MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Sayın Başkan, Sayın Genel Müdür, Elektrik Üretim AŞ'nin kıymetli yöneticileri ve değerli hazırun; herkesi saygıyla selamlıyorum.

Evet, bugün, Soma faciasının 11'inci yılı. 13 Mayıs 2014 yılında Soma'da maden faciasında 301 madencimizi toprak altında maalesef yitirdik. 301 ailenin acısı hâlâ tazeliğini koruyor, hiç sönmedi ama sorumlular gerekli cezayı almadılar, ailelerinin yürekleri hâlâ yanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Bu işin fıtratında var, bunlar olağan şeyler." dediğinde aileleri bir kez daha üzmüştü. Tabii, Cumhurbaşkanının danışmanı Yusuf Yerkel madenci ailesini tekmeledi; aileler acıları ve kaderleriyle baş başa bırakıldı. Ne yitip giden emekçileri ne de yaşananları hiçbir zaman unutmadık, unutmayacağız. Soma'da ihmaller zinciri sonucu yitirdiğimiz madencilerimizi rahmetle anıyor, acılı ailelerine sabır diliyorum.

Sayın Başkan, 2021 yılı diğer bulgularda 2 no.lu bulgu üzerine söz aldım. Bulguda Gürcistan'a verilen elektriğin geri alınmadığından bahsediliyor. Verdiğiniz cevapta geri alımların başladığını ve devam ettiğini söylemişsiniz ancak diğer taraftan, yine, Arnavutluk'a transfer edilen elektrik hâlen alınamamış. Arnavutluk'a verilen elektriğin miktarı ve bugünkü parasal karşılığı nedir?

Sunuş konuşmanızda Suriye'ye elektrik enerjisi ihracatından bahsettiniz, bunla ilgili birkaç sorum olacak.

Suriye'ye kaç yıldır elektrik enerjisi ihraç ediyoruz? İhraç edilen elektrik enerjisinin yıllara göre miktar ve karşılığında elde edilen gelir ne kadardır?

Elektrik enerjisi ihracı yaptığımız başka ülke var mıdır, varsa hangileridir? Gürcistan ve Arnavutluk örneğinde olduğu gibi, anlaşma yaptığımız hâlde verilen elektriği geri alamadığımız başka ülke var mıdır, varsa bu ülkeler hangileridir?

Bir de 2023 Yılı Sayıştay Raporu'nda bazı elektrik dağıtım şirketlerine satılan elektrik bedellerinin tahsil edilmediğinden bahsediliyor. Bu bazı elektrik dağıtım şirketleri hangileridir? Hangi dağıtım şirketlerinden, hangi yıldan itibaren ne kadar alacağımız vardır? Dağıtım şirketlerinden bugün itibarıyla güncel alacağımızın miktarını da öğrenmek istiyoruz.

Geneli üzerine devam edelim mi Başkanım.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Edebilirsiniz.

MEHMET TAHTASIZ (Çorum) - Elektrik Üretim AŞ'nin 2021-2022 bilanço ve netice hesaplarının kuruma ve ülkemize hayırlı olmasını diliyorum. Özellikle, emeklilerin elektrik faturalarının yüksekliğinden dolayı geceyi televizyon ışığında, kışın ise battaniyelerinin altında geçirmeyeceği günler olmasını temenni ediyorum.

Sayın Genel Müdür, araştırmacı gazeteci Timur Soykan'ın 2023 yılında kaleme aldığı köşe yazısında bazı iddialar dikkatimizi çekti. Bu yazıda okuduğumuz bazı iddialar var, ben sizlere bunları soracağım. Kurumun 2018-2023 yılları arasında Genel Müdürlüğünü yapan Sayın İzzet Alagöz buradaysa kendisi de sözlü olarak yanıt verebilir. Timur Soykan "Fena çarpmışlar" başlıklı yazısının bölümlerinde şöyle diyor: "İzzet Alagöz Genel Müdür olmadan önce Norveç'ten 56,5 milyon dolara satın alınan 7 mobil elektrik santralında akıl almaz işler dönmüş. Mobil elektrik santrallerinin İstanbul Ambarlı Termik Santrali'ndeki kurulumu İzzet Alagöz'ün şirketinin hâkim hissesine sahip olduğu TEMSAN Enerji ve Otomasyon Sistemleri AŞ'ye verildi. Bu süreçte İzzet Alagöz Genel Müdür olarak atanmıştı. 7 mobil elektrik santralinin henüz kabulü bile yapılmadan kumanda ve kontrol sistemlerinin yenilenmesi için 33 milyon liralık iş çıkarmak istiyordu. Bunun için şirketi Nice Mühendislik ile uzun yıllar yöneticiliğini yaptığı ABD merkezli Emerson Elektric Şirketini sahaya sürdü, hatta akrabası olduğu iddia edilen ve bu şirketlerde görevli bir kişi işleri yürütüyordu. İddiaya göre kurum içindeki yetkililer kumanda ve kontrol sistemlerindeki yenileme işinin yüklenicinin sorumluluğunda olduğunu belirterek engel oldu ancak İzzet Alagöz vazgeçmemişti. Mobil santrallerin İstanbul'da kurulumundan altı ay sonra yine aynı taleple sahneye çıktı. İddiaya göre, amacı, bu yenileme işini EMTA isimli şirket üzerinden eski yöneticisi olduğu Emerson Elektric'e vermekti. Bir kısım saha işleri de alt yüklenici olarak Nice Mühendislik Şirketine aktarılacaktı. Elektrik Üretim AŞ'deki uzmanlar test etti ve kumanda sistemi çalışıyordu. Defalarca Elektrik Üretim AŞ içinde komisyon kuruldu ve kontrol ve kumanda sisteminin yenilenmesine gerek olmadığı kararı çıktı. Mobil elektrik santrallerine ait mevcut kontrol sistemlerinin rehabilitasyonu işi teknik şartnamesini sadece Elektrik Üretim AŞ İstanbul Doğalgaz Santralleri İşletme Müdürü Hamid Boyacı imzaladı oysa ilgili mühendis, başmühendis, müdür yardımcısının imzası yasal zorunluluktu. İddiaya göre, usulsüzlük yapmayı kabul etmeyen müdürler ve mühendisler görevden alındı ya da istifaya zorlandı. Sonuçta, 7 adet mobil elektrik santral kontrol sistemleri temin için açılan ihaleyi Haziran 2021'de tek teklifte bulunan EMTA Enerji Elektrik İnşaat ve Mühendislik Ticaret AŞ 33.873 bin TL'ye aldığı işin arkasında ABD'li Emerson Elektric vardı. Yani tarihimizin en büyük acısını yaşadığımız 6 Şubat depremlerinde bile işe yaramayan santrallere para akmaya devam edildi."

Evet, şimdi bazı sorularımız olacak. Yazıda iddia edildiği gibi 7 adet mobil elektrik santrali kontrol sistemlerini yazıda belirttiği gibi EMTA Enerji aldı mı? Bu ihale hangi yöntemle yapıldı? Neden tek firma katıldı? İhale konusu sistemler temin edildi mi, temin edildiyse kuruma toplam maliyeti ne kadardır? Mobil elektrik santrallerine ait mevcut kontrol sistemlerinin rehabilitasyonu işi teknik şartnamesini ilgili mühendis, başmühendis ve müdür yardımcısının da imzası gerekirken sadece Elektrik Üretim AŞ İstanbul Doğalgaz Santralleri İşletme Müdürü Hamit Boyacı'nın imzaladığı doğru mudur, doğru ise bunun gerekçesi nedir? Bahse konu ihaleyle ilgili Bakanlık veya Elektrik Üretim AŞ tarafından bir soruşturma başlatılmış mıdır?

Sayın Genel Müdür, yine, İstanbul Milletvekilimiz Sayın Gamze Akkuş İlgezdi'nin soru önergesi verdiği bir konu var. Buna göre, 2020 yılında 570 bin dolar harcanarak Elektrik Üretim AŞ'ye sağır oda yapılmış, bugünkü kurla 21 milyon 660 bin lira bedelle. Elektrik Üretim AŞ tarafından böyle bir oda yaptırılmış mıdır, yaptırıldıysa bu rakamlar doğru mudur? Elektrik Üretim AŞ hangi ihtiyaçtan sağır oda yapmış, "jammer" almıştır? Burada kimler, hangi görüşmeleri yapmıştır? O dönem 4 milyon liraya mal olduğu iddia edilen sağır oda ve sinyal kesiciler için ihale açılmış mıdır? Eğer ihale açıldıysa bu ihale neden EKAP'ta görünmemektedir? Bu oda hâlen aktif olarak kullanılıyor mu, kullanılıyorsa hangi amaçla kullanılmaktadır?

Yine, Sayın Genel Müdür, hem kamuoyunun hem de bizlerin merak ettiği bazı sorular var. Bugün Türkiye'de elektrik üretimi ve tüketiminin fiyatlandırılması açısından Avrupa'da ve dünyada kaçıncı sıradayız? Elektriği en pahalı tüketen ülkeler arasında kaçıncı sıradayız? Elektrik sizden çıkıp vatandaşın faturasına yansıyıncaya kadar yüzde kaç artış oluyor? Son beş yılda elektrik üretim ve tüketim fiyatlarına gelen zamlarla birlikte yanıtlarsanız memnun oluruz.

Elektrik Üretim AŞ'nin finansman giderlerindeki artış Sayıştayın da dikkatini çekmiş, bizim de dikkatimizi çekti. 2022 yılında 984 milyon 922 bin TL olan finansman gideri 3 kat artarak 2 milyar 989 milyon 786 bin TL'ye çıkmış. Bu artışın sebebi nedir?

2024 yılında kullandığınız kredi tutarı ve katlandığımız finansman gideri tutarı ne kadar olmuştur? Kurumun son beş yılda kullandığı kredi tutarı ve kullandığı finansman giderleri nedir?

Yine, 2024 yılında kâr veya zararınız ne kadar olmuştur?

Elektrik Üretim AŞ uluslararası ISS şirketi faaliyetlerine devam ediyor mu, ediyorsa bu şirketin çalışan sayısı kaçtır? Bu şirkette görev yapan yönetim kurulu üyelerine kurulduğu günden bu yana yıllık bazda ve genel toplamda ne kadar maaş ödenmiştir? Yine, bu şirketin kurulduğu günden bu yana kâr veya zararın ne kadar olmuştur?

Şirketiniz tarafından hangi görevdeki kişilere makam aracı tahsisi yapılmaktadır? Bugün itibarıyla Elektrik Üretim AŞ'de kullanılan makam aracı sayısı kaçtır? Bu araçların marka ve modelleri ve özellikle yıllık maliyetleri ne kadardır?

Şirketinizin son beş yılda temsil ve ağırlama giderleri ne kadar olmuştur? Şirketinizin üst düzey yönetimine tahsis edilmiş kredi kartları var mı, varsa hangi görevdeki kişilere ne kadar limitli kredi kartı tahsisi yapılmış ve bu kredi kartlarından son beş yılda ne kadar harcama yapılmıştır?

Hepinizin bu sorulara yanıt vereceğinizi düşünüyorum. Çalışmalarınızda başarılar diliyorum.

Yalnız, özellikle ben de kendi ilim Çorum'dan bugün bir örnek vereceğim. Bakın, Ortaköy ilçemiz var. Bu Ortaköy ilçemizde Senemoğlu köyümüzün Muhtarı Rıza Duran sabah aradı. Devletimiz Akyar köyünde bir içme suyu sondajı vuruyor altı ay önce ve burada su bulunuyor ama maalesef altı aydır YEDAŞ yetkilileri "bugün yarın" diyerek buraya elektriği götüremedi. 759 köyümüz var ve 759 köyümüzde bu sorunları yaşıyoruz. Özelleştirmiş olduğunuz YEDAŞ Elektrik Dağıtım Şirketi maalesef vatandaşa sürekli "Direği sen getirirsen..." "Şu kadar kabloyu sen alırsan..." "Şu kadar masrafı sen üstlenirsen..." "Şu anda yatırım planımızda paramız yok." diyerek vatandaşlara zorluk çıkarıyor ve gerçekten Çorum halkı özellikle merada yaptığı evine, işletmesine elektrik almakta çok zorluk yaşıyor. Böyle binlerce örnek var. Lütfen, bu kurumları düzgün denetleyin ve işini iyi yapmasını sağlayın.

Teşekkür ediyorum.