İZZET AKBULUT (Burdur) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, çok saygıdeğer bürokratlar; öncelikle, mali tablolara baktığımız zaman, göz attığımızda başarılı mali tablolar olarak gözüküyor ama 2021, 2022 ve 2023'ü böyle yan yana getirdiğimizde izaha muhtaç bazı rakamların olduğu da saptanıyor. Zannedersem Genel Müdürümüz o dönemlerde genel müdür değil ama eğer bir yönetimsel aksaklık varsa kendisinin de bu konuya bir dikkat çekmesini talep edeceğim çünkü 2021'de yaklaşık net satışlar 10 milyar TL iken bu satışların maliyeti 3 milyar TL olarak gözüküyor. 2022'ye baktığımız zaman, 23 milyar TL'ye çıkan net satışlar ve üç aşağı beş yukarı aynı oranda artan, 8 milyar TL'ye yakın satışların maliyeti gözüküyor. Ama bu oranlara baktığımız zaman, 2023'e geçerken yani 2022'deki olan 23 milyar net satış 2023'te 26 milyar liraya çıkıyor. Enflasyonist de bir ortam var, örneğin, 2022'nin Ocak ayına baktığınız zaman mazotun 13 lira civarında olduğunu görürsünüz, 2023'ün Ocak ayına baktığınız zaman 23 lira bandında olduğunu görürsünüz. Yani satışların maliyetinin satışlar artarken düşmesi eşyanın tabiatına aykırı gibi duruyor. Aslında kurum açısından başarılı bir durum ama burada bir başarı varsa 2021 ve 2022'deki rakamlarda bir yükseklik olduğu söz konusu, eğer yönetimsel bir aksaklık varsa bu aşağı yukarı sadece 2022 yılında kurumun 2 milyar TL daha az kâr ettiği böyle bir raporla sonuçlanır ki eğer burada -az önce söylediğim gibi- yönetimsel bir aksaklık varsa yönetimle ilgili bir dava konusu olmalıdır diye düşünüyorum.

Yine, pazarlama ve satış, dağıtım giderlerini kontrol ettiğimiz zaman 2021'den 2022'ye bir artış söz konusu ama net satışlarla oranladığınız zaman böyle çok afaki bir durum ortada yokken -yine söylüyorum- 2023'teki bu rakam artışına rağmen pazarlama ve satış, dağıtım giderlerinin yine düştüğü gözlemleniyor. Orada ya büyük başarı var ya da 2021 ve 2022'de muazzam derecede yönetimsel bir sıkıntı var. Kurum daha az kâr ettirilmişe benziyor. 2023'teki genel yönetim giderlerinin 2021 ve 2022'ye göre oransal anlamda çok fazla arttığı gözlemleniyor çünkü 2021'de 408 milyon olan genel yönetim gideri 2022'de 733 milyona çıkıyor, 2023'te tam tamına 2 kat fazla bir genel yönetim gideri harcaması var.

Geçenlerde yine burada, bir kurumda, genel yönetim giderleriyle alakalı, bu artışlarla alakalı söz konusu olunca "Yönetim kurulunun harcamalarında mı bir artış var?" diye sorduğumuzda yanlış anlaşılma olmuştu ama birçok muhasebe kalemlerinde baktığımız zaman genel yönetim giderlerine yönetim kurulunun harcamalarındaki bir artış da burada büyük bir... Ya da dışarıdan sağlanan bir hizmet giderleri varsa burada giderleştirildiği için bunun da yine de KİT Komisyonuna bilgilendirilmesinin yapılması doğrudur diye düşünüyoruz.

Yine diğer "olağan dışı gider ve zarar" kalemi var ki yine izaha muhtaç rakamlar orada da söz konusu çünkü 2021 yılında 423 milyon, 2022'de bu rakam 1,205 milyara yükseliyor ve aynı rakam 2023 yılında yine muazzam derecede bir artışla 2,3 milyar TL bandında bir yükselme gösteriyor. Yine, bilmiyorum, bilginiz var mıdır ama buradaki bu artışlarla alakalı kurumda bir zafiyet mi vardır, yönetimsel anlamda bir aksaklık mı vardır? Eğer var ise bununla alakalı önceki yönetimlere herhangi bir dava söz konusu olmuş mudur? Bununla alakalı bir yönetimsel aksaklık varsa burada yöneticilerin de müteselsilen sorumlulukları vardır. Devlet zarara uğratılmıştır, bu anlamda üzerine gidilmesi gerekmektedir.

Yine kurumunuzda son beş yılda ya da ilgili dönemlerde iş kazalarıyla alakalı hayatını kaybeden işçilerimizin var olup olmadığı veyahut da yaralanan işçi sayılarımızın ne kadar olduğu, bu işçi arkadaşlarımızın sendikalaşma yönünde herhangi bir karşı yönetimsel bir duruşla karşı karşıya kalıp kalmadığı da Komisyonumuza bilgilendirilme yapılırsa sevineceğimiz konulardandır.

Yine kurumun az önce bahsettiğiniz gübrelerinin tarımsal faaliyetlerde kullanılabileceği söylendi. Benim de kendi bölgem -Burdur Milletvekiliyim ben- Burdur'da pancar üretiminin çok fazla olmasından kaynaklı ve geçen sene ülke çapında da büyük bir skandal yaşanmıştı bu gübre skandallarıyla alakalı, içerisindeki fosfor ve azot değerlerinin o dağıtılan, Türk Pancar tarafından yapılan, PANKOBİRLİK tarafınca dağıtılan gübrelerde muazzam derecede kalite düşüklüğü vardı. Söz konusu bu gübrelerin eğer uygunsa bir AR-GE çalışması yapılarak pancar üretiminde de kullanılmasını sizden talep edebilir miyiz? Bununla alakalı şehrim Burdur'da bir çalışma yapmanızı kurumunuzdan talep edebilir miyiz diye görüşünüzü almak istiyorum.

Tüm milletvekillerimize, tüm bürokratlarımıza, Sayıştay üyelerimize teşekkür ediyorum.