KOMİSYON KONUŞMASI

AYKUT KAYA (Antalya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakan Yardımcısı ve kıymetli hazırun; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

2022 ve 2023 Sayıştay Raporları Ajansın mali durumunu ve stratejik harcamalarını incelememiz adına önemli bulgular sunuyor. 2022 raporunda Ajansın toplam varlıklarının yüzde 105,41 oranında arttığı ancak kısa vadeli yükümlülüklerinde yüzde 182,71 oranında ciddi bir artış yaşandığı vurgulanmıştır. Özellikle ticari borçlardaki yüzde 162,03'lük yükseliş finansal sürdürülebilirlik açısından dikkat çekici bir riske işaret etmektedir. 2023 yılına geldiğimizde ise kısa vadeli yükümlülüklerin yüzde 9,52 oranında azalması olumlu bir gelişme olarak görünse de Ajansın finansal yapısının hâlâ stabil hâle gelmediği anlaşılmaktadır. Bu dalgalanmalar Ajansın mali planlamasında daha dikkatli adımlar atması gerektiğine işaret etmekte. 2023 raporuna baktığımızda, 2022'de kâr eden Ajansın 2023'te yeniden zarar yazdığı dikkat çekiyor. Özellikle faaliyet kârında nominal ve reel olarak ciddi bir azalma gözleniyor. Bu durum, Ajansın mali yönetiminde sürdürülebilir bir yapıya sahip olup olmadığını sorgulamamıza neden oluyor. Ajansın bu dalgalanmaları nasıl yönetmeyi planladığını açıklığa kavuşturması gerektiğine inanıyorum.

Giderler tarafında ise genel yönetim giderlerindeki artışın büyük oranda personel giderlerinden kaynaklandığını görüyoruz. Kamu ücretlerindeki artışla uyumlu şekilde personel giderlerinde yüzde 100 oranında bir artış var. Ancak bu artışın Ajansın etkinliğine veya verimliliğine nasıl bir katkı sağladığı belirsizdir. Bu noktada, kamu kaynaklarının verimli kullanımı açısından personel giderlerindeki artışın gerçekten fayda sağlayıp sağlamadığına dair bir değerlendirme yapılmasının şart olduğunu düşünüyorum. Diğer taraftan, giderlerdeki asıl artışın pazarlama harcamalarından kaynaklandığı göze çarpıyor. Sayıştay raporu, pazarlama bütçesinin büyük bir kısmının özel projeler, on-line, seyahat kanallarında yapılan reklamlar ve televizyon reklamlarına harcandığını ortaya koymakta. Pazarlama giderlerindeki yüzde 76'lık artışın bu kalemlerden kaynaklanması Ajansın kaynaklarını stratejik olarak kullanıp kullanmadığı konusunda soru işaretleri yaratıyor. Bu harcamalara karar verilirken veya harcamalar yapıldıktan sonra bir etki değerlendirilmesi yapılıp yapılmadığını merak ediyorum. Özellikle, dijital pazarlama harcamalarında yüzde 51,4 azalma yaşanırken on-line seyahat acentelerine yapılan harcamaların yüzde 270 artmasının hangi kriterlere göre belirlendiği şeffaf bir şekilde açıklanmalıdır.

Bu iki raporu birlikte incelediğimizde, Ajansın finansal yapısını güçlendirmek, gelir gider dengesini sağlamak ve şeffaflıkta çıtayı yükseltmek adına iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğu açıktır. Bizler turizm sektörünün gelişimi için gerekli adımların atılmasını ve kamu kaynaklarının daha stratejik ve şeffaf bir şekilde kullanılmasını talep ediyoruz. Diğer milletvekili arkadaşlarımızın da bahsettiği gibi, TGA'nın başlangıçta Sayıştay denetiminden muaf tutulması şeffaflık ve hesap verebilirlik konularında endişelere yol açmıştır. Toplanan turizm katkı paylarının kullanımına ilişkin detaylı ve şeffaf bilgilendirme eksikliği sektör paydaşları arasında güvensizlik yaratmıştır. Özellikle harcamaların denetlenmesi ve raporlanması konularında daha fazla şeffaflık talep edilmektedir. Ayrıca, personel alım süreçlerinde mülakat yapılmaması ve maaşların belirsizliği gibi konular kurumsal yönetim ilkelerine aykırı bulunmuştur. Ayrıca, kontrolsüz harcamalar ve bütçe disiplini eksikliği de diğer önemli noktalardır. Şimdi, Genel Müdürünüz görevden alındı; sekiz ay önce atadığınız Müdürü neden görevden alıyorsunuz siz? Yani sekiz ay bir Genel Müdürün görevde kalmasını kurumsallıkla nasıl bağdaştırıyorsunuz? TGA çok ciddi bir kurum yani bunun başına gelen bir Genel Müdürün en az üç sene, dört sene, beş sene orada görev yapması gerekir. Bizim amacımız, turizmin ülke ekonomisine katkısını artıracak bir yapı oluşturmak ve Ajansın etkinliğini güçlendirmektir. Bu anlamda, eleştirilerimiz yapıcı olup Ajansın daha güçlü bir kurumsal yapıya kavuşmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Saygılarımı sunuyorum.