Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
Konu | : | Elektrik Üretim Anonim Şirketinin (EÜAŞ) 2021 ve 2022 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 13 .05.2025 |
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Değerli Başkanım, çok özür dilerim. Birkaç sorum daha vardı ama onlar da hem iç hukuk açısından hem de uluslararası hukuk açısından.
Değerli Genel Müdürümüz, tabii "Suriye'ye elektrik ihraç ediyoruz." dedik. Tabii, biz kafamıza estiği gibi ihraç edemeyiz, en azından bir sözleşmenin olması lazım. Yani uluslararası bir sözleşmeyle mi yapıyoruz, bir protokolle mi yapıyoruz.
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Suriye'ye elektrik vermemize karşı mısınız efendim?
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Beyefendi, ben soru soruyorum, muhatap Genel Müdür, siz değilsiniz ki.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Evet, Sayın Genel Müdürümüz yanıt versin.
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anladım, yani muhatap siz değilsiniz, muhatap Genel Müdür, ben Genel Müdüre soru soruyorum.
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Karşı mısınız?
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anladım, ben sorumu Genel Müdüre soruyorum...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Karşılıklı konuşmayalım.
Buyurun Sayın Tanal, devam edin.
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Anlamadım yani. Ya, sizi rahatsız eden ne var, onu da anlamadım.
LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Rahatsız olmadım.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Devam edin Sayın Tanal.
Buyurun.
MAHMUT TANAL (Şanlıurfa) - Suriye'ye elektrik ihracatıyla ilgili bir uluslararası sözleşme var mıdır yoksa bir protokolle mi bu ihraç ediliyor? Varsa bunun bir metnini bizimle veya kamuoyuyla paylaşır mısınız?
Elektrik ihracatına ilişkin herhangi bir Cumhurbaşkanlığı kararı veya geçmişte Bakanlar Kurulu kararı -tabii 2017 öncesi için Bakanlar Kurulu kararı diyorum- yönetmelik veya Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun bir kararı mevcut mudur? Varsa onu da bizimle paylaşır mısınız? Bu ihracat faaliyetinden elde edilen gelirler Türkiye Cumhuriyeti hazinesine mi aktarılmaktadır, gelir varsa hangi kalem altında kayda geçirilmektedir? İhracat kapsamında kullanılan elektrik enerjisi hangi üretim santralinden, hangi altyapı üzerinden Suriye'ye iletilmektedir? Biraz önce elektriğin Suriye'ye taşınması sırasında kullanılan iletim hatlarının yapım, bakım ve işletme giderleriyle ilgili zararlardan bahsedildi. Oradaki iletim hatlarının yapımı, bakımı ve giderleri hangi kurum veya şirket tarafından karşılanmaktadır? Elektrik verilen Suriye bölgelerinde alıcı taraf kimdir? Bu kişi ya da kurumun Türkiye Cumhuriyeti devleti nezdindeki statüsü nedir? Elektrik ihracatı karşılığında herhangi bir mal veya hizmet alımı söz konusu mudur; varsa, bu takasın detayları nelerdir? Suriye'ye gönderilen elektriğin ticari olmayan insani amaçlarla gönderildiği eğer iddia edilecekse bu durumda neden AFAD veya Dışişleri Bakanlığı değil de Enerji Bakanlığı veya TEİAŞ bu süreci yürütmektedir? Suriye'ye elektrik verilmesi nedeniyle Türkiye'de tarımsal sulama yapan çiftçilerin, esnafın veya sanayi tesislerinin enerji taleplerinde bir sıkıntı yaşanıyor mu, eğer yaşanıyorsa bunun öncelikle karşılanması gerekmez mi? Bu ihracat Türkiye'nin enerji ithalatını artırmakta mıdır? İthalatın artışı sonucu oluşan cari açıkta bu ihracatın etkisi nedir? Biraz önce dedik ki: 2024 yılı için oradaki açığı söyledik, bunun burada bir etkisi var mıdır, yok mudur? Elektrik ihracatı kapsamında Suriye tarafında ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemesi hâlinde devreye girecek olan herhangi bir yaptırım mekanizması var mıdır, yok mudur? Bunu da bizimle paylaşırsanız sevinirim. Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı tarafından bu konuda herhangi bir denetim yapılmış mıdır? Yani Suriye'ye gönderilen, daha doğrusu ihraç edilen elektrikle ilgili. Yapıldıysa sonuçlarını kamuoyuyla paylaşır mısınız? Türkiye'nin kendi vatandaşlarına yönelik sosyal tarife ve destek politikaları kısıtlanırken Suriye'ye elektrik ihracatı hangi gerekçeyle öncelendirilmektedir?
Son soru: Elektrik ihracatı yapılan bölgelerde Türkiye'nin güvenlik birimlerinin yani Türk Silahlı Kuvvetlerinin, MİT'in aktif bir rolü veya güvenlik koruma faaliyeti var mıdır?
Teşekkür ediyorum.