MEHMET EMİN EKMEN (Mersin) - Teşekkür ediyorum.

Sayın Bakanım, ben, geçen yılki bütçe konuşmasında olduğu gibi, konuşmamı mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarına ayırmak istiyorum. Bu konu, malumunuz, hep insani, hukuki açıdan değerlendiriliyor, sosyal devletin gereği olarak değerlendiriliyor ancak son üç beş yılda yeni bir gerçekle karşı karşıyayız, tarım sektöründe çalışacak insan bulamıyoruz. Yani bu, tarım sektöründeki gıda enflasyonunun en önemli sebeplerinden birine dönüşüyor. Dolayısıyla, mevsimlik tarım işçilerimizin kıymetini bilmezsek, onları küstürürsek ve onları sektörden uzaklaştırırsak bir süre sonra narenciyeyi, domatesi, çileği, fındığı toplayacak adam da bulamayacağız.

Mevsimlik tarım işçileriyle ilgili olarak ilk genelge 2010 yılında yayınlandı, 2010/6. Bu genelge 2017/6 ile güncellendi.

(Uğultular)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli milletvekilleri, sükûneti tesis edelim lütfen.

MEHMET EMİN EKMEN (Mersin) - Ve bu yıl da 27 Nisan Cumartesi günü 2024/5 Cumhurbaşkanlığı Genelgesi'yle yayımlandı.

Sayın Bakanım, 15 Temmuz günü buradaki kutlamaları takiben makamınızda beni kabul etmiştiniz. O gün de bu genelgenin gereğini yerine getirmek hususunda size bazı hatırlatmalarda bulunmuştum. Üzülerek ifade ediyorum ki Bakanlığınız ve bürokrasiniz Sayın Cumhurbaşkanının talimatlarının gereğini yerine getirmemiştir. Sadece Bakanlığınız değil, ilgili Bakanlıklar da getirmemiştir.

Bir muhalefet milletvekili olarak şunu açık ve net olarak söyleyeyim: Bu tip sorunların yaşandığı dünyadaki örneklerinin çok ilerisinde bir genelgeyle karşı karşıyayız. Bu genelge tam 3 kere güncellenmiştir ve bugün bu hâliyle kusursuz ve mükemmel bir genelgedir. Hatırlatmak isterim size ve bürokratlarınıza: 13 maddelik bu genelgenin 1'inci maddesi, geçici yerleşim alanları, 2'nci maddesi sağlık hizmetleri, 3'üncü maddesi eğitim hizmetleri, 4'üncü maddesi ulaşım ve güvenlik, 5'inci maddesi istihdam ve sosyal güvenlik, 6'ncı maddesi sosyal hizmetler, 7'nci maddesi bilgi sistemi yani METİP, 8'inci maddesi mali kaynak, yatırım ve koordinasyon, 9'uncu maddesi mevsimlik tarım işçileri eylem planı, 10'uncu maddesi mevsimlik tarım işçilerinin çalışma ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi, 11'inci maddesi denetim, 12'nci maddesi il ve ilçelerdeki izleme kurulu, 13'üncü maddesinde ise Bakanlıkta kurulacak olan mevsimlik tarım işçiliği izleme ve değerlendirme kurulunu tanımlıyor. Burada tam 11 Bakanlık, yetkilendiriliyor ve görevlendiriliyor: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve Strateji ve Bütçe Başkanlığı.

Sayın Cumhurbaşkanı biz başka bir Meclisin milletvekiliymişiz gibi bizi birçok kutlamaya davet etmiyor ama kendisiyle iletişim fırsatı bulsam sizi şikâyet etmekten imtina etmeyebilirim çünkü aradan geçen bu süre içerisinde Bakanlık bu işin gereğini yapmamıştır Sayın Bakanım. Bu, insani bir sorumluluktur, vicdani bir sorumluluktur, siyasi bir sorumluluktur. Tam üç gündür Google'ın bütün detaylarıyla Bakanlığınızın, özellikle Çalışma Genel Müdürlüğünün bütün sayfalarını, bütün satırlarını okuyoruz. Sayın Bakanım, hepsini tek tek bizzat kendim inceledim, lütfen siz de dönüp bakınız. Bunları görünce iki ay önce, 26 Ağustos tarihinde 11 Bakanlığa şu soru önergesini verdim: "Bu yönetmeliğin, bu genelgenin gereğini yaptınız mı? Sayın Cumhurbaşkanının talimatlarına uydunuz mu?" Sadece üç Bakanlık cevap verdi ve maalesef, Bakanlığınız cevap veren Bakanlıklar arasında değil. Cevap veren üç Bakanlıktan Çevre, Şehircilik ve Ulaştırma Bakanlığı "Sorumluluk Çalışma Bakanlığındadır." diyor, Millî Eğitim Bakanlığı "Gereğini yapmış." diyor. Çünkü Google taramasında illerde de toplantılar görüyorum. Yarın Sayın Tekin'e teşekkür edeceğim, bugün gıyabında teşekkür ediyorum.

Sayın Bakanım, Mevsimlik Tarım İşçiliği İzleme ve Değerlendirme Kurulunu ya Bakanlığınızın ya da bir Bakan Yardımcınızın başkanlığında niçin toplamadınız? Topladıysanız niçin kamuoyunu bilgilendirmediniz? İllerde bu toplantıların yapılıp yapılmadığını niçin takip etmiyorsunuz? Çalışma Genel Müdürlüğünüz toplantı yapıyor, bir gün X genel müdür yardımcısı gidiyor, öbür gün Y genel müdür yardımcısı gidiyor. Hangi Bakan Yardımcımız bu konudan sorumlu belli değil. Bir daire başkanı var, ismini verirsem adamcağız hedef hâline gelir, bütün toplantılarda var. Allah razı olsun, o daire başkanı takip ediyor ama bunun genel müdür yardımcısı, genel müdür, Bakan Yardımcısı ve Bakan seviyesinde de takip edilmesi gerekmez mi?

Sayın Bakanım, sözü çok uzatmak istemiyorum ancak bu genelgenin uygulanması gıda güvenliğiyle de ilişkilidir, insan haklarıyla da ilişkilidir, sosyal devletle de ilişkilidir. Lütfen, gündeminize alınız. Gelecek bütçede size bunun için teşekkür edelim diyorum.

Sağ olun.