KOMİSYON KONUŞMASI

MAHİR POLAT (İzmir) - Sayın Başkanım, EXIMBANK'ın Sayın Genel Müdürü ve çok kıymetli yöneticileri, milletvekili arkadaşlarım; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

EXIMBANK, ben sektörün içinden gelen biri olarak söyleyeyim, ihracatçılar, dış ticaretçiler için çok önemli kuruluşlardan bir tanesi; finansman noktasında sıkıntıya girdiklerinde son ve ilk sarılacakları noktalardan bir tanesi. Tabii, yeterli mi? Değil.

Şimdi, Hazine kaynaklarının aktarıldığını, desteklerin yapıldığını söylemişti Sayın Genel Müdür. Bu destekler ya da erişilen fonlar çok yeterli değil. Neye göre yeterli değil? Bugün için belki baktığımızda Türkiye'yi karşılıyor ama Türkiye'nin, Sayın Cumhurbaşkanının önümüze koyduğu bir hedef vardı ülkenin gelişebilmesi için, 2023 vizyon hedeflerinde 500 milyar dolarlık ihracat hedefi vardı. Bu ihracat hedefini Türkiye gerçekleştirmiş olsa zaten bugün ülkenin hiçbir sorununu konuşmuyor olacaktık ve bugün onun yarısını biraz geçmiş olduğumuz bir ihracat hedefi var.

Baştan sonra ihracatı konuşurken aslında finansman ve teşvik modellerini de konuşmamız gerekiyor çünkü bizim ihracatımızda eleştirdiğimiz noktalardan bir tanesi Türkiye'nin son beş yılda kilogram dolar bazında ihracat rakamı 1,23 ile 1,45 dolar arası maksimumda gezen bir ihracatımız var. Bu da gelişmiş dünyanın ileri ülkeleriyle kıyasladığımızda oldukça geride bir rakam ihracat verisi açısından; bunu 3 dolarlara falan çıkarttığımız zaman Türkiye o hedefleri yakalayabilir. Bugün sadece ham madde ve emek ihracatına sıkışmış bir ihracatımız var. Bunu geliştirebilmek için KOBİ'lerin ciddi anlamda desteklenmesi gerekiyor, nitelikli ihracat yapabilmemiz gerekiyor. Yani bu kadar kilogram ihracat yaptığımızda, bunun yıllık 500 milyar dolara denk gelebilmesi için içine teknolojiyi ve bilimi katacağımız bir ihracat modeline geçmek zorundayız. Bunu da başarabilmek için KOBİ'leri harekete geçirmek, KOBİ'lerin bilimi, teknolojiyi kullanmasını sağlamak gerekiyor, alternatif ürün gamını geliştirmesi gerekiyor Türkiye'nin fakat bu anlayıştan ihracat yönetimimiz geride.

En azından bir öneri olarak burada EXIMBANK bir modelleme olarak geçirebilir kendisi için. Bir patent, yeni patent hakkı alıp ve ihracata başlayanlar için ekstra özendirici finansman kaynakları yaratılabilir ya da AR-GE departmanı oluşturup buradan yeni ürün yetiştiren, geliştiren şirketler için, katma değerli ürünler geliştiren şirketler için ilave bir destek paketi açıklanabilir. Bunlarla da Türkiye'nin ihracatının yukarıya doğru çıkacağını düşünüyorum ben.

Tabii, yeterli değil destekler; bu kapsamda birkaç tane soru sormak istiyorum. 2020 yılında Stratejik Dönüşüm Programı'nı başlattı EXIMBANK, bunu 2022 yılında da devam ettirdi. Bunu niye söylüyorum? Bu program doğrultusunda EXIMBANK ihracatçıların önündeki engelleri tespit etmek, ihtiyaçlarına yönelik ürün ve hizmet gamını genişletmek, ihracatçıların EXIMBANK'tan daha iyi faydalanmalarını sağlamak ve KOBİ'lere öncelik vermek gibi pek çok destek sağlamayı amaçlamaktadır. Yani bu KOBİ olayı aslında çok çok önemli bir olay. KOBİ'ler büyük şirketlerle rekabet etmekte çok ciddi sıkıntı yaşıyorlar; hem ulusal pazarda hem uluslararası pazarda çok sıkıntı yaşıyor çünkü büyük şirketler bütün teknolojik altyapılarını geliştirmiş, KOBİ'ler geliştirememiş, dolayısıyla rekabet etmekte bu anlamda sıkıntıları var. Buna öncelik verilmesi gerektiğini söylemiştim, tekrar edeyim:

Bu bağlamda, bu program kapsamında KOBİ'lere hangi destekler sunulmuştur? Bu program kapsamında ihracat kredisi desteğinden faydalanan KOBİ'lerin sayılarında ve kullandıkları kredi tutarlarında nasıl bir artış meydana gelmiştir? Dahası, yine bu kapsamda, 2021 yılında İhracatı Geliştirme AŞ (İGE) kurulmuş ve şirket 1 Mart 2022'de faaliyete başlamıştır. Yılları da ayrı ayrı belirtilmek üzere 2022, 2023 ve 2024 yılında İGE kefaletinden kaç adet KOBİ faydalanmıştır? İGE kefaletiyle toplamda ne kadarlık bir kredi kullanılmıştır? KOBİ'lerin kullandığı kredilerin toplam krediler içerisindeki payı yüzde kaçtır?

Bir de bu ihracat sigortası çok çok önemli bir konu. Bizim ihracatçılarımızın, maalesef KOBİ'lerimizin büyük kısmı da bunları bilmiyor. Bununla ilgili İhracatçılar Birliğiyle ya da ticaret odalarıyla birlikte bilgilendirici bir çalışma yapılırsa, eğitim çalışmaları yapılırsa bunun özellikle yeni gelişmekte olan illerimiz açısından çok önemli bir katkı sağlayacağını düşünüyorum.

Çalışmalarınız için teşekkür ediyorum.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Polat, teknik değerlendirmeleriniz için ve bundan sonraki toplantılarda da bu teknik değerlendirmelerinizin devam etmesi dileğiyle teşekkür ediyorum.

MAHİR POLAT (İzmir) - Mevlüt ağabeye gösterdiğiniz müsamahayı bana da gösterirseniz yapacağım.