KOMİSYON KONUŞMASI

EDNAN ARSLAN (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Bu EÜAŞ'la ilgili madde önümüzdeki yasama yılı kapanmadan önce, tatilden önce bir geri çekilmişti. Şimdi, burada, Elektrik Üretim AŞ'nin, aslında onun kamu zararını nasıl kurumlar arasında pay edeceğine yönelik bir altyapı düzenlemesi var. Ben daha önceki toplantılarda da burada Elektrik Üretim AŞ'nin ne durumda olduğunu anlatmıştım. Siz iktidara gelmeden önce Elektrik Üretim AŞ bu elektrik üretim işinin en büyük paydaşıydı; 21 dağıtım şirketine böldünüz, yüzde 40, yüzde 50'lerde elektrik üreten Elektrik Üretim AŞ, bugünlerde yüzde 13'lere kadar düştü. Eğer siz bir piyasayı dengelemek istiyorsanız kamu eliyle üretimi artırmak zorundasınız ama maalesef, bu, bu şekliyle olmuyor. Mesela, geçen yıl ülkede enerji fiyatları düştü, EPDK enerji fiyatlarında indirim yaptı ama ne hikmetse enerji fiyatlarında kilovatsaat başına yapılan indirimin vatandaşın faturasına yansıtılması yerine, dağıtım bedeli artırılarak dağıtım şirketlerinin kârlılığı artırıldı. Bakın, 2023 yılında bu şekilde yapmış olduğunuz, dağıtım bedeline 3 kez yapmış olduğunuz zamlarla bu şirketlerin cebine 108 milyar lira para koydunuz.

Şimdi, İsmail Bey oradan soruyor "Kaç paraya alıyor? Vatandaş kaç para ödüyor?" İşte, takas fiyatları şu an 3 lira civarındadır eğer yanlış hatırlamıyorsam, günlük de değişir bu. "Vatandaşa 0,49'dan veriyoruz." Bakın, vatandaşa 0,49'dan veriyorsunuz ya, o sübvanse için bu şirketlerin cebine aradaki fark kadar devletin hazinesinden para koyuyorsunuz; bu, bir. Bu dağıtım şirketlerinin dağıtım bedelini artırdığınız için aradaki fark kadar bir daha bu şirketlerin cebine para koyuyorsunuz; bu da iki. Yani burada bu dağıtım şirketleri korunup kollanmaktayken vatandaş korunup kollanmıyor. Enerji enflasyonu dünyada düştü, eksi 28'lere kadar geriledi, bizim ülkemizde de geriledi ama maalesef, biz vatandaşı korumak yerine dağıtım şirketlerini koruyoruz. Sübvansiyon vatandaşa değildir, sübvansiyon dağıtım şirketlerinedir, görevli tedarik şirketlerinedir, burada kârlılıkları artan şirketleredir. Bakın, sadece dağıtım şirketlerine 2023 yılında yapmış olduğunuz dağıtım bedellerindeki zamlardan dolayı 108 milyar girdi ceplerine. Ya, bir elektrik faturasının yüzde 65'i dağıtım bedeli olur mu ya? Yüzde 65'i dağıtım bedeli; bu bile bu sistemin ne kadar çarpık olduğunu gösteriyor. Yapılması gereken Elektrik Üretim AŞ'nin üretimini artırmaktır.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ne kadar yatırım yapması gerekiyor?

EDNAN ARSLAN (İzmir) - İyi de niye bu duruma düşürdük peki İsmail Bey? Elektrik Üretim AŞ'nin üretimi yüzde 40, yüzde 50'lerdeyken "Basiretsiz tüccar değildir." diyerek Elektrik Üretim AŞ'nin üretimini... Bakın, Elektrik Üretim AŞ bir de ne yapıyor biliyor musunuz İsmail Bey? Elektrik Üretim AŞ bu ihalelere girip o piyasa takas fiyatlarından elektrik alıyor, geliyor, dönüyor bu şirketlere, sokak aydınlatmaları için elektrik satıyor; onlar oradan elektrik alıyorlar. Siz öyle bir şey yapıyorsunuz ki Elektrik Üretim AŞ kendi ürettiğinin yüzde 13'lerini satıyor, bir de dönüyor, piyasadan elektrik satın alıyor, bir de dönüyor bu elektriği de bu görevli tedarik şirketlerine satıyor. Yani burada yapılan düzenlemeyle Elektrik Üretim AŞ ciddi bir zarara uğratılıyor, kamu eliyle de bu zararın ilgili kurumlar arasında paylaştırılması yöntemine gidiliyor. Bu maddenin acilen geri çekilmesi gerekiyor. Ben geçen de söyledim; sokak aydınlatmaları 3 lira 89 kuruş -Değerli Bakan Yardımcımız, beraber de görev yaptık milletvekilliğinde- diyorlar ki: "O kurumlardan 3,89 liraya elektrik faturası ediyorlarsa biz de onlara Elektrik Üretim AŞ olarak 3 lira 89 liradan satıyoruz." Ben de size diyorum ki: Yapmayalım, mahsuplaşalım; kilovat mahsuplaşması yapalım. Ya da biz niye sokak aydınlatmasının şeyini 3 lira 89'dan satalım ki? Bırakalım, piyasa takas fiyatları içerisinde bir zemine otursun bu sokak aydınlatma fiyatları. Ama bunu da yapmıyoruz. Niye? Çünkü elektriği bu şekilde faturalandırırsak biz, orada bizden dağıtım bedeli alıyorlar. İşte, asıl mesele yüksek dağıtım bedelleridir ve bu dağıtım bedellerine sık sık yapılan zamlardır; bu şekilde de bu şirketler sübvanse edilmektedir.

Teşekkür ediyorum.