MURAT ÇAN (Samsun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Bakan, Bakan Yardımcılarımız; hoşgeldiniz. Saygıdeğer milletvekilleri, sizleri saygıyla selamlıyorum.

Cumhuriyet tarihinin en kara tarım ve hayvancılık yılını yaşadık. "2025 için neler bekliyoruz, neler bulacağız?" diye geldik, resmen bir rüya tabirleri kitabı şeklinde bir broşürle bilgilendirildik. İçinde neredeyse hiçbir şey yok. Neler yok? Geçtiğimiz yıllara ait ve bu yıla, 2023'e ait rasyonel bir değerlendirme yok; veteriner ataması yok, veteriner teknikerine ve ziraat teknikerine 3600 ek gösterge yok. Son aylarda çığ gibi büyüyen sokak hayvanlarına dönük bir önlem alınmış mı, yaptırım yapılmış mı; bilgilendirme yok. Çiftçilerin ciddi anlamda yedi sekiz yıldır yaşadığı hayal kırıklığı alan bazlı desteğe ait yeni bir bilgi yok. Peki, Karadeniz milletvekillerimiz çok net bir şekilde aktardı. Ben de fındık ikramı yapılırken söyledim boğazımıza takılmasın diye, fındık için ne yaptık bu sene? Kahverengi kokarcaya fındığı teslim ettik Orta Karadeniz ve özellikle Samsun'un doğu ilçelerinde net bir şekilde. Onun dışında TMO'ya fındığı, FİSKOBİRLİK'e fındık üreticilerini esir ettik, hiçbir şey yok. Fındık açıklandığı fiyatın hâlâ, şu anda altında, 50 randımanlı fındığı 120 liranın üzerinde satan bir tane üretici yok. Buğday üreticisi çok konuşuldu, yüzde 12'lik bir artışla mağdur edildi. Mısırda daha da düşük artış, diğer hububat aynı şekilde. Bugün gündemde olan çeltik üreticisi büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor. Az sonra belki yine söyleyeceğim Devlet Su İşleriyle ilgili yani sulamadan aldığınız para, elektrik fiyatlarında aldığınız para.. Çeltik üreticisine tarım kredi kooperatifleri üzerinden, toprak mahsulleri üzerinden, kota üzerinden yaşattığınız büyük bir eziyet var. İnsanlara diyorsunuz ki: "Sizin ürününüzün borcunuzun 2 katına kadar olanını alırım ama kırk beş gün faiz işletirim borcuna, kırk beş gün sonra mahsuplaşırım, üzerine kalan parayı da gübre veririm, ilaç takası yaparım, bununla biz bir şekilde mahsuplaşırız." Bu şekilde çiftçinin ve Türkiye'de tarımın gideceği hiçbir şey yok. Ya, biz Türkiye'de bir parlamenter olarak, bir tarım bölgesi insanı olarak utanıyoruz. Kimden? Ukrayna'dan utanıyoruz ya. Adamlar hem savaşıyor hem müthiş bir tarım, hububat ihracatı var. Öyle sizin gibi rakamları da hububat üzerinden vermiyor, buğdayı ayrı veriyor, mısırı ayrı veriyor ve çok değerli, kendi ülkesine -karşılığında belki savaşıyor ama- bir girdi sağlıyor. Rusya keza öyle. Size Hollanda'yı anlatmaya zaten gerek yok; Hollanda 120 milyar, 100 milyarını kendi imkânlarıyla sağlıyor. Bizim burada anlatıldığı gibi, işte buğdayı almışız da işlemişiz, geri satmışız. E, kruvasan olarak geri alıyoruz, aynı para bir daha gidiyor. Bunları sağlamak lazım.

Orman köylüsünün sorunları var, bunu Sayın Komisyon Başkanımıza defalarca dile getirdim, Samsun'da yerelde dile getirdim. Vatandaşın orman vasfından çıkmış arazileri, yıllardır kullandığı arazileri internette belirlenen, vatandaşın birbirine sattığı rayiç bedel üzerinden satıyorsunuz. Vatandaş bundan ciddi anlamda mağdur. Hele bu sene kuraklıktan, kokarcadan -yani Samsun için söylüyorum- eline bir şey geçmedi, size ne versin? Üstüne ben de el yükselteyim -Genel Başkanımız gibi- köyde benim 9 dönüm arazim var, hadi size sizin belirlediğiniz rayiçten satmak istiyorum, alın. Yani yazık bu üreticiye. Sonuç: Karadeniz nüfus kaybediyor, Samsun'dan bahsediyorum ya, nüfus artışı eksi yazıyor yıllardır.

Gelelim Samsun'un ilçelerine. Havza'da, Vezirköprü'de, Terme'de meralar kontrolsüzce JES ve GES'lerin hizmetine sunuluyor. Bunun yerini de size anlattım. Sorumluluk almıyorsunuz, sahip çıkmıyorsunuz köylüye ve meralara. Az önce Samsun milletvekillerimiz benzeri açıklamaları yaptı. Devlet Su İşlerine geleceğim. Sanırım ek süre vermeyecek bana. Bunu Devlet Su İşleri Genel Müdürümüze bizzat bugün söyledim ama özellikle çeltik üreticisine bu sene yapılan kıyım; 350 lira dönüm başına sulama bedeli alırken 700 liraya çıkardınız. Çeltiğe verdiğiniz zam yüzde 20, onu da esnafın kucağına ittiniz.

Ben teşekkür ediyorum. Lütfen, Samsun için gereğini yapın diyorum. Samsun'un içme suyu sorunları var, Alaçam ilçesinde, Yakakent'te, çok affedersiniz, eşekle içme suyu taşınıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Teşekkür ediyorum Sayın Çan.