Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2731) münasebetiyle |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 04 .12.2024 |
EDNAN ARSLAN (İzmir) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Bizim de bu 15’inci maddenin içeriğine itirazımız var; şimdi, şöyle: Bir kurul kararı var, bu kurul kararını bilmeden bu maddeler şirin gelebilir, kurul kararı 10 Kasım 2023’te şöyle: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun 9 Kasım 2023 tarihli toplantısında 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 17’nci maddesi kapsamında 11/11/2023 tarihinden geçerli olmak üzere EÜAŞ tarafından görevli tedarik şirketlerine yapılan satışlarda aktif elektrik enerji toptan satış tarifesi 48,2 kuruş kilovatsaat başına olarak uygulanmasına karar verilmiştir. Şimdi, bu ne demek? diyor ki: “Sen bu görevli tedarik şirketlerine 48 kuruştan elektrik ver ama git, genel aydınlatmayı 3,89 kuruştan geri al.” Yani kilovatsaat başına Bakanlığın cebinden 3,5 lira daha fazla para ödememizi sağlıyor bu karar orta yerde durduğu sürece. Yani burada zaten bizim Elektrik Üretim AŞ'nin elektrik üretim maliyetleri oldukça uygun ama mesela bu maddenin 11’inci fıkrasıyla burada EÜAŞ’ın üretiminin görevli tedarik şirketlere verilmesi yükümlülük altına alınıyor; bu, fiilen bir kaynak aktarımıdır, oranın belirlenme sıklığı kurulun keyfiyetine bırakılarak ucu belirsiz bir kaynak aktarım riski yaratır bu madde. Daha önce bir kereydi bu, şimdi ucu açık hâle geldi burada.
12’nci fıkrada ise şimdi biraz evvel bahsetmiştik. Şimdi teknik veya teknik olmayan kayıp kaçaklara biz düşük tarifeden elektrik vereceğiz ama genel aydınlatmada 3,89 liradan geri alacağız biz bunu yani şunu yapamıyor mu devletimiz ya? Biz genel aydınlatmayı bu görevli tedarik şirketlerinden alıyorsak mahsuplaşma yoluna gidelim kilovatsaat başı olarak yani 10 kilovat kullandık, 10 kilovatı mahsuplaşsın Elektrik Üretimi A.Ş. Niye bunlara 47-48 kuruştan verip 3 lira 89 kuruştan geri alıyoruz? Yani burada çok ciddi anlamda Elektrik Üretim AŞ zarara uğratılmaktadır. Mesela, buradaki 13’üncü fıkrada ise zaten EÜAŞ burada orijinal hâliyle zarar ediyor; yükümlülüklerini kendi üretiminden karşılayamaması durumunda yerli kömür yakıt üretim santrallerinden alım yapma zorunluluğu getiriyor. Bu düzenleme nedeniyle ucuz enerji satıp pahalı enerji almak zorunda kalacak Elektrik Üretim A.Ş. Niye? Yapacağımız bu anlaşmalardan kaynaklı olarak yükümlülüklerimizin yerine getirememesinden dolayı çünkü TETAŞ'ın kapanmasından sonra onların görevleri ve sorumlulukları buradaki, birkaç önceki fıkrada da Elektrik Üretim A.Ş'ye aktarılmıştır.
Şimdi, 14’üncü fıkrada ise açık ve net bir şekilde şunu görüyoruz: Elektrik Üretim A.Ş zarar ediyor, bunu bu fıkrayla teşhir ediyoruz ama bu yükü diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nasıl aktaracağımızı düzenliyoruz bu maddeyle. Bakın, bunlar sakıncalı şeyler, yapmayın! Bu ülkenin yüzde 17 elektriğini üreten Elektrik Üretim A.Ş'nin ürettiği elektriği 3 kuruşa satıp bu görevli tedarik şirketlerini, bu şirketleri zengin etmeyelim. Bakın, biz 2023’te elektrik enerjisinde… Bakın, piyasa takas fiyatları eksi 28 enflasyon; düştü, aşağı düştü. Biz ne yaptık biliyor musunuz arkadaşlar? Enerji bedellerini düşürdük, dağıtım bedellerini artırdık. Ya, elektrik bedeli yani enerji bedeli kimin cebine gidiyor? Devletin kasasına gidiyordu. Vatandaşın 240 kilovatlık sabit faturasına dokunmadan aynı fatura geliyor vatandaşa ama enerji bedeli devletin kasasına daha az gidiyor, dağıtım bedelinden dolayı bu şirketlerin cebine daha fazla para gidiyor. Şu an bizim mevcut faturalarımızın yüzde 65’i, neredeyse yüzde 70’i dağıtım bedeli, geri kalan yüzde 30’un içerisinde vergisi, KDV'si, enerji bedeli var yani biz vatandaşımıza daha ucuza bu şartlarda elektrik verebilecekken bu yapılan düzenlemelerle, bu kurul kararıyla maalesef Elektrik Üretim A.Ş'nin, bizim olan elektriği biz kendi elimizle bu dağıtım şirketlerine peşkeş çekiyoruz.
Bakın, geçen hafta gene burada bir şey yaptık biz; ne yaptık? Son kaynak tedarik tarifesinin limitleri hakkında bir düzenleme yaptık. Peki, burada, bu düzenlemenin içinde ne vardı? İşte, 5 bin kilovatsaatin üstüne çıktığı zaman vatandaşın faturasının nasıl değiştiğini anlatmak lazım, görmek lazım; 1.050 liralık fatura 2 bin lira oluyor. Peki, şubat ayında başlayacak olan bu tarifeyi siz nasıl uyguluyorsunuz? Diyorsunuz ki “İşte, 2024’teki verilerle.” Şimdiye kadar Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçmiş hangi kanun aleyhteyse geriye yönelik işler ya! Soruyorum size burada. Şimdi, siz nasıl… 2024’te ben bilmiyorum böyle bir yasa çıkacağını, istediğim gibi harcamışım, klimamı takmışım; kimi elektrikli araba almış, kullanmış, kimi elektrikli ısıtıcıyla ısınmış, bir sürü şey yapmış. E, 5 bin kilovatı aştı diye siz 2024’te ben bu kanunun çıkacağını bilmeden benim faturamı nasıl 2024’teki 5 bin kilovatın üzerindeki aşıma göre şubattan sonra faturalandırabilirsiniz ya? Yani tamamen yaptığınız şey… Burada geçen Bakan demişti “İşte, biz buradan 50 milyar lira kâr edeceğiz; bu, işte, yüzde 13, yüzde 14'lük faturalı tüketiciyi ilgilendiren bir mesele ve buradan 50 milyar liralık sübvansiyondan vazgeçeceğiz.” ama vatandaşın haberi yok ki bu uygulamadan. Siz çıkarmış olduğunuz bu yeni kanun maddesiyle geriye dönük bu işi işletemezsiniz ve bence buradan da bir an önce dönmek gerekir. Yapılması gereken bir şey var.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Arslan, bir dakika daha buyurun.
EDNAN ARSLAN (İzmir) - Teşekkür ediyorum Başkanım.
Yerlilik ve millîlikten bahsediyoruz enerjide, doğrudur; yenilenebilir enerjiyi desteklememiz gerekiyor, doğrudur; bizim arz güvenliğini temin etmemiz gerekiyor, bu da doğrudur ama bu işi yanlış yerinden tutuyoruz. Uluslararası sözleşmeler varken kömürle çalışan elektrik santrallerinden elektrik enerjisi almanın bizim sanayicimize bundan sonra bir faydası olmayacak çünkü sınırda karbon vergisi var, bunun karbon ayak izi var, farklı şekilde vergilendirilecek. Yani bu yapılan düzenleme doğru bir düzenleme değildir. Biz Elektrik Üretim AŞ'nin elini kolunu bağlamaktan vazgeçelim. Bize kalırsa elektrik tekel olmalı, devlet tarafından üretilip dağıtılmalı ama gelmiş olduğumuz noktada maalesef tekel olan şirketlerdir. Elektrik Üretim A.Ş'nin de üretimi bu şekilde heba edilmektedir ve milyarlarca lira vatandaşın cebinden tedarik şirketlerinin cebine gitmektedir diyorum.
Teşekkür ederim.