MUSTAFA ERDEM (Antalya) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Sayın Başkan, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar, basınımızın değerli temsilcileri; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Plan ve Bütçe Komisyonundaki 2025 bütçe çalışmalarımızın sonuna geldik. Yaklaşık üç hafta boyunca 2025 yılı için sunulan bütçeyi tartıştık, eleştirilerimizi ve önerilerimizi sunduk. Burada katkı koyan tüm arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

Bugün de Cumhurbaşkanlığı bütçesini konuşacağız ancak şunu da belirtmek istiyorum: Biz burada bakanlık bütçelerini konuşurken sadece sayıları konuşmuyoruz, 2025 yılı boyunca vatandaştan toplanan vergilerle oluşturulacak bütçeyi nasıl ve ne yönde kullanacağımızı da konuşuyoruz. Bu süreçte, bu ülkede gencinden yaşlısına, işsizinden çalışanına, kadınından erkeğine tüm vatandaşlarımızın taleplerini, ihtiyaçlarını dile getirdik fakat başlangıçta hazırlanıp önümüze sunulan bütçede tek bir değişiklik yapılmadı. Bu, demokrasi değil, bu yaklaşım adil de değil. Siz, inatla bu ülkede yaşayan insanların taleplerini duymamaya devam etmek istiyorsunuz ama kaçırdığınız bir şey var, vatandaş da bunu maalesef görüyor.

Değerli arkadaşlar, 2025 yılı bütçesinde bütçe giderlerinin 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 12 trilyon 800 milyar lira olduğu görülüyor. Bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranının da yaklaşık yüzde 3,1 olduğunu görüyoruz. 2025 yılı için toplam vergi gelirleri 11,1 trilyon olarak göze çarpıyor, toplam bütçe gelirlerinin yüzde 87'si vergi gelirlerinden oluşuyor. Bu demek oluyor ki yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı sorunu 2025'te de vatandaşın en büyük derdi olacak. Dolaylı vergilerin toplam vergi gelirindeki payı yüzde 70 seviyelerinde. Tüketim üzerinden alınan vergiler toplumun dar gelirli kesimlerini daha fazla etkileyecek. Bütçeye en büyük katkı sağlayan, doğrudan vergi kalemi olan ve büyük bölümü ücretliden alınan gelir vergisinin vergi gelirleri içindeki payı yüzde 19.

Öte yandan, 2025 bütçesinde "vergi harcaması" adı altında büyük bölümü sermaye lehine olmak üzere toplamda 3 trilyon liranın üzerinde bir gelirden de vazgeçildiğini görüyoruz. Bütçenin 1 trilyon 950 milyar lirası faiz ödemelerine ayrılmış, bu rakam 1 trilyon 930 milyar liralık bütçe açığıyla birlikte düşünüldüğünde, kamusal hizmetlerde kaynak sıkıntısı yaşanacağı ortada. IMF politikalarına göre hazırlanmış olan bu bütçede asgari ücretli, memur, emekli, öğrenci, kadın yok yani değerli arkadaşlar, bu bütçede halk yok; bu bütçe, halkın bütçesi değil maalesef.

Değerli milletvekilleri, Cumhurbaşkanlığının 2025 yılı bütçesi 16 milyar 928 milyon, yüzde 37 artış yapılmış. Saraya 2025 yılında 5'i makam aracı olmak üzere toplam 20 tane de araç alınacak. Araçlar için bütçe teklifinde vergi hariç toplam 16 milyon 940 bin lira ödenek ayrıldı ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı bu rakamları artırmaya yetkili olacak. Hani, tasarruf tedbirleri ne oldu? Şatafata tasarruf yok mu Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, bunu da sizden duymak isteriz.

Yine, bütçede en fazla ödenek 9 milyar 850 milyon lirayla mal ve hizmet alım giderlerine ayrılmış. Bütçenin 2 milyar 370 milyon lirası ticari transferlere, 1 milyar 753 milyon lirası sermaye giderlerine ayrılmış. Asgari ücretli 17 bin TL'yle hayatta kalmaya çalışırken bu paralar nereye harcanacak biliyor muyuz biz, maalesef bilmiyoruz. Sayıştay raporlarına göre, Cumhurbaşkanlığına 2023 yılı için 7 milyar 277 milyon 291 TL ödenek tahsis edildi. Yıl içerisinde yapılan eklemeyle toplam bütçe 8 milyar 477 milyon 645 bin 900 TL'ye çıkarıldı. 2023 mal ve hizmet alım gideri ne kadar? 4 milyar 672 milyon civarı.

Şimdi, değerli arkadaşlar, bu kadar mal alınmış, bu kadar personel maaşı ödenmiş; biz biliyor muyuz ne alındı, ne kadar alındı? Hayır. Sayıştay raporlarına bakıyoruz, yine hiçbir şey yok. Sarayın kaç koruması var? Bilmiyoruz. Kaç para ödeniyor? Onu da bilmiyoruz, Sayıştay da bir şey bilmiyor çünkü Cumhurbaşkanlığına bağlı başkanlıklar da dâhil her şey eksiksiz yapılmış Sayıştaya göre. Böyle bir durum kabul edilemez; bu bütçe nasıl harcandıysa, nerelere harcandıysa şeffaf bir şekilde ilan edilmelidir, denetlenmelidir.

Değerli arkadaşlar, biliyorsunuz, Cumhurbaşkanlığının "örtülü ödenek" adı verilen harcama yetkisi var. Sözde, bunu, yasa gereği, kişisel harcamaları ve seçim için kullanamıyor, biraz önce Cevdet Vekilim de bahsetti. Burada çok dikkat çekici bir durum var. Cumhurbaşkanlığının örtülü ödenek harcaması 2024 yılının Şubat ayında rekor kırmış. 2023 yılının Şubat ayında 370,3 milyon TL olan örtülü ödenek harcaması, 2024 yılının Şubat ayında 1 milyar 897 milyon TL'ye yükselmiş. 2024 yılı Şubat ayı örtülü ödenek harcamalarının 2023 yılı aynı ayına göre yaklaşık 5 kat artması normal mi? Bizce değil. Peki, buradan kayıtlara geçsin diye soruyorum: Bu artışın sebebi mayıs ayındaki seçimler olabilir mi? Halkın parasının nasıl harcandığına cevap istiyoruz Değerli Başkanım.

Yine, başkanlığını Fahrettin Altun'un yaptığı bir başkanlığımız var, İletişim Başkanlığı. Görevi ne bu Başkanlığın? Kamu algısı yönetmek için trol ordusu çalıştırmak. Bakıyoruz, 2019'da 344 milyon 531 bin TL olan bütçesi 2024 yılında 4,1 milyar TL'ye çıkmış. 2024 yılı için temsil ve tanıtma ödeneği 656 milyon 410 bin olan Başkanlık, yılın ilk yarısında bu ödeneği aşarak 849 milyon 596 bin TL harcamış. Yine, tesadüfe bakın ki 2024 yılının ilk yarısında ne var? Yerel seçimler. Bu Başkanlığın 2025 bütçesi 6 milyar 155 milyon lira olarak belirleniyor.

Değerli arkadaşlar, bütçesi katlanarak artan Başkanlığın personel sayısı da her yıl artıyor: 2022'de 943 kişi, 2023'te 1.404 kişi, 2024'te 1.656 kişi -ocak eylül arası- bu sayılar ilginç bir biçimde seçim dönemlerine göre artıp azalıyor. 25 katlı bir binası var. Mevcut binaya sığmıyorlar. 2024 itibarıyla hizmet binalarının fiziki kapasitelerinin artırılması için 145 milyon TL ödenek ayrılıyor. Bu Başkanlığın bu ülkeye kattığı değer ne arkadaşlar, bu paralar nereye gidiyor, kime hizmet ediyor; bunun da açıklanmasını istiyoruz.

Diyanet İşleri Başkanlığı... Bizde başkanlıklar biter mi değerli arkadaşlarım? Bizim de bir Diyanet İşleri Başkanlığımız var, Başkanı Ali Erbaş. Diyanet İşleri Başkanlığı boyunca 7 kıta, 100'ün üzerinde ülke gezen ancak hiç Anıtkabir'e gitmeyen Ali Erbaş, Atatürk'ü ağzına almayan, almaktan korkan Ali Erbaş.

Şimdi, değerli arkadaşlar, Diyanet İşlerinin bütçesi 2025'te 130,1 milyar TL. Enerji ve Tabii Kaynaklar, Kültür ve Turizm, Sanayi ve Teknoloji, Dışişleri, Ticaret Bakanlıklarının böyle bir bütçeleri yok. Şimdi, bu nasıl bir anlayış arkadaşlar? Saydığım bakanlıklara bakın... Din hizmetleri ve yaygın din eğitimine 127 milyar 269 milyon ayrılmış. Diyanetin mal ve hizmet satın alma bütçesi 3 milyar 885 milyon TL. Bu miktar 126 üniversitenin 78'inin 2024 yılı bütçesinin üzerinde. El insaf diyorum. Biz bu ülkeyi nasıl kalkındıracağız arkadaşlar? Dua ederek mi? Hazine ve Maliye Bakanının verilerine göre, Diyanet ocak-ekim döneminde toplam 83 milyar 50 milyon 277 bin TL harcamış. Bu Başkanlık tasarruf tedbirlerinden sanırım muaf. Diyanet İşleri Başkanı âdeta derebeyi olmuş, "Ben niye şatafat içinde yaşamayayım?" diyor. Ne Audi araba sevdası bitiyor ne yurt dışı gezileri. Erbaş, eşini, kızını, damadını, yanındaki heyetleri toplayıp yurt dışı geziler düzenliyor, özel umre ziyaretleri yapıyor. Ocak 2023-Haziran 2024 dönemini kapsayan bir buçuk yılda Diyanetin yalnızca yeme, içme ve konaklama masrafları, değerli arkadaşlar, 516,4 milyon. Yine, Diyanet, ülke genelinde 20 adet dinî ihtisas merkezi ve çok sayıda salonu bulunurken beş yıldızlı otelde Filistin katliamını kınama toplantıları yapıyor.

Değerli arkadaşlar, hepsini söylersek yine zaman yetmeyecek. Sözlerimi tamamlarken, Sayın Başkanım, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım, bizimle gece gündüz mesai yapan Meclis Bütçe Başkanlığı personeli ile bütçede görev yapan Meclis personeline bir iyileştirme yapılması çok anlamlı olacaktır diye düşünüyorum, çok özverili çalışmalar yaptılar; bunu takdirlerinize sunuyorum.

Bu düşüncelerle, 2025 bütçesinin tekrar ülkemize hayırlı olmasını temenni ediyor, katkı sunan herkese teşekkür ediyorum.