PERİHAN KOCA (Mersin) - 9’uncu madde kanunun özünü oluşturan maddelerden bir tanesi, gerçekten önemli bir madde hatta bu kanunu baştan sona bu madde için hazırlamışlar bile diyebiliriz, öyle bir maddeyi konuşuyoruz.

Dünden itibaren birçok sunuş duyduk, birçok ifade duyduk ve kanun teklifinde, iklim krizini aslında bir fırsat gibi gören, Allah’ın lütfu gibi gören bir anlayış olduğu çok açık ifadelerle anlatıldı, konuşuldu; ticari kaygıların ön planda olduğu bir sürü ifadeden yine açığa çıkmış durumda, emisyon ticaret sistemi de bu ticari kaygıların başında geliyor. Bu maddeyle, İklim Değişikliği Başkanlığına ETS kurma yetkisi verilecek. Aslında "Biz buradan nasıl bir piyasa yaratırız, nasıl bir pazar açarız?” anlayışıyla, mantığıyla yapıldığını görüyoruz. İklim krizinin yanına, yöresine "yeşil" kavramı eklenerek aslında yeşil bir makyajlamayla, yeşil bir boyayla, nasıl büyümeye giderim anlayışıyla götürüldüğünün hâkim olduğunu yine görüyoruz, tam da bu maddeyi baz alarak aslında dünden beridir özel olarak vurguladığımız bu yasanın bir iklim yasası değil, bir ticaret sözleşmesi olduğu vurgusunu da buraya dayandırdığımızı ifade edelim bir kez daha. Mevzunun iklim değişikliğini durdurmak olmadığını sadece bu maddeye bakarak bile görebiliriz diye düşünüyoruz. Görüyoruz ki amaçlanan şey yeni bir piyasanın yaratılması, yeni bir pazarın yaratılması, sermayenin büyümesi, sermaye birikiminin önündeki engellerin kaldırılması. İklim krizine bağlı olan susuzluk, kuraklık, kitlesel açlık, salgınlar ya da aşırı hava olaylarının çok tali olaylar olarak görüldüğü yani iklim meselesinin özünün çok tali meseleler olarak görüldüğü bu maddeye bakarak bile anlaşılacak bir yerde duruyor.

Ayrıca şunu da ifade etmek isterim: Dünya ölçeğinde karbon piyasalarının ve emisyon ticareti sistemlerinin uygulanmasında birçok boşluk var, idari zorluklar var denetlenmesinde özellikle ve düzenleyici boşlukların olduğunu görüyoruz. Manipülasyonlar, rüşvet ağları, dolandırıcılıklar Batı'daki ETS sisteminde bile bu kadar yaygınsa hani birçok çürümenin aynı anda yaşandığı ülkemizde ETS sisteminde nasıl skandallar açığa çıkar; bunu da bugünden görebiliyoruz, nasıl vurgunlar oluşacağını görebiliyoruz. ETS piyasasını denetleyecek hiçbir bağımsız mekanizma yok aynı zamanda. Geneli üzerine konuşurken de ifade etmiştim, dün de ifade etmiştim, denetleme tümüyle sermaye gruplarına, patron kulüplerine bırakılıyor, Başkanlığın kendisine bırakılıyor, dolayısıyla bu madde kabul edildiği andan itibaren birçok vurgun ve skandalla da karşı karşıya geleceğiz, o yüzden de 9’uncu madde geri çekilmelidir diyoruz.