Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar ve Sakarya Milletvekili Ertuğrul Kocacık ile 132 Milletvekilinin Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2266) |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 2 |
Tarih | : | 10 .07.2024 |
ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Ben başlangıcını kaçırdım tartışmaların.
Şimdi, tabii, burada ben şey kısmıyla çok fazla ilgilenmiyorum yani bu ihtiyaç niye doğdu? Aslında yine bakılması gereken yer orası. Kamu bankalarına niye bu kadar çok ciddi bir transfer yapmak durumunda kalıyoruz? Bütçe dokümanlarına hâkim olan arkadaşlar geriye doğru baktıklarında göreceklerdir. Kamu bankalarına bizim görev zararı kapsamında verdiğimiz -Halk Bankasına ve özellikle Ziraat Bankasına- hep böyle birkaç milyar lira civarında paradır. Mesela, 2017 yılında Halk Bankasına 1 milyar lira verilmiş, Ziraate de 2,1 milyar lira verilmiş. Böyle küçük küçük rakamlardı. Bunlar sonradan, aniden böyle bir patlamaya başladı.
Şimdi, değerli arkadaşlar, şöyle ben bir baktım, 2020-2024 döneminde kamu bankalarına bütçeden verdiğimiz para 192 milyar TL, 192,2 milyar TL, 2020-2024 dönemi yani müthiş yüksek bir para. İş bununla kalıyor mu? Kalmıyor. Ondan sonra başka ne yapıyoruz? Şimdi, burada ben tabii bunun niye geçici madde olduğunu da anlayamadım, onu bir daha bize bir izah ederseniz, onu ayrıca söyleyeceğim, unutmadan söyleyeyim diye. Biz zaten şu anda kamu bankalarının finans ihtiyacını karşılamak amacıyla elimizden ciddi bir nakit dışı tahvil vermişiz Varlık Fonuna, değil mi? Buradaki rakama bakıyorsunuz, şu anda stoku söylüyorum -ödeme oldu mu bilmiyorum, ödeme de pek olmamış zaten çünkü bunlar biraz uzun vadeli kâğıtlar- 190 milyar lira zaten kamu bankalarına aktarılmak üzere Varlık Fonuna nakit dışı hazine tahvili vermişiz değerli arkadaşlar. Yani şöyle bakacak olursak, bunların valör tarihi 2020 olduğuna göre, 2020-2023 190 milyar lira değerli arkadaşlar, 190 milyar lira. Bu "nakit dışı tahvil" dediğimiz de banka bunu kullanabiliyor yani nihayetinde para, bu da para, ödenecek. Hatta, bunun muhtemelen şeyleri de vardır, faiz gelirini de elde ediyordur, değil mi? Hazine faiz, nakit içi tahvil...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BORÇLANMA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI RABİA ARIKAN - Şöyle: Aynen diğer devlet iç borçlanma senetlerinde olduğu gibi...
ERHAN USTA (Samsun) - Ödüyor.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BORÇLANMA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI RABİA ARIKAN - ...yapısına göre kimisi kuponsuz, kimisi ödemeli, kimisi ödemesiz.
ERHAN USTA (Samsun) - Tamam, elbette, kuponlu, kuponsuz, her neyse.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BORÇLANMA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI RABİA ARIKAN - Her iki türde olanları da var, bahsettiğiniz 2020-2023 dönemi ihraçlarında.
ERHAN USTA (Samsun) - Şöyle, rakamı bir özetleyecek olursak: Bütçeden doğrudan "görev zararı" adı altında kamu bankalarına -sadece bakın 2020-2024 dönemini söylüyorum- 192 milyar lira nakit para vermişiz, artı 190 milyar lira da yine 2020 sonrasında- 190,5 milyar TL de- hazine kâğıdı vermişiz, nakit dışı tahvil vermişiz, bu da bir para. Yani toplarsak ne oluyor? 300-380 küsur milyar lira civarında bir para verildi. Ha, yeri burasıdır değildir, ayrı bir şey ama Plan ve Bütçe Komisyonu olduğuna göre, biz bütçeyi konuştuğumuza göre, daha doğrusu Bütçe Komisyonu olduğuna göre burası yani niye bu kamu bankaları bu kadar çok paraya ihtiyaç duyuyor? Bu banka özel banka olsaydı bu bankanın sahibi bu bankaya bu kadar para koyabilir miydi? Dolayısıyla ben aşağıda, Genel Kurulda söylediğim için burada söylemek de istemiyorum yani bunlar özel banka olmuş olsaydı çoktan iflas ederdi bizim kamu bankaları; bu kadar net.
Şimdi, siz SYR'leri, bilmem neleri yüksek... Bu kadar parayı bana ver, benim SYR'm de yüksek olur. Yani dört yılda 382 milyar lira para vermişsiniz ya. Hani, bu geleneğinde olsa, hani bu bankalarda zaten hep böyle dönüyor çark desek... Yani, işte, geçmiş rakamı az önce söyledim, 2017'yi söyledim, 2018 de aynı arkadaşlar, kamu bankalarına toplam 3,7 milyar lira vermişiz, toplam verdiğimiz para. 4 milyar, 5 milyar civarında olan paralar niye 400 milyar liraları buldu? Ne yapıldı, bu ülke nasıl yönetildi, hangi yanlışlar yapıldı da iş bu noktaya geldi?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Faiz giderleri mesela, faiz giderleri burada var mı? Mesela, devletin, bankaların yükselttiği faiz değerleri var mı burada? Çünkü düşük kredi veriyor bunlar esnafa, şeye...
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BORÇLANMA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI RABİA ARIKAN - Burada krediden ziyade...
ERHAN USTA (Samsun) - Toparlıyorum, hemen toparlıyorum.
Zaten mesele o yani bu para elbette bir para, bir yerde verimsiz harcandı, bir yanlış operasyon yapıldı ki bu para verildi. Yani siz, işte "faiz sebep, enflasyon sonuç" politikasının bir şeyi olarak yüzde 80-85 enflasyon olan yerde yüzde 15'le kamu bankalarını "Kredi ver." diye zorlarsanız, ondan sonra, bir yandan otomobil fiyatlarını, bir yandan gayrimenkul fiyatlarını patlatırsanız, bugün ciddi bir konut kriziyle Türkiye'yi karşı karşıya getirirseniz... Bunların sonucu olarak insanlara bu krediler verildi, insanlar o tarafa gitti, milleti zengin ettik, kamu bankaları, bizim milletin sırtına veya bütçenin, hazinenin sırtına 382 milyar lira yük olarak bindi, o para sadece dört yılın zararı arkadaşlar. Anlatabildim mi? Mesele bu. Dolayısıyla bu kamu bankalarının hakikaten -belki bunu KİT Komisyonunda konuşmak gerekiyor, o Komisyon üyelerinin- çok iyi bir şekilde, düzgün bir şekilde yönetilmesi lazım. Yoksa bu şekilde para vermekle bu işin sonunu almak mümkün değil.
Bir de bana geçici maddeyle niye yapıldı, onu söylerseniz. Yüzde 3 limitine takılmama amacı var mı burada, yüzde 3'ün içerisinde mi, değil mi?
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BORÇLANMA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI RABİA ARIKAN - Sayın Vekilim, siz gelmeden önce hemen onu izah etmiştik. Yüzde 3 limiti içerisinde, bu sınırın kesinlikle aşılması söz konusu değil. Siz gelmeden önce arz etmiştim, geçen yıllarda limit maddesinin ardından alınan yetkiyi geçici madde olarak 4749'a eklememiz yönünde Sayıştayın bir önerisi, bir bulgusu vardı o sebeple. Geçici madde olmasının sebebi de sadece 2024 mali yılıyla sınırlı.
ERHAN USTA (Samsun) - Gelecekte bir ihtiyaç olduğu zaman gelecekte bir daha...
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI BORÇLANMA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI RABİA ARIKAN - Gelecek yıl ihtiyaç olur ise aynı şekilde.