MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sayın Başkan, Sayıştayın kıymetli temsilcileri; Devlet Demiryolları Taşımacılığın değerli yöneticileri; herkesi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmama ihracatta Türkiye'nin 13'üncüsü, Karadeniz'in 1'incisi Çorum'dan başlamak istiyorum. "Anadolu kaplanı" olarak nitelendirdiğimiz Çorum'un sanayicisi üretiyor, gelişiyor, büyüyor ama iktidarın gerekli demir yolu yatırımları yapılmadığı için Çorum gibi Anadolu kentlerinin büyümesine engel oluyor. Çorumlu sanayici 10 bin dolara ürettiği ürüne 10 bin dolar nakliye ödemek zorunda kalıyor. Anadolu'nun kalkınma projesi olarak gördüğümüz Mersin, Samsun ve Trabzon Limanlarını birbirine bağlayacak demir yolu ülkemiz ve sanayicimiz için hayati öneme sahiptir. Yine, demir yolu yük taşımacılığında 2023 hedefi olarak yüzde 15 pay, yolcu taşımacılığında yüzde 10 pay hedef olarak konulmuş olmasına rağmen bu hedefler tutmamıştır. İhracatımızın yalnızca 0,7'si demir yoluyla yapılıyor, bu da acı bir tablodur. Bu rakam oldukça düşük ve birçok Avrupa ülkesinin de gerisindeyiz. Dönemin Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan 2019 yılında yaptığı konuşmada "Mersin Limanı'nı Samsun Limanı'na kadar bağlayacak olan bir hattın ilk adımı olan Aksaray-Ulukışla Hızı Tren Demir Yolu Hattı'nın yapımını yatırım programına aldık. Dolayısıyla hem doğu-batı ekseninde hem de kuzey-güney ekseninde hızlı tren demir yolu hatlarımızı oluşturmuş olacağız." demişti. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek de kısa bir süre önce yaptığı konuşmada "Ulaşımdaki tek önceliğimiz demir yolu." dedi. Lütfi Elvan'ın bu vaadinin üzerinden altı yıl geçti; Mersin, Samsun ve Trabzon Limanlarını birbirine bağlayacak, Anadolu'yu kalkındıracak yük treni taşımacılığıyla ilgili hiçbir adım atılmadı. İktidara ve sizlere soruyorum: Siz Anadolu'nun kalkınmasını istemiyor musunuz? Mersin, Samsun ve Trabzon Limanlarını birbirine bağlayacak ve ticareti canlandıracak, hatta İstanbul Boğaz trafiğini dahi rahatlatacak bu projeyle ilgili ne durumdayız, bunu merak ediyoruz. Bu proje ne zaman hayata geçecek?

Sayın Genel Müdür, bu iktidar döneminde halkımız yolcu garantisi, araç garantisi gibi halkın cebine el atan garabet bir modelle tanıştı; bunlardan biri de sarayın yandaş müteahhit mensuplarından ballı ihalelerin müdavim şirketleri, halkımızın bildiği holdinglerin "ATG Gar İşletmesi AŞ" adıyla işlettiği Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'dır. Yılda 8 milyon yolcu garantisi verilen Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'nda hemen her yıl sapmalar meydana geliyor. Gar için verilen garanti yolcu sayısı yılda 8 milyon kişi olarak belirlenmişti ancak Ekim 2022-Ekim 2023 döneminde 2 milyon 938 bin 421 kişi -giden yolcu- kullandı. Şirket, garı kullanmayan 5 milyon 61 bin 579 kişinin ücretini hazineden yani bu milletin cebinden ödedi. Devlet 2023'te bunun için 3 şirketin kurduğu ortaklığa 409 milyon 528 bin TL ödedi. Gar için 2020'de verilen garantiler de tutmamış, verilen 5 milyon yolcu garantisi 740 binde kalınca hazine gelmeyen yolcular için yüklenici firmalar Cengiz, Kolin, Limak ortaklığına 7,5 milyon dolar ödenmişti. 2018-2019'da 5 milyon yolcu garantisi tutmayınca 7 milyon 500 bin dolar daha ödenmişti. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı 29 Ekim 2016'da açıldı ve Kolin, Cengiz, Limak tarafından 235 milyon dolara mal edildi. Geçen sekiz yılda dolarla garanti ödemesi nedeniyle şirketlere 81 milyon 822 bin dolar, güncel kurla 2 milyar 884 milyon TL ödendi. 2024 yılında garanti edilen 8 milyon yolcuya karşılık sadece 3 milyon 112 bin kişi geldi. Hazineden yani milletin cebinden 12 milyon dolar daha çıktı. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'nı Kolin, Cengiz ve Limak'ın ortak olduğu ATG Gar AŞ işletiyor, kamuya devri 2036 yılında olacak. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı koca bir kara delik oldu, üstelik diğer garantili projelerden farklı olarak garanti tutsa bile ödeme yapılıyor. Garantinin üzerindeki yolcu için de hazineden para çıkıyor. Yani, millet o garı kullansa da kullanmasa da milletin cebinden aldığınızı Kolin ve Cengize aktarıyorsunuz. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı için açıldığı 2016 yılından bugüne kadar yıl bazında ve toplamda ne kadar yolcu garantisi ödediniz? 2016 yılından bugüne hangi yıl, ne kadar yolcu garantisi verildi ve o yıllarda kaç yolcu kullandı, bunu yıl bazında istatistik olarak istiyoruz. TCDD Taşımacılık tarafından 2020 yılından 2025 yılına kadar hızlı tren ve diğer taşımacılık alanlarında bilet fiyatlarındaki artış oranı ne kadar olmuştur? Bilet fiyatlarındaki artışlar enflasyonun üzerinde mi gerçekleşmiştir? Devlet Demiryollarının güncel bilet fiyatları kuruma zarar mı yazmakta yoksa kâr mı elde etmektesiniz? Son olarak, kurumun 2024 yılı kâr veya zararı ne kadar olmuştur? İhracatımızın ne kadarı demir yoluyla yapılıyor? Millî gelirimizin ne kadarını demir yolu yatırımına harcıyoruz?

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sayın Başkan, Sayıştayın kıymetli temsilcileri; Devlet Demiryolları Taşımacılığın değerli yöneticileri; herkesi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmama ihracatta Türkiye'nin 13'üncüsü, Karadeniz'in 1'incisi Çorum'dan başlamak istiyorum. "Anadolu kaplanı" olarak nitelendirdiğimiz Çorum'un sanayicisi üretiyor, gelişiyor, büyüyor ama iktidarın gerekli demir yolu yatırımları yapılmadığı için Çorum gibi Anadolu kentlerinin büyümesine engel oluyor. Çorumlu sanayici 10 bin dolara ürettiği ürüne 10 bin dolar nakliye ödemek zorunda kalıyor. Anadolu'nun kalkınma projesi olarak gördüğümüz Mersin, Samsun ve Trabzon Limanlarını birbirine bağlayacak demir yolu ülkemiz ve sanayicimiz için hayati öneme sahiptir. Yine, demir yolu yük taşımacılığında 2023 hedefi olarak yüzde 15 pay, yolcu taşımacılığında yüzde 10 pay hedef olarak konulmuş olmasına rağmen bu hedefler tutmamıştır. İhracatımızın yalnızca 0,7'si demir yoluyla yapılıyor, bu da acı bir tablodur. Bu rakam oldukça düşük ve birçok Avrupa ülkesinin de gerisindeyiz. Dönemin Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan 2019 yılında yaptığı konuşmada "Mersin Limanı'nı Samsun Limanı'na kadar bağlayacak olan bir hattın ilk adımı olan Aksaray-Ulukışla Hızı Tren Demir Yolu Hattı'nın yapımını yatırım programına aldık. Dolayısıyla hem doğu-batı ekseninde hem de kuzey-güney ekseninde hızlı tren demir yolu hatlarımızı oluşturmuş olacağız." demişti. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek de kısa bir süre önce yaptığı konuşmada "Ulaşımdaki tek önceliğimiz demir yolu." dedi. Lütfi Elvan'ın bu vaadinin üzerinden altı yıl geçti; Mersin, Samsun ve Trabzon Limanlarını birbirine bağlayacak, Anadolu'yu kalkındıracak yük treni taşımacılığıyla ilgili hiçbir adım atılmadı. İktidara ve sizlere soruyorum: Siz Anadolu'nun kalkınmasını istemiyor musunuz? Mersin, Samsun ve Trabzon Limanlarını birbirine bağlayacak ve ticareti canlandıracak, hatta İstanbul Boğaz trafiğini dahi rahatlatacak bu projeyle ilgili ne durumdayız, bunu merak ediyoruz. Bu proje ne zaman hayata geçecek?

Sayın Genel Müdür, bu iktidar döneminde halkımız yolcu garantisi, araç garantisi gibi halkın cebine el atan garabet bir modelle tanıştı; bunlardan biri de sarayın yandaş müteahhit mensuplarından ballı ihalelerin müdavim şirketleri, halkımızın bildiği holdinglerin "ATG Gar İşletmesi AŞ" adıyla işlettiği Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'dır. Yılda 8 milyon yolcu garantisi verilen Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'nda hemen her yıl sapmalar meydana geliyor. Gar için verilen garanti yolcu sayısı yılda 8 milyon kişi olarak belirlenmişti ancak Ekim 2022-Ekim 2023 döneminde 2 milyon 938 bin 421 kişi -giden yolcu- kullandı. Şirket, garı kullanmayan 5 milyon 61 bin 579 kişinin ücretini hazineden yani bu milletin cebinden ödedi. Devlet 2023'te bunun için 3 şirketin kurduğu ortaklığa 409 milyon 528 bin TL ödedi. Gar için 2020'de verilen garantiler de tutmamış, verilen 5 milyon yolcu garantisi 740 binde kalınca hazine gelmeyen yolcular için yüklenici firmalar Cengiz, Kolin, Limak ortaklığına 7,5 milyon dolar ödenmişti. 2018-2019'da 5 milyon yolcu garantisi tutmayınca 7 milyon 500 bin dolar daha ödenmişti. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı 29 Ekim 2016'da açıldı ve Kolin, Cengiz, Limak tarafından 235 milyon dolara mal edildi. Geçen sekiz yılda dolarla garanti ödemesi nedeniyle şirketlere 81 milyon 822 bin dolar, güncel kurla 2 milyar 884 milyon TL ödendi. 2024 yılında garanti edilen 8 milyon yolcuya karşılık sadece 3 milyon 112 bin kişi geldi. Hazineden yani milletin cebinden 12 milyon dolar daha çıktı. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'nı Kolin, Cengiz ve Limak'ın ortak olduğu ATG Gar AŞ işletiyor, kamuya devri 2036 yılında olacak. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı koca bir kara delik oldu, üstelik diğer garantili projelerden farklı olarak garanti tutsa bile ödeme yapılıyor. Garantinin üzerindeki yolcu için de hazineden para çıkıyor. Yani, millet o garı kullansa da kullanmasa da milletin cebinden aldığınızı Kolin ve Cengize aktarıyorsunuz. Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı için açıldığı 2016 yılından bugüne kadar yıl bazında ve toplamda ne kadar yolcu garantisi ödediniz? 2016 yılından bugüne hangi yıl, ne kadar yolcu garantisi verildi ve o yıllarda kaç yolcu kullandı, bunu yıl bazında istatistik olarak istiyoruz. TCDD Taşımacılık tarafından 2020 yılından 2025 yılına kadar hızlı tren ve diğer taşımacılık alanlarında bilet fiyatlarındaki artış oranı ne kadar olmuştur? Bilet fiyatlarındaki artışlar enflasyonun üzerinde mi gerçekleşmiştir? Devlet Demiryollarının güncel bilet fiyatları kuruma zarar mı yazmakta yoksa kâr mı elde etmektesiniz? Son olarak, kurumun 2024 yılı kâr veya zararı ne kadar olmuştur? İhracatımızın ne kadarı demir yoluyla yapılıyor? Millî gelirimizin ne kadarını demir yolu yatırımına harcıyoruz?

Hepinizi saygıyla selamlıyorum.