BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Değerli Komisyon üyeleri, bizim medeniyetimiz adalet üzerine inşa edilmiştir. Bu meyanda, gerek kanun yaparken gerekse kanunu uygularken en başta adaleti gözetmemiz gerektiğini düşünürüz. Kanun yapma, mevzuat oluşturma süreçlerinde görev alan bizlerin birinci önceliği, adalet değerini en üst seviyede tutacak hızlı, etkin, verimli ve erişilebilir bir adalet sisteminin altyapısını oluşturmaktır. Bu meyanda, Adalet Komisyonu olarak adaletin tesisini sağlayacak, vatandaşın yargıya erişimini kolaylaştıracak reform niteliğinde düzenlemeleri hayata geçirmeye çalışıyoruz. Bu çerçevede, sizlerin de yakından takip ettiğiniz üzere önemli adımlar attık, atıyoruz.

Hızla değişen dünyada toplumların ihtiyaçları ve beklentileri de bildiğiniz gibi dönüşüm geçirir; bu noktada adalet alanında yapılacak reformlar toplumun değişen ihtiyaçlarına yanıt verebilmek için elzemdir. Adaletin daha hızlı, şeffaf ve erişilebilir kılınması için atılacak adımlar bireylerin haklarının korunması ve toplumsal barışın tesisi için gereklidir. Reformlar yargının bağımsızlığını pekiştirir ve adalete olan güveni tazeler.

Ayrıca, adalet sisteminin modern ihtiyaçlara uygun hâle getirilmesi hukukun üstünlüğünün korunmasını ve herkesin eşit şekilde muamele görmesini sağlar. Bu yüzden adaletin sürekli gözden geçirilmesi ve gerekli iyileştirilmelerin yapılması sağlıklı ve huzurlu bir toplumun olmazsa olmazıdır. Adalet reformları sadece bugünün değil, geleceğin de teminatıdır ve toplumların refahı için vazgeçilmezdir.

Komisyonumuzda görüşülecek, kamuoyunda "dokuzuncu yargı paketi" olarak da bilinen teklif, yargıyla ilgili ortaya çıkan yeni ihtiyaçları karşılamaya dönük, reform niteliğinde düzenlemeler içeren yeni bir adımdır. Peyderpey reform niteliğindeki çalışmaları yapıyoruz ve hayata geçiriyoruz.

Kıymetli milletvekilleri, bugün çok önemli düzenlemeler ihtiva eden, 1'i geçici madde olmak üzere toplam 39 maddeden oluşan ve 20 farklı kanunda değişiklik veya düzenleme içeren bir kanun teklifi için bir araya gelmiş bulunuyoruz.

Bugünkü toplantımızın gündeminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca 3 Temmuz 2024 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen (2/2258) esas numaralı Denizli Milletvekilimiz Cahit Özkan ve 134 Milletvekilinin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yer almaktadır. Teklif, hukuki güvenliğin güçlendirilmesi, temel hak ve özgürlüklerin daha etkin korunması, adalet hizmetlerinin etkinliğinin artırılması, suçla daha etkin mücadele edilebilmesi, toplumun temelini oluşturan aile kurumunun güçlendirilmesi, Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarının oluşturacağı hukuki boşluğun doldurulması ve uygulamada yaşanabilecek tereddütlerin giderilmesi anlamında önemli düzenlemeler içermektedir. Bu doğrultuda, teklifle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda; evlenen kadının soyadına ilişkin yeniden düzenleme yapılması, anneye de baba ile çocuk arasındaki soy bağının reddi için dava açma hakkı verilmesi, baba olduğunu iddia eden üçüncü kişilerin soy bağının reddi davası açabilmesinin belirli kurallara bağlanması, evlatlığın nüfus kaydına anne ve babası olarak evlat edinenlerin adlarının yazılabilmesine imkân tanınması, ceza muhakemesinde yapılan uzlaşma görüşmeleri sırasında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararların tazmini için mağdura hukuk mahkemelerinde dava açma imkânı verilmesi, birden fazla baronun bulunduğu illerde barolara gönderilecek adli yardım ödeneğinin oranının yeniden belirlenmesi, ara buluculuk görüşmelerinin ilk toplantısına katılmayan tarafın yargılama giderlerinden sorumluluğuna ve lehlerine hükmedilecek vekâlet ücretine ilişkin hükümlerin yeniden düzenlenmesi, adalet müfettişlerinin görev ve yetkilerine ilişkin hükümler ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu ile Anayasa Mahkemesine ilişkin bazı kadroların kanunla yeniden düzenlenmesi, yüksek yargı mensuplarının ek tazminatlarının yeniden düzenlenmesi, orman alanlarında yapımına başlanan adli hizmet binası ve ceza infaz kurumu projelerinin devam ettirilerek tamamlanmasının sağlanması amaçlanmaktadır.

Ayrıca, teklifle, istinaf kanun yolunda aynı bölge adliye mahkemesi içerisindeki hukuk daireleri arasındaki iş bölümü uyuşmazlıklarının kısa sürede giderilmesi suretiyle dosyaların istinaf aşamasında görülme sürelerinin kısaltılması, mesleğinde yirmi yıl kıdeme sahip hukukçuların ara buluculuk eğitimi almak şartıyla sınavsız olarak ara bulucu olabilmesi, taraflardan birinin taşınmazın aynına ilişkin icra edilebilirlik şerhi verilen arabuluculuk anlaşma belgesiyle tapu müdürlüğünden tek başına tescil talebinde bulunabilmesinin sağlanması, idari yargıda kanun yollarına başvuruda hangi tarihteki parasal sınırın dikkate alınacağının kesin olarak belirlenmesi, hakaret suçunun sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi hâlinin uzlaştırma kapsamından çıkartılarak ön ödeme kapsamına alınması ve şikâyete tabi olan hakaret suçunda şikâyet süresinin iki yılı geçemeyecek şekilde düzenlenmesi, hukuk mesleklerine giriş sınavı ve idari yargı ön sınavında soru sorulacak alanlar arasına sosyal güvenlik hukuku, milletlerarası hukuk, milletlerarası özel hukuk ve genel kamu hukuku konularının eklenmesi ve asgari soru sayısının 100'den 120'ye çıkarılması, ayrıca hâkim ve savcı yardımcılığı sınavında da yine bu derslerin konulara eklenmesi, sadece hukuk fakültesi mezunlarının uzlaştırmacı olabilmesi, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca trafikten men edilerek alıkonulan araçlardan yediemin otoparklarında bulunup da sahipleri tarafından teslim alınmayan veya sahiplerine ulaşılamayan araçların satış usulü kolaylaştırılmak suretiyle ekonomiye kazandırılması, açık artırma suretiyle yapılan e-satışlarda bir defaya mahsus on dakika olan uzama süresinin her yeni tekliften itibaren yeniden başlamak üzere üçer dakikalık sürelerle bir saate kadar uzamasına imkân sağlanması, Çocuk Koruma Kanunu'nda düzenlenen tedbirlerin uygulanması için görevlendirilen sosyal çalışma görevlilerine yapılacak ödemenin bağlı oldukları kurum tarafından karşılanması ve bu personele de ek ödenek verilmesi, mahkemelerce Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu'nun kayyum olarak atanmasına imkân veren kanuni düzenlemenin uygulama süresinin beş yıl daha uzatılması, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların yargı harçlarından ve teminat gösterme zorunluluğundan muaf tutulması ve 8 Ekim 1956 tarihine kadar kamulaştırılmaksızın fiilen kamu hizmetine tahsis edilmiş taşınmazların tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılması öngörülmektedir.

Değerli Komisyon üyeleri, bugün yapacağımız çalışmaların verimli bir şekilde ilerleyeceğine inanıyor, çalışmalarımızın hayırlı sonuçlara vesile olmasını diliyorum. Kuşkusuz, daha önceki toplantılarımızda olduğu gibi "İstişarede hayır vardır." anlayışıyla çalışmalarımızı gerçekleştirecek, tüm katılımcıların görüşlerini ve milletimizin hassasiyetlerini dikkate alacağız. Bugün burada yapacağımız teklife dair görüşmelerde tüm paydaşların yapacağı katkı bizim için son derece önemlidir, değerlidir. Şimdiden bundan sonraki süreçte yapacağımız çalışmalara vereceğiniz katkılar için sizlere teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekilleri, bugünkü toplantımızda, bildiğiniz üzere, önce teklifin tümü üzerinde görüşme yapacağız. Bu görüşmelerde ilk olarak teklif hakkında Komisyonumuzu bilgilendirmek üzere teklifin ilk imza sahibine söz vereceğim; ardından varsa İç Tüzük'ün 38'inci maddesi uyarınca verilmiş olan Anayasa'ya aykırılık önergelerini işleme alacağım ve daha sonra, istem sırasına göre söz talep eden Komisyon üyelerimize söz vereceğim ve son olarak diğer milletvekillerinin söz taleplerini karşılayacağım. Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddeleri üzerindeki görüşmelere geçeceğiz.

Teklifin ve yapacağımız görüşmelerin ülkemiz ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını diliyor, tüm katılımcıları saygı ve muhabbetle selamlıyorum.