MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sayın Başkan, Sayıştayın kıymetli temsilcileri, Sayın Genel Müdür ve TÜRKSAT değerli yöneticileri; herkesi saygıyla selamlıyorum.

Kurulduğu günden bu yana çok sayıda ilke imza atan ülkemizi e-devlet gibi çok önemli bir hizmetle tanıştıran TÜRKSAT'ın yetkililerine ve perde arkasında sürekli çalışan ve üreten çalışanlarına teşekkür ediyorum. Temennimiz, TÜRKSAT daha da büyüsün, dünya çapında bir marka ve hizmet sağlayıcı olsun. Bu anlamda çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Sayın Genel Müdür, sunuş konuşmanızda köylerde uydu aracılığıyla verilen internet hizmetinden bahsettiniz. Seçim bölgem Çorum'da bırakın köylerde internetin çekmesini kendi oturduğum evin yatak odasında internet çekmekte zorlanıyor. Yani köylerimizde ciddi anlamda zaten sorunlar varken Çorum'un 759 köyümüz var, bunun yüzde 75'inde internet çekmiyor. Bazı köylerimizde bırakın interneti telefon şebekesi altyapısı dahi yok. Oysa son yıllarda köyden kente göç hızlandı, ekilen tarım arazileri azalıyor, köylerde yaşayan çiftçilerin yaş ortalaması 58 oldu. O nedenle köyden kente göçü durdurmak ve tersine çevirmek için köylerimize daha fazla önem vermeniz gerektiğini düşünüyoruz. Köyde en başta okul olacak, sağlık ocağı olacak, telefon altyapısı olacak, internet olacak ki yolları, altyapısı düzgün olacak ki çiftçilerimiz çoluğuyla çocuğuyla köyde yaşayabilsin, hayat sürdürebilsin ama maalesef teknolojiden yoksun köylerimiz. Bu anlamda köylerimizde altyapı çalışmaları ne aşamada onu öğrenmek istiyoruz. Bu noktada TÜRKSAT'a büyük görev düşüyor. TÜRKSAT'ın kâr veya zarar gözetmeksizin tüm köylerimizi internetle buluşturmasını, tarım ve köylerimizin geleceği açısından da çok önemli buluyoruz. Tüm köylere internet götürmeye yönelik bir çalışmanız var mıdır? Uydu üzerinden internet kullanan köy okullarından ücret alıyor musunuz? Alıyorsanız ne kadarlık bir ücret alıyorsunuz? Köy okullarından size ulaşan ve internet hizmeti bekleyen talep sayısı kaçtır? Tüm köy okullarına uydu üzerinden internet götürülmesi mümkün olduğunda tahminî olarak kaç okula hizmet götürmüş olacaksınız? Bunun kuruma maliyeti ne kadar olacak? Bir de şu an için kaç köyde uydu üzerinden internet sağlıyorsunuz? O konuda bilgi vermenizi istiyoruz.

Sayın Genel Müdür, yine sunuş konuşmanızda TÜRKSAT'ın net satışlarından her geçen yıl arttığını rakamlarla ifade ettiniz ancak baktığımız zaman net satışlardaki artışa rağmen 2021 yılından itibaren şirketin önce kârlarında küçülme, sonra 2023 yılında da ciddi bir zarar gözüküyor. 2021 yılında 351 milyon net kâr elde eden TÜRKSAT'ın kârı 2022 yılında yüzde 50'den fazla düşerek 135 milyona gerilemiş, 2023 yılında ise yaklaşık yüzde 1.700 oranında gerileyerek 2 milyar 420 milyon TL net zarar etmişsiniz. Bu doğru mu? Net satışların artmasına rağmen bu zararın ana kaynağı nedir? TÜRKSAT 2024 yılını nasıl tamamlamıştır? 2024 yılı kâr ve zarar tablosunu bize sunarsanız seviniriz.

Sayın Genel Müdür, bir diğer önemli gördüğümüz konu uydu kiralama ücretlerinin yüksekliği. Bu enflasyonlu ortamda birçok gazete ve televizyon ayakta kalma mücadelesi veriyor. Özellikle de yerel televizyonlar uydu kiralarını dahi ödeyemiyorlar, reklamla ayakta durmaya çalışıyorlar, o da olmuyor, personel çıkarıyorlar, olmuyor ve nihayetinde birçok kanal Çorum'da da kapandı, Türkiye genelinde kapanan kanallarımız çok fazla. Uydu kiralarının yüksekliği diğer taraftan televizyoncuların sosyal medya mecralarına yönlenmesinin önünü açtı. Birçok televizyoncu ve gazeteci sosyal medya platformları üzerinden kendi televizyonlarını kurdu ve yayın yapıyor. Halkı bilgilendiriyorlar belki ama ne yazık ki istihdam sağlanmıyor. İletişim fakültelerinde her yıl mezun veriyoruz ama gençlerimiz işsiz kalıyor. Bu anlamda TÜRKSAT'ın uydu kiralarıyla ilgili bir aksiyon yapması, özellikle yerel kanalları desteklemesi şart. Uydu kiralama ve kullanım gelirleriniz 2023 yılında 2022 yılına göre yüzde 53 artarak 1 milyar 640 milyona çıkmış. Anladığım kadarıyla uydu kiralarında indirim değil, zam olmuş. Yerel televizyon sahipleri dolar üzerinden olan uydu kiralarını ödemekte gerçekten çok zorlanıyor. Baktığınız zaman, isim yapmış bilinen televizyonlardan da, yerel televizyonlardan da aynı ücreti alıyorsunuz. Oysa bilindik televizyon kanallarının reklam kapasitesi çok yüksek. Yereldeki kanallar ise sadece şehirdeki esnaflardan, halktan aldığı reklamlarla ayakta durmaya çalışıyor. O nedenle, TÜRKSAT olarak özellikle yerel televizyon kanallarına uydu kiralarını tekrardan düzenlemeyi düşünüyor musunuz? Ödeyebilecekleri bir seviyeye çekecek misiniz? TÜRKSAT'ın böyle bir çalışması var mı, merak ediyoruz.

Son beş yılda uydudan düşen televizyon sayısı kaç oldu? Yine, son beş yılda yerelden uyduya çıkan televizyon sayısı nedir? Uydu kiralarının yüksekliği nedeniyle son beş yılda daha düşük formatta yayın yapmaya geçiş yapan kanal sayısı kaçtır?

Günümüz itibarıyla uydudan yayın yapmak için televizyonlardan alınan ücret nedir? 2024 yılına göre yüzde kaç artış olmuştur? Ücretlerde indirime gidilmesi yönünde bir çalışmanız olacak mı?

Uydu kiralarından bahsetmişken raporda dikkatimi çeken bir konuya da değinelim. 2023 Yılı Sayıştay Raporu'nda şirketin 19 televizyon ve radyodan alacağı olduğu ve tahsil edemediği vurgulanıyor. Bu televizyon veya radyolar, az önce bahsettiğim gibi, uydu kiralarının yükseltilmesinden mi ödeyemiyorlar, yoksa TÜRKSAT'ın alacaklarının üzerine düşmemesinden mi kaynaklanıyor? Elimdeki tablodan da göreceğiniz üzere kimi şirketin en son 2017 yılında ödeme yaptığını görüyoruz. Bazı şirketlerin 77 adet ödenmeyen faturası birikmiş. Üzerinden sekiz yıl geçmiş ama hem hizmet vermeye devam etmişsiniz hem de alacakları tahsil edememişsiniz. Borcunu ödemeyen bu televizyon ve radyoların isimleriyle birlikte güncel borçlarını bizlerle paylaşırsanız memnun olurum.

Son olarak da bazı merak ettiğimiz konular var. Herkesin malumu olduğu üzere Türkiye'nin ilk astronotu olan Alper Gezeravcı'yı 19 Ocak 2024 tarihinde Amerikan SpaceX şirketinin Dragon isimli aracıyla uzaya gönderdik. On dört günlük bir uzay yolculuğunun ardından dünyaya ve ülkemize dönüş yaptı. O dönemde Alper Gezeravcı'nın uzaya gönderilmesinin ve uzayda gerçekleştirdiği projeler üzerine konuşacak olursak, bunun bir seçim propagandası olduğu ve seçim propagandası için 55 milyon dolar harcandığı halkımız tarafından eleştiriliyor. İlk Türk astronotumuz olan Alper Gezeravcı'nın uzay yolculuğunda TÜRKSAT bu işin neresindeydi? Harcanan 55 milyon dolara TÜRKSAT'ın maddi bir katkısı oldu mu?

Geçen yıl fırlatılan TÜRKSAT 6A uydusunun yakın zamanda hizmet vermeye başlayacağını söylediniz. TÜRKSAT 6A uydusu hizmet vermeye başladığında teknolojik anlamda hayatımızda neler değişecek?

Birçok ülke 5G'yi eskitti, 6G teknolojisine geçmek üzereyken ülkemizde ise hâlen 4,5G kullanılıyor. TÜRKSAT 6A uydusuyla birlikte 5G teknolojisine geçiş yapabilecek miyiz?

Son olarak, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler için harcanan para yüzde 100 artarak 2023 yılında 7 milyar 188 milyona çıkmış. Bu artışın sebebi nedir? Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler için harcanan para hangi kalemlere harcanmıştır? Raporda bunu ayrıntılı verirseniz seviniriz.

TÜRKSAT tarafından Yönetim Kurulu üyeleri de dâhil hangi görevdekilere makam aracı tahsisi yapılmaktadır? Bugün itibarıyla TÜRKSAT'ta kullanılan makam aracı sayısı kaçtır? Bu araçların marka ve modelleri ile yıllık maliyeti bize ne kadardır? Öğrenmek istiyoruz.

Hepinize teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum.