ŞENOL SUNAT (Manisa) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Çok teşekkür ediyoruz Meral Hanım, bu kadar çok yoğun bir konuyu bu kadar kısa bir sürede çok hızlı anlattınız.

Çok değerli arkadaşlar, çok değerli bürokratlar; tabii, benim sorularım olacak ama bazı şeyleri kaçırdım ister istemez. Sizin belki söylediklerinizin veya kitapçığınızın içinde olup da ben tekerrür şeklinde sorabilirim, kusura bakmayın. Sadece bir şey, hemen sorularıma başlamadan önce, adli görüşme, çocuk adalet merkezleri 46 mı dediniz?

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - Çocuk mahkemesi sayımız 46.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Ama diğer sayfada çocuk mahkemesi 85 olarak ifade ediliyor.

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - Bazı yerlerde birden fazla çocuk mahkememiz var Sayın Vekilim.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - İl olarak mı? 46 ilde çocuk mahkemesi dediniz.

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - 46 yer, evet.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Peki, çocuk adalet merkezi kaç adet?

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - Şu anda 3 adet var ama...

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Biri Erzurum'da.

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - Biri Bursa'da, biri Eskişehir'de.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Yani, tabii, çocuk istismarıyla ilgili verileriniz... Gördüğüm kadarıyla daha çok suça sürüklenen çocuklarla ilgili veriler verdiniz ama tabii, bir de çocuk istismarı konuları söz konusu. Mevzuat ve hukuki düzenlemelerle ilgili başlamak istiyorum. Çocuk istismarıyla ilgili mevcut yasal düzenlemeleri yeterli buluyor musunuz hukukçu olarak? Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Daire Başkanlığı ve görevlileri olarak sizlere soruyorum: Yeni düzenlemeler planlanıyor mu? Çocuk istismarına yönelik cezaların artırılmasıyla ilgili bir çalışma var mı? Yine, çocuk istismarı davalarında zaman aşımı süresi hâlen uygulanıyor, değil mi? Türkiye'de zaman aşımı var; kaldırılmalı mı sizce? Ki işte, bildiğim kadarıyla, Amerika'da bu zaman aşımı çocuk istismarı konularında kaldırılmış bulunuyor. Bu konuda, bizim Komisyonumuz da Sayın Başkan, zaman aşımının çocuk istismarı konusunda kaldırılmasını talep etmeliyiz biz de.

Çocuk istismarına ilişkin davalarda mahkemelerin daha hızlı sonuçlanması için özel bir düzenleme var mı?

Yine, istismar mağduru çocuklar için hukuk destek mekanizmaları nelerdir? Ücretsiz avukat desteği sağlanıyor mu Adalet Bakanlığınca? İstismara uğrayan çocukların korunması ve rehabilitasyonu için Adalet Bakanlığı olarak bir çalışmanız var mı? Her ne kadar, evet, Sağlık Bakanlığını daha çok ilgilendiriyor olabilir rehabilitasyon çalışmaları ama birlikte yapılan bir çalışma var mı?

Yine, çocuk istismarı vakalarında adli süreçlerin hızlandırılması için bir çalışmanız var mı? Çocuk istismarı faillerinin şartlı tahliye veya iyi hâl indiriminden yararlanmasını engelleyecek bir düzenlemeniz var mı? Çocuk mağdurlarının mahkemelerde ikinci kez -yani tabii ki istismara uğrayan çocuklarla ilgili soruyorum- travma yaşamamaları için özel önlemler alınıyor mu? Ki bundan bahsettiniz, ÇİM'lerde oluyor genellikle. Daha hafif vakalar da zannediyorum Adalet Bakanlığında adli görüşme odalarında gerçekleşiyor.

Yine, Türkiye'de son beş yılda çocuk istismarıyla ilgili açılan dava sayısı nedir? Bunun yüzde kaçı ensestle ilgilidir? Çocuk istismarı suçlarında mahkûmiyet oranı nedir ve çocuk istismarı vakalarında tekrar suç işleme oranlarıyla ilgili bir çalışma yapıyor musunuz?

Yine, çocuk istismarı faillerinin mesleklerine ve sosyal profillerine yönelik bir analiz var mı Adalet Bakanlığı olarak raporlarınızda?

Yine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye'yle ilgili çocuk istismarı davalarına yönelik kararları var mı? Bu kararlar doğrultusunda nasıl bir politika izleniyor?

Suça sürüklenen çocuklarla ilgili de sorularım olacak. Çocuk suçluluğunun önlenmesi ve suç işleyen çocukların topluma kazandırılması için mevcut yasal düzenlemeler yeterli mi? Yeni yasal düzenlemeler planlıyor musunuz? Çocuklar için özel bir ceza adaleti sistemi oluşturulması yönünde bir çalışmanız var mı? Suça sürüklenen çocuklarla ilgili uygulanan ceza ve rehabilitasyon süreçleri nelerdir? Ki onda da bir ifadenizi gördüm "Bir rehabilitasyon çalışması yapacağız." diyorsunuz. Yani pek uygulanan bir şey olmadığını gördüm. Bundan sonraki çalışmalarda bir adım olarak...

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - Onu biraz sonra CTE de açıklayabilir. Hâlihazırda, evet, var.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Çocuk mahkemelerinin -46 ilimizde var ama 85 adet, 15'i de ağır ceza- işleyişi hakkında güncellenen herhangi bir düzenlemeniz var mı? Ki hani güzel çalışmalar var baktığım kadarıyla. Tebrik de ediyorum sizleri.

BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Pardon... Sorularla ilgili, arkadaşlar ilgili konularına göre not alsınlar, iltisaklı olan arkadaşımız cevap verir.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Az kaldı ama yani bunların hepsi bizim de raporumuza girmesi gereken sorular olacağı için...

BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Yok, güzel sorular, teşekkür ediyoruz.

Buyurun.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Çocuk suçluluğunu önlemek için Bakanlığınızın yürüttüğü bir proje var mı diye sormuş muydum? Sordum herhâlde.

Risk altındaki çocukların suça yönelmesini önlemek için ne tür koruyucu ve önleyici tedbirler alınıyor? Bu, biraz önceki sorumla zaten birleştirilebilir. Adalet Bakanlığı, çocukların suça karışmasını engellemek için Aile ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğüyle nasıl bir iş birliği içinde? Ki biraz önce bahsettiniz, Millî Eğitim Bakanlığının da size çok yardımcı olduğundan söz ettiniz.

Çocuk suçluluğunun azaltılması için eğitime erişimi artırmaya yönelik herhangi bir destek programını Millî Eğitim Bakanlığıyla birlikte planlıyor musunuz?

Suça sürüklenen çocukların ıslah evleri veya ceza infaz kurumlarına gönderilmesi yerine alternatif çözümleriniz var mı? Çocuk suçlulara yönelik rehabilitasyon ve topluma yeniden kazandırma programları nelerdir? Çocuk tutukluların sayısı ve tutukluluk sürelerinin azaltılması için Adalet Bakanlığı olarak özel bir çalışma yapıyor musunuz? Yine, çocuk hükümlülerin iyi hâl indirimi ve erken tahliye gibi uygulamalardan yararlanma oranları nelerdir? Türkiye'de suça sürüklenen çocuklar ile ilgili güncel istatistikler -biraz önce ifade ettiniz ama oranlarda- yani hapishanelerde, cezaevlerinde kaç çocuk var? Rakam olarak istiyorum. Suç oranlarında artış veya azalma var mı? Biraz önce 2024'te biraz azalma olduğundan söz ettiniz ama sanki daha çok... Bir de suç çeşidi olarak 2024 yılında öne çıkan nedir? Tabii, suça sürüklenen çocukların yaş, cinsiyet, eğitim durumu gibi demografik özellikleriyle ilgili analiz yapıyor musunuz? Çocukların en çok karıştığı suç türleri nelerdir? Bu suçların önlenmesi için nasıl bir strateji geliştirmek gerekiyor? Hani Adalet Bakanlığı olarak sizlerin görüşleri önemli. Suç işleyen çocukların tekrar suç işlemesini önlemeye yönelik özel programlar var mı? Bu programların başarı oranı ölçülüyor mu? Cezaevinde anneleriyle birlikte kalan 0-6 yaş çocuk sayısı nedir sayın bürokratlar?

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü de burada zannediyorum, değil mi?

ADALET BAKANLIĞI ADLİ DESTEK VE MAĞDUR HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANI MERAL GÖKKAYA - Genel Müdür Yardımcımız burada.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Evet, çocuk suçluluğunun azaltılması konusunda dünya genelinde başarılı uygulamalar örnek alınıyor mu Bakanlığınızca? Türkiye'de çocuk adaleti alanında yapılan reformlar uluslararası normlara ne kadar uyumlu diyor, sözlerimi bitiriyorum. Çok zamanınızı aldım.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Evet, teşekkür ediyoruz.

Neredeyse herkesin sorusunu sordunuz efendim.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Şöyle bir hazırlık yapıp geldim, o yüzden.

BAŞKAN CENGİZ AYDOĞDU - Evet, güzel olmuş.

ŞENOL SUNAT (Manisa) - Yoksa bu kadar not almam mümkün değildi Başkan.