| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Kültür ve Turizm Bakanlığı b) Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı c) Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ç) Vakıflar Genel Müdürlüğü d) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu e) Atatürk Araştırma Merkezi f) Atatürk Kültür Merkezi g) Türk Dil Kurumu ğ) Türk Tarih Kurumu h) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ı) Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü i) Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı j) Kapadokya Alan Başkanlığı k) Uludağ Alan Başkanlığı l) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu m) Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 22 .11.2024 |
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakan, kıymetli bürokratlar, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Kim ne derse desin, turizm sektörümüz rekorlar kırmaya devam etmektedir. 2023 yılında ülkemize gelen toplam ziyaretçi sayısı yıllık yüzde 11,1 artış göstererek 57 milyon 77 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. Turizm gelirlerimiz ise yıllık yüzde 12,1 oranında artışla 55 milyar 874 milyon dolara yükselmiştir. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü verileriyle en çok ziyaretçi ağırlayan ülkeler sıralamasında Türkiye dünya 5'incisi olmuştur.
Turizm sektörünün 2024 yılı dokuz aylık performansı da memnuniyet vericidir. 2024 yılının Ocak-Eylül döneminde Türkiye'yi ziyaret eden toplam ziyaretçi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 artışla 49 milyon 181 bine ulaşmıştır. Turizm gelirimiz ise aynı dönemler itibarıyla yüzde 6,6 oranında artışla 46 milyar 880 milyon dolara yükselmiştir. Kişi başına ortalama harcama 2023 yılında 974 dolar, 2024 yılının ilk dokuz ayında ise 970 dolar olmuştur. 2024 yıllı genelinde 984 dolar olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Turizm gelirlerimizin giderek artmasında turist sayısındaki artışın yanı sıra kişi başına gecelik ortalama harcamaların da artması önemli bir etken olmuştur. Kişi başına gecelik ortalama harcama her geçen yıl artmakta olup 2022 yılında 85 dolar olan gecelik ortalama harcama 2023 yılında 92 dolara, 2024 yılının ilk dokuz ayında 96 dolara kadar yükselmiştir. 2024 yılı genelinde 101 dolara çıkması beklenmektedir. Turizm gelirleri ekonomi için önemli bir kaynaktır ve birçok farklı sektörü ve vatandaşımızı ilgilendirmektedir.
Milliyetçi Hareket Partisi olarak bizim de önerdiğimiz 2019 yılında kurulan ve özel sektörün karar süreçlerinde yer aldığı Türkiye Turizm, Tanıtım ve Geliştirme Ajansı sektörün geleceği açısından önemli bir görev yürütmekte ve turizm hedeflerine ulaşılması bakımından önemli katkı sunmaktadır. Ülkemizin tanıtımı çok daha profesyonel bir biçimde yürütülmektedir.
Ülke turizmini geliştirmek amacıyla turizm altyapısını güçlendirmeye yönelik çalışmalar devam etmektedir. Türkiye turizmde önemli bir ilki gerçekleştirerek Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyiyle anlaşma yapan ilk ülke olmuştur. 2022 yılında hazırlanan Türkiye Sürdürülebilir Turizm Programı da anılan Konsey tarafından tanınmıştır. Program kapsamında yaklaşık 19 bin konaklama tesisi belge ve sertifika almıştır. Hedef, 2030 yılına kadar Türkiye'deki tüm konaklama tesislerinin Türkiye Sürdürülebilir Turizm Sertifikası'na sahip olmasıdır. Konaklama sektöründeki bu önemli atılımla Türkiye dünya genelinde sürdürülebilir turizm alanında örnek gösterilen bir ülke konumuna gelmiştir.
2023 yılında kabul edilen ve bu yıl yürürlüğe giren kanuni düzenlemeyle yüz gün ve altı kiralama faaliyetlerine turizm amaçlı kiralanan konut izin belgesi alınması zorunlu hâle getirilmiştir. Bu sayede konaklama faaliyetlerinde önemli bir yer tutan turizm amaçlı kiralık konutların envanterlerinin çıkarılarak kayıt altına alınması ve kayıt dışılığın önüne geçilerek elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi sağlanmaktadır. Bugüne kadar ülke çapında 38 binin üzerinde izin belgesi düzenlenmiştir.
Türkiye uluslararası alanda turizm açısından önemli bir prestij olan Mavi Bayrak Programı kapsamında 2024 yılında 567 adet mavi bayraklı plajıyla dünya da 3'üncü sıradadır. Ayrıca Ücretsiz Halk Plajı Projesi kapsamında daha önce hizmete açılan 15 adet ücretsiz halk plajına ilave olarak 2024 yılında 2 plaj daha vatandaşlarımızın hizmetine sunulmuştur. Yeni ücretsiz halk plajı yapılmasına yönelik çalışmalar devam ettirilmelidir.
Dünyadaki dijital dönüşüme paralel olarak turizm sektörü için yapay zekâ, sanal gerçeklik gibi dijital uygulamaların yerli kaynaklarla ve yenilikçi yaklaşımlarla geliştirilmesi, ayrıca turizm sektörü çalışanlarına dijital beceriler kazandırılması önem arz etmektedir. Ülkemizde turizm sektörü için yeni bir dijital takip altyapısı oluşturulmuş, ziyaretçilerin davranışlarını büyük veri, yapay zekâya dayanarak analiz etme ve hedef ülke bazlı destinasyon tanıtım stratejisi oluşturma imkânı sağlanmıştır.
Turizmde hizmet kalitesinin artırılması için iş gücü piyasasıyla turizm eğitim sistemi arasındaki bağ güçlendirilerek sektörde nitelikli personel sayısının artırılması da önemlidir. Bu amaçla mesleki turizm eğitimleri düzenlenmekte, ayrıca Millî Eğitim Bakanlığıyla mesleki ve teknik eğitim alanında imzalanan protokollerle öğrencilerin konaklama tesislerinde staj yapabilmelerine imkân sağlanmıştır.
Uluslararası rekabette daha öne çıkmak, turist sayısı ve turizm gelirlerini daha da artırmak, turizm potansiyelimizden daha fazla istifade etmek, ülkemizin turizm politikasının temel hedefidir. Türkiye iklimi, doğal, tarihî ve kültürel zenginlikleri yanında konumunun sağladığı kolay ulaşılabilirlik, rakip ülkelere göre daha yeni ve nitelikli tesislere sahip olması dolayısıyla turizm potansiyeli yüksek bir ülkedir. Ülkemiz sahip olduğu bu kıymeti planlı, verimli ve etkili bir şekilde değerlendirdiği takdirde dünya turizminden aldığı payı daha da artıracaktır.
Bu bakımdan, ülkemizin doğal, tarihî, kültürel ve diğer zenginliklerinin çevreye duyarlı, tarihe saygılı, özgünlüğünü muhafaza eden ve sürdürülebilirliğini sağlayacak bir anlayışla yüksek katma değer yaratacak şekilde değerlendirilmesini, tanıtım ve pazarlama konularına daha da etkinlik kazandırılarak potansiyelimizin dört mevsim kullanılmasını sağlamaya yönelik çalışmalar devam ettirilmelidir.
Ayrıca, ülkemizdeki sağlık turizmi potansiyeline yönelik projeler hayata geçirilmeli, ileri yaş turizmi ile termal turizme yönelik tanıtım stratejileri geliştirilmelidir.
Sayın Bakanım, ihracatçılara sağlanan 5 puanlık kurumlar vergisi oranındaki indirim turizm sektörünü de kapsamalıdır. Bu indirim, cari açığın azalmasına ve döviz gelirlerimizin artmasına katkı sunan turizm sektörünün rekabet gücünü artıracaktır. Bu görüşümüzü Hazine ve Maliye Bakanımıza da ilettik. Kendileri "analiz etmem gerek, analiz etmeden bir şey diyemem." dedi.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemiz kültür ve tabiat varlıkları açısından oldukça zengin bir mirasa sahiptir. Ülke genelinde toplam tescilli kültür varlığı sayısı 122 binin üzerindedir. Dünya Mirası Listesi'nde bulunan kültür varlığı sayısı 21'e, Geçici Liste'ye giren kültür varlığı sayısı ise 79'a ulaşmıştır. Ayrıca, Türkiye Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne kaydettirdiği 30 unsurla dünyada 2'nci ülke konumundadır.
Kültür merkezi, müze, kütüphane, tiyatro salonu gibi kültürel altyapı unsurlarının sayısı artmıştır. Önemli çalışmalar yapılmakla birlikte, kültürel altyapı unsurlarının mimari, işletme modeli, fiziki büyüklük planlaması ve alanın verimli kullanımı açısından yeniden değerlendirilmesi ihtiyacı devam etmektedir.
Kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yürütülmesine yönelik projelere mali destek sağlanmaktadır. Sinema sektörüne ve özel tiyatrolara sağlanan destekler artırılarak devam etmektedir. Son yıllarda nitelikli yapımların ortaya çıkması ve uluslararası festivallerde ödüller alınmaya başlanması Türk sinemasının bir marka olma yolunda önemli adımlar attığının bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kuruluşlar tarafından Türk tarihine ve millî kültürümüze yönelik çok önemli çalışmalar ve etkinlikler de yapılmaktadır. Ülkemizin uluslararası marka değerine katkıda bulunmak amacıyla düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Festivalleri 2024 yılı itibarıyla 16 ile ulaşmıştır. Sayın Bakanım, Milliyetçi Hareket Partisi olarak Türk Devlet Teşkilatı bünyesinde Türk Festivalleri Birliği kurulması ve Türk dünyasının kadim şehirlerinde Türk Kültür Yolu Festivallerinin tertiplenmesini öneriyoruz.
Televizyonlar ve diğer platformlar üzerinden toplumsal yapımızı zehirleyen bazı filmler ile şiddeti kışkırtan roller, kadın-erkek ilişkilerini yozlaştıran örnekler, aile birliğimiz ve manevi değerlerimiz bakımından büyük tehlike taşımaktadır. Bu konuda RTÜK'ün önemli sorumluluğu bulunmakla birlikte, bu yöndeki mevzuat eksikliği dâhil, kapasite eksikliklerinin giderilmesi gerekmektedir. Bir Komisyon üyemiz tarafından Bengü Türk TV ve Genel Başkanımızın Danışmanı Türkgün Başyazarımız Yıldıray Çiçek'e yönelik asılsız ifadelerle "RTÜK niye ceza kesmiyor." diye kıyasen eleştiri getirilmesinin yakışık almadığını ve kınadığımı belirtmek istiyorum.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
AYYÜCE TÜRKEŞ TAŞ (Adana) - Ben de Yıldıray Çiçek'in yakışık almayan yazılar yazdığını kınadığımı belirtmek istiyorum, özellikle kendi şahsımda alakalı asılsız...
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Kalaycı, buyurun.
MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Saynı Başkan, değerli milletvekilleri; bilindiği üzere, Konya 1077-1308 yılları arasında iki yüz yıl Selçuklu Devleti'nin başkentliğini yapmıştır. Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzce Alaaddin Camisi avlusunda Selçuklu sultanlarına ait naaşların bedensel bütünlüğünü sağlayıp kimliklendirmek ve tekrar defnetmek, Sultanlar Türbesi'ni onarıp ziyarete açmak amacıyla başlatılan çalışmalar tamamlanmıştır. 17 Selçuklu sultanından 13'ü naaş kalıntılarından kesin olarak belirlenmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız 1 Eylül 2019 tarihli Konya mitinginde "Alaaddin Tepesi'ndeki sultan naaşlarının defnini gerçekleştireceğiz" demiştir. Ardından, Sayın Genel Başkanımız Devlet Bahçeli de Cumhurbaşkanımızın açıklamasına atıfta bulunarak "Alaaddin Tepesi'nde başlayan çalışmanın bitiminde defin işleminin yapılmasının tarihî görevi, millî vefanın omuzlarımıza yüklediği ertelenemez bir sorumluluktur. Büyük ve görkemli bir devlet töreniyle kabirlerine yerleştirilmesi emsalsiz saygı ve bağlılığımızın bir göstergesidir." diye açıklama yapmıştır.
Sayın Bakanım, bu konuda bir planlamanız var mıdır? Selçuklu sultanlarının görkemli bir devlet töreniyle defni yapılacak mıdır?
Konya sahip olduğu doğal, tarihî ve kültürel değerlere rağmen turizm sektöründen payını alamamakta ve turizmde bir cazibe merkezine dönüşememektedir. Hazreti Mevlâna gibi dünyaca bilinen bir değere, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmiş birçok esere sahip olan, Selçuklu Devleti'ne iki yüz yıl başkentlik yapmış Konya'nın açık hava müzesi görünümündeki kent merkezi başta olmak üzere kültür ve turizm yönünden büyük önem arz eden yerlerinin kültür ve turizm koruma ve geliştirme bölgesi ilan edilmesi beklentimizdir.
Bakanlık ve kurumlarımızın 2025 bütçelerinin hayırlı ve bereketli olmasını diliyor, saygılar sunuyorum.