEYİN YAYMAN - Çok değerli arkadaşlar, bugün Türkiye'miz için tarihî günlerden bir tanesidir. Dijital dünyada çok önemli konu başlıklarından bir tanesi olan dijital telif konusuyla ilgili çok değerli Google temsilcilerini Komisyonumuzda misafir ediyoruz. Ben toplantının başında, gelen heyetimizi sizlere tanıtmak istiyorum.

Tolga Sobacı Bey -sunumu yapacak arkadaşımız- Google Reklamcılık ve Pazarlama Şirketinin Hükûmetle İlişkiler ve Kamu Politikası Birimi Başkanı; Duygu Yücesoy Hanım, Zeynep Güven Hanım; Adrienn Timar Hanım Macaristan'dan misafirimiz, telif hakları konusunda çok yetkin uzmanlardan birisi, hoş geldiniz siz de. Gönenç Gürkaynak, Ceren Yıldız Özgökçen, Başak Yeşil, Müzeyyen Öztürk, Merve Akardere ve diğer arkadaşlarımız, herkese tekrar hoş geldiniz diyorum.

Bugün dijital dünyada özellikle medya sektörünün, basın-yayın kuruluşlarının üzerinde çok ısrarla durdukları dijital telif meselesini ele alacağız. Daha önce biz tarafları dinlemek suretiyle, uzmanları dinlemek suretiyle bu konunun genel bir çerçevesini çizmeye çalıştık. Bugün de bu networkün, bu yönetişim masasının önemli paydaşlarından ve taraflarından bir tanesi Google'ı ilk defa bu düzeyde, Türkiye'de dinlemiş olacağız.

Dijital telif konusu hepimizin çok önemsediği ve Türkiye'de basın-yayın sektörünün, basın emekçilerinin; emek istismarının, emek hırsızlığının önüne geçilmesi ve gerçekten gerçek anlamda bir basın-yayın faaliyetinin gerçekleşmesi için atılması gereken adımlar noktasındaki taleplerinden bir tanesidir. Bu konuyu çok konuştuk. Çok kısa özetleyerek geçmek istiyorum. Buradaki temel tartışma şudur: Bir tarafta bir emek vererek üretilen bir içerik; bu bir haber olabilir, bu bir değer olabilir, bu bir eser olabilir; genel anlamda, bu içerik konusunda, bu içeriğin izinsiz bir biçimde alınması, kullanılması ve bu anlamda kurumsal yapıların içeriği üretmesine, haberi çoğaltmasına, haberi 5N1K kuralıyla üretmesine rağmen diğer taraftan bu haberin bir anda alınması, yaygınlaştırılması ve bu anlamda kurumsal olarak yapıların, şirketlerin, kurumların reklam geliri başta olmak üzere gelirlerinin azalması çok ciddi bir problem alanı oluşturmaktadır. Bizim öncelikli konuşmamız gereken, tartışmamız gereken konulardan bir tanesi haberin Avrupa normlarında olduğu gibi bir telif sayılması; ikincisi, bununla ilgili Google'la ve diğer arama motorlarıyla muhakkak bu anlamda bir anlaşmaya, bir görüş birliğine varılmasını ve muhakkak bu konuda gerçekten emeğin karşılığını bulmasını önemsiyoruz. Dolayısıyla bugün tarafları dinleyeceğiz.

Toplantıyı açarken, değerli arkadaşlar, biraz önce yukarıda arkadaşlarımızla da konuştuk, Türkiye'de şöyle bir yanlış anlaşılma var: "Dijital" meselesi gündeme geldiğinde bu sanki sosyal medyaymış gibi anlaşılıyor. Tabii ki dijital mecraların, dijital dünyanın önemli bileşenlerinden, önemli unsurlarından bir tanesi de sosyal medya fakat sosyal medyadaki paylaşımlar öylesine abartılı, öylesine hiçbir norma, hiçbir kurala uymayan düzenlemeler ki, içerikler ki gerçekten bunları yoğun bir biçimde konuşmaktayız, tartışmaktayız. Biz yapay zekâyı, yapay zekânın hayatımızda oluşturacağı etkileri; siyasette, ticarette, eğitimde, kişisel hayatımızda, kamu yönetiminde etkilerini konuşmak yerine maalesef -ismini anmayacağım- bir dijital mecrada paylaşılan içeriği konuşuyoruz; bunu kabul etmek mümkün değildir. Bu, bırakın yerli ve millî değerleri, evrensel normlarla bile asla bağdaşmayan ve dünyanın her yerinde bir cinsel tacize girecek olan birtakım içeriklerin olması maalesef gündemdedir. Bahsettiğim mecra TikTok mecrasıdır ve biz Türkiye Büyük Millet Meclisinde tüm dijital mecraları dinledik, TikTok'u da dinledik fakat TikTok isminin skandallarla anılmasına devam etmektedir. TikTok kullanıcısı bir kadının, tırnak içinde söylüyorum, bir kadının, sosyal medya hesabından yayınladığı bir video tüm Türkiye'yi ayağa kaldırmıştır. Sırf etkileşim almak uğruna, sırf dikkat çekmek uğruna, sırf bir farkındalık yaratmak uğruna beş yaşındaki erkek kuzenine burada anlatamayacağım şekilde bir davranış içerisine girmesi, bunlar asla kabul edemeyeceğimiz uygulamalardır. Bu, toplumumuzda bir infial uyandırmıştır. Ayrıca, bu paylaşımdan sonra o kadının yaptığı savunma skandala yeni bir boyut eklemiştir. Aile ise videonun eski olduğunu dile getirmiştir. Allah'tan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız bu konuya hemen müdahale etmiş ve il müdürlüğü birimleri, bürokrat arkadaşlar bir koordinasyon içerisinde bu konuya el atmıştır. Kendilerine de buradan teşekkür ediyoruz.

Değerli arkadaşlar, günümüz dünyasında maalesef biz dijitalleşmeyi, yapay zekâyı konuşmak yerine sosyal medya paylaşımlarını ve sosyal medyanın yıkıcı etkisini konuşmaktayız. Gerçekten yapay zekâyı daha fazla konuşmamız gerekiyor. Bu konuda Meclisimizde de bir araştırma komisyonu kurulmasıyla ilgili çalışmalar var, biz bunu çok önemsiyoruz ve önümüzdeki günlerde bu konuyla ilgili daha önemli adımların atılacağı kanaatindeyim. Ayrıca, biz de Dijital Mecralar Komisyonu olarak bu yaz döneminde daha yoğun çalışmak suretiyle Türkiye'nin bir dijital değerler haritasını çıkarmak ve dijital dünyanın bir anlamda nedenlerini, niçinlerini, nasıllarını ortaya koymak ve bu konuda bir çerçeve çizmek istiyoruz.

Değerli arkadaşlar, dijitalleşme meselesi sadece kamu yönetimlerinin birtakım kamu politikaları belirlemek suretiyle yönetecekleri bir alan değildir. Muhakkak, dijital mecraların kendi toplum sözleşmelerini, kendi anayasalarını bireyle, toplumla ve devletle yapması gerekmektedir. Biz buna topluluk kuralları diyoruz, topluluk kurallarının yeniden belirlenmesi gerekiyor. Diğer taraftan -burada çok konuştuk- şunu bir kez daha belirtelim: Biz özgürlüklerin sonuna kadar kullanılmasını savunmaktayız fakat burada özgürlük-güvenlik dengesi ve kamu düzeninin sağlanması konusunu çok çok önemli buluyoruz ve bu noktada da dijitalleşme meselesinin siyasetüstü bir konu olduğunu ve bunun Türkiye'nin geleceği olduğunu, dijitale sahip olanın geleceğe sahip olacağını bir kez daha belirtmek isterim.

Şimdi, Google Türkiye Kamu Politikaları Direktörü Sayın Tolga Bey'e sözü veriyorum. Kendisi bize Google'la ilgili, Türkiye'de hangi tür çalışmaları yapıyor, ne kadar vergi veriyorlar, bu arama motorlarıyla ilgili tartışmalar nelerdir, Rekabet Kurumuyla ilgili yaşanan tartışmalar nelerdir gibi, kamuoyunun çok merak ettiği birtakım sorular var... Önce ben sorayım: Google'da bir arama yapılırken neden bazı içerikler öne çıkmaktadır? Böyle bir algoritma var mıdır? Google bunu özellikle yönetmekte midir? Yoksa bunun işleyiş biçimi nasıldır? Kamuoyunun, sokağın merak ettiği sorulardır. Ben sözü...

OKAN KONURALP (Ankara) - Sayın Başkanım, misafirlerimiz konuşmadan önce kısa bir hatırlatma yapmak isterim.

BAŞKAN HÜSEYİN YAYMAN - Buyurun.