AYŞE SİBEL YANIKÖMEROĞLU (İstanbul) - Sayın Bakan, Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri, değerli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Topraklarımızın yüzde 93'ü aktif deprem kuşağı üzerindedir. Ülkemizde ortalama iki yılda bir yıkıcı bir deprem meydana gelmektedir, buna rağmen deprem tehlikesine karşı gereken önlemler alınmamaktadır. Bunun en bariz örneği, 6-7 Şubat Kahramanmaraş ve Hatay depremleridir. Türkiye'de 10 milyon civarında olan yapı stokunun 7 milyonluk kısmı riskli yapı statüsündedir. Son on bir yıl içerisinde 238 bin civarında riskli yapının kentsel dönüşüm uygulanarak yenilenmesi sağlanmıştır. Yani maalesef kentsel dönüşüm çalışmalarında riskli yapıların yüzde 5'i bile dönüştürülememiştir. Bütçe gerekçesinde "Depremlerin yol açtığı hasarı telafi etmek ve afet risklerinin azaltılması için gerekli önlemlerin alınması" olarak belirtmişsiniz.

Sayın Bakan, şimdi, bakalım, bu bütçeyle amaçladıklarınızı gerçekleştirmek mümkün müdür? Toplamda 14 trilyonluk bütçenin yaklaşık 219 milyarlık kısmı Bakanlığınıza ayrılmış, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı bütçesi ise sadece 136 milyar.

Sayın Bakan, buradan sormak istiyorum: Siz bu bütçeyle hangi hasarı telafi edebileceksiniz ya da hangi afet riskini azaltabileceksiniz? Bu bütçeyle kaç konut inşa etmeyi planlıyorsunuz? Zira son TOKİ ihalelerinin bedellerini hesapladığımızda 2025 yılı içinde ancak 70 bin konut inşa edebileceksiniz.

Sayın Bakan, geçtiğimiz hafta 26 bin konutun anahtar teslim törenini yaptınız ve büyük bir başarı gibi teslim edilen konut ve iş yeri sayısının 130 bine yükseldiğini ilan ettiniz; iki yıl içinde teslim etmeyi vadettiğiniz rakamların ancak yüzde 20’sini tamamlayabildiniz. Şimdi, sormak isterim: Vadettiğiniz 650 bin konutu ne zaman tamamlayacaksınız? Ben size söyleyeyim, bu hızla devam ederseniz ancak sekiz yıl sonra yani depremden on yıl sonra söz verdiğiniz sayıya ulaşabileceksiniz. Zamanımız olmadığı için toplanan deprem vergilerine ve yardım paralarına ne yazık ki değinemiyorum.

Sayın Bakan, gelelim başka bir gerçeğe, İstanbul gerçeğine; bilim insanlarının sürekli uyardığı, beklenen ve her an olabileceği söylenen İstanbul depremi. Marmara Denizi’nde 7 ile 7,5 büyüklüğünde bir deprem bekleniyor ancak tüm uyarılara rağmen, maalesef, yeterli hazırlık yapılmıyor, gerekli önlemler alınmıyor. Kentteki yüksek riskli konut sayısının 1,5 milyon olduğunu söyleyen sizsiniz; 2,5 milyon insanımızın yaşadığı 600 bin konutun acilen dönüştürülmesi gerektiğini belirten sizsiniz ancak maalesef bu vahim tabloda hiçbir önlem almayan yine sizsiniz. Yarısı Bizden Kampanyası’yla sorumluluğu vatandaşa yüklediniz, bu vesileyle vatandaşı hak kaybı ile can kaybı arasında karar vermek zorunda bırakıyorsunuz.

İstanbul, 16 milyonu aşan nüfusuyla sadece Türkiye’nin değil dünyanın da en büyük şehirlerinden biridir. İstanbul Türkiye’nin kalbidir. İstanbul’da meydana gelebilecek büyük bir deprem tüm ülkenin altından kalkamayacağı bir felakete dönüşebilir. Bu nedenle, iktidara bu konuyu ciddiye alması ve gereken çalışmaları bir an önce hızlandırması çağrısında bulunuyorum. Sayın Bakan, yaklaşan bu felaketi göz ardı etmeniz asla kabul edilemez. İstanbul çökerse Türkiye çöker.

Maalesef, kentsel dönüşüm projelerini, yıllarca bilimsel veriler ışığında değil rant odaklı planlarla yürüttünüz; sosyal adalet göz ardı edildi, belirli kesimlerin çıkarına hizmet eden bir dönüşüm politikası belirlediniz. Kentsel dönüşüm yalnızca binaları yıkıp yeniden yapmak değildir, birkaç mahallede lüks projeler inşa etmekten ibaret de değildir, birkaç müteahhidi zengin etmek hiç değildir. Deprem dirençli kent inşa edebilmek için kentsel dönüşüm şehrin her köşesini kapsamalı, hiçbir vatandaşımız risk altında bırakılmamalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI ORHAN ERDEM - Sayın Yanıkömeroğlu, teşekkür ederiz.