ÖZCAN PURÇU (İzmir) - Sayın Başkan, değerli komisyon üyeleri; hepinize saygılarımı sunuyorum. Ben Roman vatandaşlarımızla ilgili konuşma yapmak istiyorum.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Roman vatandaşların, Roman açılımı dolayısıyla ilgili bakanlığı oluyor. Ama 2010 yılından itibaren başlanılan Roman açılımı sürecinde birçok çalıştay yaptık; Çalışma Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve birçok ilgili bakanlıkla çalıştaylar düzenledik. Bunların hepsine bizzat ben de katıldım, ben de Danışma Kurulundaydım Roman açılımında. Ama orada yapılan bütün planlamalar maalesef toplantı salonlarında kaldı. Şu an itibarıyla Roman mahallelerine baktığımız zaman, Roman yerleşkelerine baktığımız zaman hiçbir şekilde devletin eli uzanmış durumda değil.

Şu an bazı istatistikler vereceğim size. Maalesef üniversitelerin ve devlet eliyle yapılan bilimsel çalışmaların olmadığını söylüyorum. Bunlar çeşitli STK'ların Avrupa Konseyiyle, işte, Hollanda Büyükelçiliğiyle, ilgili kurumlarla ortaklaşa yaptığı projelerin sonunda çıkan istatistikler. Üniversite öğrencileri ve sosyologlarla yapılan istatistiklerin sonucu: Romanların şu an yüzde 96,5'i kayıt dışı işlerde çalışıyor arkadaşlar. Roman çocuklarının yüzde 2'si liseyi bitiriyor, binde 4'ü üniversiteyi bitiriyor. Roman ailelerin yüzde 90'ının evi yok, yüzde 10'u mülk sahibi. Böyle uzayıp gidiyor. Yüzde 43'ü ilkokulu bitiriyor şu an itibarıyla. Onun dışındakiler okuma yazma bilmiyor. Kimlik sorunları had safhada. Barınma, sağlık, ön yargı, ayrımcılık, dışlanmışlık, istihdam gibi büyük yaşamsal sıkıntıları var.

Biz burada neyin kararını vermeye çalışıyoruz? Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının en iyi şekilde bu bütçeden pay alması ve insan onuruna yakışır, insanca bir yaşam sürmesine vesile olmak için burada bütçenin planını yapmaya çalışıyoruz. Türkiye'de şu an Avrupa Konseyinin resmî rakamlarına göre 3,5 milyon ama bizim sahada yaptığımız araştırmalar neticesinde 4 milyonla 5 milyonun arasında Roman vatandaşı yaşıyor. Avrupa'nın en büyük Roman nüfusuna sahip ülkesiyiz şu an Avrupa Konseyi verilerine göre. Ama baktığımızda, şu ana kadar bilimsel olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde hiçbir çalışma yapılmadı, hükûmetler nezdinde hiçbir çalışma yapılmadı.

Bu bağlamda, geçen gün Meclisteki konuşmamda da belirttiğim üzere beş yıldan beri oyalama taktiğiyle... Roman Strateji ve Eylem Planı açıklanmadı. Şu an ulusal strateji açıklanmaya çalışılıyor o da açıklanmadı; eylem planı yok ortada. "Eylem planı bugün yarın açıklanacak." deniliyor bir beş on yıl daha bekleyeceğiz ki stratejisi hazırlansın diye. Stratejisi olmayan, bütçede yeri olmayan eylem planını biz ne yapacağız arkadaşlar?

Bakın, şu anda Roman mahallelerinde yoksulluk had safhada. Maalesef eski meslekler öldüğü için gelirleri yok. Dolayısıyla risk altında bu toplum, sosyal risk altında. Uyuşturucu ve madde bağımlılığı had safhada arkadaşlar. Bizim her hafta mahallelerimizde bonzaiden çocuklar ölüyor, her hafta cenazeye gidiyorum ben. Bakın, bu konuda devlet bir düzenleme yapmazsa -biz her gün bir gencimizi kaybediyoruz- 10-11 yaşına indi Roman mahallelerinde açık ve net söylüyorum madde bağımlılığı, illegal işlere bulaşma oranı had safhada. Bundan yirmi sene önce bu oranlar yoktu. O zaman mesleklerimiz vardı; sepetçilik, müzisyenlik gibi ama bunların hepsi ölüyor. Teknoloji arttıkça bunların hepsi öldü gitti ve gelirsiz kaldık, işsiz kaldık.

Şunu söylemek istiyorum: Şimdi şu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının kitapçığında IPA 4 kapsamında Avrupa Birliği ile uygulanacak olan projeden bahsediliyor. Arkadaşlar, 9 ila 10 milyon euro arasındaki proje şu anda bütçeye konulmuş gibi burada hareket edilmesin lütfen. Bu bütçenin yüzde 85'i Avrupa Birliği kaynaklarından gelen bir pay ve bu paranın yüzde 60 ila 70'i arası proje içerisinde insan kaynaklarına ayrılıyor, Romanlara ayrılmıyor, bunun yüzde 20'si toplantı ve seyahat giderleri. Arkadaşlar, bunun çoğu Romanlara yansımayacak, tenceresine yansımayacak, işine yansımayacak. Bu, Avrupa Birliği projesi. Bunu Türkiye Cumhuriyeti bütçesinden yapmış gibi göstermeyelim, kimseyi kandırmayalım. Eğer biz samimi isek bu konuda, eğer bu insanlara el uzatmak istiyorsak, onurlu yaşamalarına eğer olanak tanıyacaksak burada herkes vicdanına baksın ve bu bütçeden acil bir şeklide bu insanların bu sorunlarına pay ayrılsın lütfen.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Purçu, sözlerinizi tamamlamanız için ilave süre veriyorum.

Buyurun lütfen.

ÖZCAN PURÇU (İzmir) - Tamam, tamamlıyorum.

Bu IPA 4 kapsamındaki proje şu anda Roman vatandaşların yarasına merhem değil arkadaşlar. Eğer samimi isek, samimi iseniz Komisyon olarak acil bir şekilde barınma konusunda, eğitim konusunda, madde bağımlılığı konusunda, istihdam konusunda en hızlı şekilde, ivedilikle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı stratejisini bir hafta içinde hazırlasın bütçeye konulsun arkadaşlar. Bu vicdani bir mesele, insani bir mesele; göreceğiz. Biz de sizi bu bağlamda hangi parti olursa olsun destekleyeceğiz, desteklemeye devam edeceğiz.

İnanın şu an bizden bu konuda planlama bekleyen, yardım bekleyen birçok çocuğumuz var, gencimiz var, kadınımız var, yaşlımız var. Vicdanınıza bırakıyorum bunu bu 2016 bütçesinden lütfen buna pay ayıralım arkadaşlar. Lütfen... Biz de bu ülkenin vatandaşlarıyız ama insanca yaşamıyoruz. Bu ülkeyi o kadar çok seviyoruz... Ne kadar seversek o kadar itelendik, o kadar hor görüldük, o kadar dışlandık artık bizi görün.

Teşekkür ediyorum, sağ olun.