KAMİL AYDIN (Erzurum) - Sayın Bakanım, ben şimdi takip ettim, notları da alıyorum -hocalıktan kalma bir alışkanlık- tam "fırsatlar" dediniz, orada kesildi. Ne olur, diğerlerini not etmiştik, fırsatlar nedir, heyecanlandım, biraz da fırsatlardan bahsederseniz çok mutlu olurum.

DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI NUH YILMAZ - Fırsatlar aslında önümüzde açık söylemek gerekirse. Yani eğer bu süreç iyi yönetilebilirse... Biz elimizden geleni yapıyoruz Dışişleri olarak bu sürecin yapılması için. Öncelikle, Türkiye, bölgesinde sizin de bildiğiniz üzere sanayisi en güçlü olan ülkelerden biri, belki de en güçlüsü yani o yüzden böyle bir...

KAMİL AYDIN (Erzurum) - Ama öz kaynak olarak sınırlı bir ülkeden bahsediyoruz, toprağının yüzde 30'u bir illegal yapının, bir terör örgütünün kontrolünde ve ülkeyi kalkındıracak yegâne kaynakların, yer altı ve yer üstü verimliliğin olduğu bir bölge kurtarılmadığı sürece bunu fırsata dönüştürme ne kadar realistlik olabilir, onu merak ediyorum. Yoksa Allah korusun, ben bizim ülkemiz açısından yani içeride ödediğimiz bedeli dışarıda komşuya da mı ödeme şeklinde bize bir geri dönüşü olacak? Bu bağlamdaki kararlılığımızın çok güçlü olmasında fayda var diye düşünüyorum. Siz ne dersiniz?

DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI NUH YILMAZ - Yani sizin de bahsettiğiniz gibi elbette biz fırsatlardan bahsederken şurada benim baştan beri anlattığım şey, tabii ki Suriye'deki bir vizyonun paylaşılması. Yoksa kötü yönetim veya sürecin yönetilememesi neticesinde eğer bir devletin iflasıyla biz karşı karşıya kalırsak Suriye'de, tamamen ortadan kalkmasıyla karşı karşıya kalırsak zaten sizin bahsettiğiniz kötü senaryonun olması muhtemeldir; bunun da birçok ülkeye farklı yansımaları olur. Daha güçlü bir göç dalgası, daha güçlü bir terör riski, ülkenin çökmesinden dolayı yaşanacak daha ciddi narkoterör sorunları; bunların hepsi zaten ortada.

Biz, burada, bu sürecin nasıl yönetileceğiyle ilgili konuları elbette konuşuyoruz. O anlamda da yani Suriye'nin birçok imkânı var yani bahsettiğiniz gibi hidrokarbonu kendisine yetecek bir ülke, önemli olan bu hidrokarbon kaynaklarının terör örgütleri tarafından kontrol edilmemesi veya tek bir mezhebî veya etnik grup veya dinî grup tarafından yönetilmemesi; bunun sağlanması da şu andaki Suriye yönetiminin önceliği. Şu anda Suriye'de bu iktidar değişikliğinden sonra paradigmatik bir dönüşüm gerçekleşti aslında yani Türkiye'nin sorunlara bakışı, Suriye'nin sorunlara bakışı, bizim meseleleri algılama çerçevemiz aslında değişti. O anlamda da şu anda terör örgütünün Suriye topraklarının belli bir bölgesini yönetiyor olması öncelikli olarak Suriye'deki merkezî hükûmetin şu anda öncelikli sorunu. Onların da genel tavrı, tabii ki bu kaynakların merkezî yönetime devredilmesi, bunların Suriye'nin imarı için kullanılması ve önümüzdeki dönemde de bunun üzerinden üretilecek kaynakla ülkenin yeniden imarı. Biz de bu konuda Suriye'ye gerekli desteği vermeye ülke olarak hazırız. Bu konunun uluslararası alandaki diplomasisinde önemli bir yer doldurduğumuzu söyleyebilirim.

Ancak tabii ki bunun da ötesinde, harap olmuş bir ülke var, o hidrokarbon kaynaklarının tamamı diriltilse bile ülkenin yeniden ayağa kalkması yıllar alacak. Bu, hem finans açısından hem öz kaynaklar açısından hem de bütün kaynaklar olsa bile yapılacak işlerin belli bir zaman almasından dolayı uzun sürecek. Biz bu sürecin önemli bir paydaşı olmak için yani yeniden dirilişin, ülkenin yeniden kendisine gelmesinin önemli bir paydaşı olmak için elimizden geleni yapacağız. Bu konuda da uluslararası alanda gerekli diplomatik adımları atıyoruz. Yani bu terörle mücadelenin öneminden bahsediyoruz, Suriye'nin üçte 1'ini yöneten bahsettiğiniz terör örgütünün bir an önce bu ülkeyi terk etmesi yani PKK unsurlarının Suriye'yi öncelikli olarak terk etmesi, yabancı PKK unsurlarının ülkeyi terk etmesi, bütün Kandil kadrolarının artık burada yer bulamaması; daha sonra PKK kadrolarının, bu SDG unsurlarının tamamen silah bırakması ve akabinde de Kürtlerin Suriye'de eşit, onurlu bir vatandaş olarak siyaset hakkının korunması ve ülkenin diğer vatandaşları hangi haklara sahipse bütün bu haklara sahip olarak merkezî yönetimde siyasi temsilinin sağlanması ve bu konuda da Türkiye'nin gerekli desteği vermesi; bizim bu konudaki yaklaşımımız bu şekilde özetlenebilir. Bunları da bütün taraflarla yani gerek Suriye Hükûmetiyle gerek de Suriye konusunda ilgisi olan, bu konuda çıkarı olan bütün ülkelerle çok açık ve net bir şekilde konuşuyoruz.

BAŞKAN FUAT OKTAY - Teşekkür ediyorum.

Devam edecek misiniz?

KAMİL AYDIN (Erzurum) - Devam edeceğim.

BAŞKAN FUAT OKTAY - Sayın Aydın,

buyurun.

KAMİL AYDIN (Erzurum) - Şimdi, gerçekten çok güzel aydınlanıyoruz. Biz de bize soranlara yanlış bilgi aktarmama adına devamı gerekiyor gibi geldi bana.

Şimdi, Sayın Hakan Fidan'ın geçen hafta çok kararlı bir duruşu söz konusuydu, uluslararası medyaya da yansıdı. Yani bu sıkıntıdan biz her ne kadar Suriye merkezi hükûmetini defakto da olsa sorumlu görüyor olsak da tehdit bizi çok uzun sınırımız süresince, 900 kilometrelik bir sınır boyunca bizi en fazla tehdit eden bir varlık. "Gerekirse biz yaparız." mantığı ve kararlılığı devam ediyor; bir o. Bir de bu kararlılıktan uluslararası boyutta hiçbir zaman vazgeçmediğimizi -ki bu BM'nin 51'i var, NATO'nun 5'i var, var da var- bizim bugüne kadar yaptığımız bütün sınır ötesi operasyonlarda aldığımız uluslararası güç zaten bunlara bağlı olarak ifade edildi.

Sayın Bakanım, hem bu bağlamdaki kararlılığımız, bir de biraz önce çok güzel bir görüşmeler trafiğinden bahsettiniz; Mısır ayağı vardı, Ürdün ayağı vardı, hatta İtalya, İspanya'nın da işin içine girmesiyle beraber, inşallah, bölgesel sorunu sanki mikro seviyede bütün Orta Doğu, makroda da Batı toplumu da bir ucundan tutacakmış gibi görünüyor. Bu bağlamda, Körfez ülkelerinin tavrı nedir? Çünkü görüşüldü, Suudi Arabistan... Bizim basından takip ettiğimiz kadarıyla, yetkili bir ağızdan çok açık bir şey duymadık, onu da zatıalinizden duymak isteriz. Özellikle Katar'ın, Suudi Arabistan'ın ve diğer Körfez ülkelerinin bizim bu çözüm arayışı sürecinde, ortaklaşma sürecinde katkısı, duruşu, katılımı nedir?

Teşekkür ediyorum.