YILMAZ HUN (Iğdır) - Teşekkür ediyorum.

Ana dilinde konuşma ve eğitim alma bireylerin doğumuyla birlikte kazandığı temel bir haktır. Ana dili, bireylerin en kolay sosyalleştiği, rahatça etkileşiminde bulunduğu ve öğrenme seviyesini doğalında yükselten dildir. Bu bağlamda, ana dilinde eğitim hakkı temel insan haklarının ilk sıralarında gelmektedir. Ana dilinde eğitimin, pedagojik gelişim ve kolay öğrenme çabalarından kritik ve hatta olmazsa olmaz bir kriter olduğunu ulusal ve uluslararası birçok dil bilimci çalışmalarıyla ortaya koymuştur. Kanadalı dil bilimci Jim Cummins "Dil ve Güç" isimli kitabında iki dilli olmanın zihinsel gelişim boyutundaki önemine vurgu yapmış, çocukların kendi ana dillerinde eğitim görmelerinin bir gereklilik olduğunu belirtmiştir. Cummins, ayrıca, iki dilli eğitimin eğitimciler ve öğrenciler arasında hem dil öğrenimini hem de kimlik oluşumunu geliştiren olumlu bir etkiye sahip olduğunun altını çizmektedir.

Hem bilimsel çalışmaların gösterdikleri hem de Türkiye'de birçok farklı halkın bir arada yaşadığı, farklı dillerin konuşulduğu düşünüldüğünde dillerin nesiller boyu aktarımını sağlamak ve de öğrencilerin öğrenme düzeylerini yükseltmesi için ana dilde eğitim bir zorunluluktur. Türkiye, ana dil haklarına dair Birleşmiş Milletler bildirisini kabul etmiş olmasına rağmen Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'ndeki ana diliyle ilgili çekincelerini kaldırmamakta ısrar etmektedir. Ayrıca hem bilimsel bir gereklilik hem de toplumsal bir hak ve talep olmasına rağmen Anayasa'nın 42'nci maddesinde yer alan "Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez." ifadesinde de bir değişiklik yapılmamaktadır. Toplumsal barışın sağlanması, çocukların eğitim hakkından tam olarak yararlanması için ana dilli eğitim temelli çok dilli eğitimin hayata geçirilmesi için çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır. Ana dilde eğitimin önündeki engeller ortadan kaldırıldığı ve çok dilli eğitim yerleşik kılındığı takdirde pedagojik, psikolojik ve toplumsal birçok sorunun çözümü de beraberinde gelecektir.

Maddede özel program ve proje uygulanan eğitim kurumlarına öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmelerinde tek yetki Bakana verilmiştir. Bu tip okulların niteliğine uygun öğretmen ataması ve yönetici görevlendirmesinin objektif olmayacağı, okulların türü gereği taşıması gereken niteliğe uygun olmayacağı açıktır. Bu nedenle teklifin 22'nci maddesi teklif metninden çıkarılmalıdır diyoruz.

Teşekkür ediyorum.