BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Şimdi, Komisyonumuzun çalışma esasları ile alt komisyonların oluşturulma süreciyle ilgili kısaca bilgi vermek istiyorum. Komisyonumuzun çalışma esasları hakkında ayrıntılı bilgiyi sizlere dağıtılan sunumda bulabilirsiniz, masanıza daha önce bırakıldı arkadaşlar tarafından.

Bildiğiniz üzere, Anayasa’nın 165’inci maddesi KİT’lerin denetiminin Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılmasını ve bu denetimin bir kanunla düzenleneceğini hükme bağlamıştır. Anayasa’nın amir hükmü gereği hazırlanan 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 2 Nisan 1987 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilmiştir. Sizlere dağıtılan ve Komisyonla ilgili mevzuatı içeren kitapçıkta bulabileceğiniz 3346 sayılı Kanun’da Komisyonun denetim, çalışma esas ve usulleri ile bu çalışmalar sonucu hazırlanan raporların kesinleşme süreci düzenlenmiştir.

Komisyonumuzun denetim kapsamına, Anayasa’nın 165’inci maddesi ile 3346 sayılı Kanun’un 2’nci maddesine göre, ödenmiş sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kamu iktisadi teşebbüsleri girmektedir. Komisyonumuz denetim çalışmalarını Sayıştay Başkanlığınca hazırlanarak Cumhurbaşkanlığı makamından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan denetim raporlarında yer alan bulgu ve öneriler üzerinden yürütmektedir.

Komisyonla ilgili mevzuatı içeren söz konusu kitapçıkta ayrıca, 3346 sayılı Kanun dışında, Komisyonumuzun temel mevzuatlarından oluşan 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ile Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname de yer almaktadır.

Komisyonumuz, 3346 sayılı Kanun’da belirtildiği üzere, 35 milletvekilinden oluşmaktadır. Komisyonumuzun toplantı yeter sayısı üye tam sayısının en az üçte 1’idir, bu da 12 üyeye tekabül etmektedir. Karar yeter sayısı ise toplantıya katılanların salt çoğunluğudur ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte 1’inin 1 fazlasından az olamaz, bu üye sayısı ise 10’dur.

Şimdi, kısaca denetim çalışma süreci hakkında bilgi vermek istiyorum. Komisyonumuzun denetim çalışmaları ilk olarak 3346 sayılı Kanun’un 5’inci maddesine göre kurulan alt komisyonlarla başlamaktadır. Bu alt komisyonlar önceki yıllardaki uygulamalar çerçevesinde 8 üyeden oluşmaktadır arkadaşlar, 8 üyeden oluşuyor alt komisyonlarımız. Komisyonumuza sevk edilen Sayıştay denetim raporları önce alt komisyonlarda görüşülmektedir. Alt komisyon görüşmelerinde Sayıştay denetim raporlarında yer alan bulgu, öneriler değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmede önerilerin gündemde kalmasına, önerilerin izlemede bırakılmasına veya önerilerin gündemden çıkarılmasına karar verilebilir.

Şimdi, kısaca bu değerlendirme yöntemlerini açıklamak istiyorum. Önerilerin gündemde kalması, öneri çözülmemiş ve mutlaka KİT Komisyonunun huzuruna gelmesi gerekiyorsa bir yıl sonraki denetimde yeniden görüşülmek üzere gündemde bırakılması anlamına gelmektedir. Önerilerin izlemede bırakılması, alt komisyonların Sayıştay raporunda yer alan önerilerinin çözümü hususunda denetlenen kurumun ciddi mesafe aldığı kanaatine varması ve bu nedenle KİT Komisyonunun gündemine gelmesini gerektirmeyecek öneri olduğunun düşünülmesi durumunda alt komisyonlar söz konusu önerinin Sayıştay tarafından izlenmesine karar verir, bu öneriler Sayıştay tarafından izlenir. Bu izleme neticesinde Sayıştay gerekli görürse söz konusu öneriye ertesi yılın Sayıştay denetim raporunda yer vererek Komisyon gündemine taşınabilmesi anlamına gelmektedir. Önerilerin gündemden çıkarılması, alt komisyonların Sayıştay raporunda yer alan öneriye ilişkin hususların Sayıştayın ve denetlenen kuruluşun açıklamaları çerçevesinde yerine getirildiği kanaatine varması hâlinde, bahse konu önerinin KİT Komisyonunun gündeminin meşgul edilmemesi amacıyla gündemden çıkarılmasına karar verilmesidir.

Şimdi alt komisyon çalışmaları sonrasındaki iş ve işlemler hakkında kısaca bilgi vermek istiyorum: Alt komisyon çalışmalarının tamamlanmasından sonra Sayıştay Başkanlığınca denetim kapsamındaki her bir kuruluş için ayrı ayrı alt komisyon raporu hazırlanmaktadır. Komisyon raporlarının hazırlanmasından sonra alt komisyon süreci tamamlanmaktadır. Denetim kapsamındaki tüm kuruluşların alt komisyon raporlarının tamamlanmasından sonra Komisyon Başkanlığı tarafından hazırlanan bir program çerçevesinde üst komisyon toplantıları gerçekleştirilmektedir. Üst komisyon, söz konusu alt komisyon raporlarında üst komisyonun gündemine gelmesine karar verilen öneriler üzerinden kuruluşların denetimlerini gerçekleştirmektedir. Üst komisyonda bu öneriler alt komisyondaki çalışmalar sırasında açıkladığımız usuller çerçevesinde değerlendirilmektedir.

Şimdi üst komisyondaki değerlendirme süreci hakkında da kısaca bilgi vermek istiyorum. Üst komisyonda önerilerin görüşülmesinden sonra kuruluşların bilanço ve netice hesapları hakkında karar verilir. Bu konudaki ayrıntılı açıklamalar sizlere dağıtılan bilgi notunda yer almaktadır. Değerli üyeler, üst komisyonumuzun çalışmalarının tamamlanmasından sonra, denetim kapsamındaki tüm kamu iktisadi teşebbüslerinin denetim sonuçlarını kapsayan rapor Komisyonumuzca hazırlanmaktadır. Komisyon tarafından hazırlanarak dağıtılan bu raporlara siyasi parti grupları, en az 20 milletvekili veya Cumhurbaşkanı tarafından dağıtım tarihinden itibaren on beş gün içinde itiraz edilmez ise Komisyon raporu Resmî Gazete'de yayımlanarak kesinleşir. Komisyon tarafından hazırlanarak dağıtılan söz konusu raporlara itiraz yapılır ise sadece itiraz olunan raporlar 3346 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinde öngörülen görüşme takvimine bağlı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşüldükten sonra Resmî Gazete'de yayımlanarak kesinleşir.

Değerli üyeler, kısaca Komisyonunun çalışma esas ve usulleri hakkında bilgi verdim. Daha ayrıntılı açıklamaları sizlere dağıtılan Komisyonla ilgili mevzuatı içeren kitapçıktaki bilgi notlarında bulabilirsiniz.

28'inci Yasama Döneminde Komisyon gündeminde önceki yasama döneminden kalan Sayıştay denetim raporları bulunmamaktadır. 27'nci Yasama Döneminin son yasama yılında yani Aralık 2022 tarihinde Komisyonumuza havale edilen 2021 yılına ait Sayıştay denetim raporları ise 2023 yılı Mayıs ayında yapılan seçimlerden sonra görüşülememiştir. Bu dönem Komisyon gündeminde 2021 yılına ait 43 ana kuruluş ile 65 bağlı ortaklık ve müessese olmak üzere 108 kuruluşun, 2022 yılına ait olmak üzere de 43 ana kuruluş ile 66 bağlı ortaklık ve müessese olmak üzere 109 kuruluşun Sayıştay denetim raporu bulunmaktadır. Bu raporlar, siz değerli Komisyon üyelerine hem dijital hem de basılı olarak dağıtılmıştır.

Değerli üyelerimiz, Komisyon Başkanlığı, alt komisyonların oluşturulması amacıyla, sizlere hangi komisyonlarda görev almak istediğinizin belirlenmesi amacıyla önümüzdeki günlerde bir tercih formu gönderecektir. Daha sonra sizlerin tercihlerine göre 8 üyeden oluşacak alt komisyonların üye dağılımı belirlenerek sizlere duyurulacaktır.

Son olarak, 2021 ve 2022 Sayıştay denetim raporlarını görüşmek üzere planladığımız taslak çalışma programı hakkında da bilgi vermek istiyorum. Bu taslak programa göre, 2021 ve 2022 Sayıştay denetim raporları üzerindeki alt komisyon çalışmalarına 5 Kasım 2024 tarihi itibarıyla başlanılması ve 16 Ocak 2025 tarihine kadar tamamlanması planlanmaktadır. Komisyon Başkanlığınca belirlenecek bir program dâhilinde alt komisyonlar toplantılarını Komisyon Başkanlarının yetkisi çerçevesinde denetim kapsamındaki kuruluşların merkezlerinde veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde gerçekleştirebilirler. KİT Komisyonunun 2021 ve 2022 Sayıştay denetim raporları üzerindeki çalışmalarını ise üst komisyon olarak 4 Şubat 2025-30 Nisan 2025 tarihleri arasında tamamlaması planlanmaktadır.

Değerli üyelerimiz, böylece Komisyonun çalışma esas ve usulleri hakkındaki açıklamaları tamamladık.

Şimdi toplantımızla ilgili görüşü, değerlendirmesi ve katkısı olacak üyelerimiz varsa söz verebilirim.