CEVDET AKAY (Karabük) - Teşekkürler Başkanım.

Sayın Başkanım, kıymetli Komisyon üyeleri, değerli bürokratlar; ben de hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Bu, son bir buçuk ayda görüştüğümüz 3'üncü torba yasa yani hepsinin de başlığı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" işte kanun hükmünde kararname ismi değişiyor, esas numarası ve sıra sayısı değişiyor ve önümüze geliyor. Yani aşağı yukarı 80 tanesini görüşmüştük, bunun iki tanesi -32 ve 19 maddelik- Genel Kuruldan da geçti, 29 maddelik torba yasa da haftaya Genel Kurula gelecek, bugün de önümüzde 35 maddelik bir torba yasa var. tam 19 kanunda ve 5 kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılıyor. Diğer komisyonlardan vekil arkadaşlarımız da bugün burada, onlar da maddelerde kendi görüşlerini söyleyecek. Tali komisyonlarda görüşülmesi gerektiği hâlde görüşülmeden önümüze gelen, Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşmek zorunda kaldığımız bir torba yasadan bahsediyoruz. Anayasa Komisyonunda görüşülmeden geliyor, İçişleri Komisyonunda görüşülmeden geliyor, Millî Savunma Komisyonunda, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda görüşülmesi gereken, uzmanlık gerektiren maddeler ve ilgili kanunlarda değişiklik yapan hususlar direkt önümüze geliyor. Biz de burada Anayasa'ya aykırılık açısından zaten önergelerimizi veriyoruz. 14 madde yine Anayasa'ya aykırı yani bu teklif Genel Kuruldan kanunlaşarak geçtiği takdirde de 14 maddenin yine Anayasa'ya aykırılığı devam edecek. Bunun ortadan kaldırılması için ilgili komisyonlarda mutlaka görüştürülmesi, görüşülmesi ve Anayasa'ya aykırı hususlar varsa da bu hususların giderilip kanun teklifinin o şekliyle Meclise gelmesi zaruri, buna uyulmuyor.

Şimdi, 2'nci madde; arkadaşlarımız bahsetti, burada Spor Toto Teşkilatının kendine ait bazı yetkilerini, bayilik devri gibi, müracaatla ilgili gibi yetkilerini üçüncü şahıslara devretmesi söz konusu, bir de denetleme yetkisini de üçüncü şahıslara devrediyor. Şimdi, ben şöyle bir baktım, etki analizinde de yazıyor zaten, 15/5 itibarıyla 7.242 fiziki bayi var, 2025'te bunların 917'si yeni bayi olarak tekrar açılmış, 959'unun da bayiliği iptal edilmiş. Şimdi, buna kim karar veriyor; hangi şirketler, hangi üçüncü şahıslar karar veriyor? Denetleme mekanizmasındaki -teftiş denetleme mekanizması ayrı bir ihtisas alanı- bu üçüncü kişiler kimler yani konularında uzman mı? Bu konuyla ilgili bilgi istiyoruz. Komisyona yazılı olarak da verilebilir, çıkarılabilir de, sözlü olarak hemen cevap verilebilirse de mümkündür. Bu bayilik yetkisi dâhil ve denetleme yetkisi dâhil, çalışan ve teşkilatın görevlendirdiği hangi üçüncü kişiler?

3'üncü madde, teğmen, albay rütbesindeki subayların terfi bekleme sürelerinin Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılabileceği veya kısaltılabileceği hükmünü koymuş. 4, 9, 10 da vardı, birazdan onlara da değineceğim. Bu maddeyle, kamu personeli niteliğindeki kişilerin özlük haklarına da müdahale oluyor. Cumhurbaşkanı kararıyla, terfi etmesi gereken subaylar terfi edilmeden emekliliklerine kadar bekletilebilir yani yirmi beş yıl belirli bir rütbedeki subay -teğmen-albay arası diye ifade edilmiş- bir üst rütbeye geçmesi gerektiği hâlde geçemeyebilir. Belki bu subay çok başarılı, disiplin yönünden de hiçbir suçu yok, öz geçmişi de başarılarla dolu, komuta zinciri içerisinde Türk Silahlı Kuvvetlerine bıraksanız belki en iyi yerlere de gelebilecek ama burada Cumhurbaşkanına tanınan inisiyatifle komuta kademesindeki yükselişin ve ilgili kuvvet komutanlıkları da dâhil, Genelkurmay Başkanlığı da dâhil, istenilen kişilerin o koltuğa gelmelerinin, o görevlere gelmelerinin önü açılıyor. Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Sahil Güvenlik Komutanlığının, Jandarma Genel Komutanlığının da kendi içerisinde bir disiplin süreci var, bir yükseliş süreci var. Bu, Anayasa’nın 128'inci maddesine de 7'nci maddesine de aykırı bir durum. Bu konunun, bu maddenin de 4, 9, 10 gibi... Az önce Orhan Vekilim söyledi galiba, Orhan Erdem Vekilim, önerge verip 4'üncü, 9'uncu ve 10'uncu maddeleri geri çekeceğini ifade etti. Bu 3'üncü maddenin de geri çekilmesi gerekiyor. Buradan da bu talebimizi bir kez daha vurguluyoruz.

4, 9, 10'uncu maddelerin zaten sakıncalarını anlatmıştık; Türk Silahlı Kuvvetlerinde ilgili teğmen ve albay rütbesindeki subayların ihracının Cumhurbaşkanı kararıyla yapılabilmesi ve gerekçe gösterilmeden yapılabilmesi. Burada bir keyfîlik söz konusu, komuta zincirine de müdahale söz konusu. O yüzden, umarım, bu maddeler herhâlde çekilecek birazdan. Onun için, çok vakit kaybetmek istemiyorum bu maddelerle ilgili.

Yine maddeler üzerinden gittiğimiz zaman, burada önemli bir husus var, 30'uncu madde. Ben o konuya biraz vakit ayırmak isteyeceğim. Burada Ticaret Bakanlığının döner sermaye işletmesi kurumuyla ilgili ve bunun devamıyla ilgili... Yine burada, biz Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ait bir döner sermaye işletmesinin görüşmelerini yaptık. Sayıştay raporlarındaki bu döner sermaye işletmesinin gelirlerinin Bakanlık bütçelerine aktarıldığında Bakanlıkların yani oradaki Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının giderleriyle ilgili kullanıldığını yani akaryakıt giderleri -işte hizmet alımı, satımı basit giderler diyelim- yine tadilat giderleri gibi Bakanlık bütçesinden karşılanması gereken ama buradaki döner sermaye işletmeleri gelirinden karşılanan ve Sayıştayca da tenkit edilen bir hususla karşı karşıya kalmıştık. Şimdi, aynı şey Ticaret Bakanlığıyla ilgili. Bu, 500 milyonluk sermayeyle kuruluyor. Sermayenin de 5 katına kadar artırılması Cumhurbaşkanı kararıyla yapılabiliyor. İhracat birliklerinden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, ilgili yerlerden gelen gelirler var, katkı payları var. Yani bu fonu işletmenin amacı ihracatı geliştirmek ve ithalatı yönlendirmek. Şimdi, buradaki oluşan gelirlerin ben 2023 yılı rakamlarını size söyleyeceğim, 2023 yılında, örneğin, döner sermayenin gerçekleşen ödeneği 1,9 milyar yani 1,9 hedef varmış, başlangıç ödeneği varmış, bunun 1 milyar 87 milyonunu burada ilgili gelir oluştuğu şekliyle döner sermaye işletmesi kendi içerisinde kullanmış, 477,5 milyonunu da nereye aktarmış? Bakanlığın faaliyetleri için aktarmış, buradan yapılan harcamalar. Şimdi, bu harcamalar toplu olarak yazılmış ama detaylarında ne var? Örneğin, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığındaki döner sermaye işletmesinde Sayıştayın tenkit ettiği hususlar var mı, yok mu? Bu harcamalar nereye yapıldı, detaylı bilgimiz yok. Sayıştay yetkilileri de burada, Bakanlıktan da yetkili arkadaşlar burada, bu harcamaların dökümünü talep ediyoruz nerelere, nasıl kullanıldığına dair. 2024 yıl için de bu bilgileri buradan talep ediyoruz, 2024 rakamlarına hâkim değiliz, son rakamlar nedir, en son rakamlar nedir? Döner sermaye işletmesinin geliri ne kadardır, gideri ne kadardır? Bakanlık bütçesine aktarılan tutar nedir? Bunların Sayıştay rakamlarında... Bir taraftan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı için detaylar yazılırken, Ticaret Bakanlığı döner sermaye işletmesi için detaylandırılmamasının sebebi nedir? Buradan Sayıştay yetkililerine de bunu ayrıca soralım, onu da talep edelim.

Şimdi, bir sürü teklif maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu da buradan ifade etmiştik ama bu 30'uncu madde gerçekten önemli. Buradan bir daha şunu vurguluyoruz, maddeler üzerinde de detaylı konuşacağız. Burada kanunda değişiklik yapan maddelerin temel kanun olarak ve birbirini zincirleme takip eden, bağlantıyı koparmadan gelen değişik yasalara atlamadan, koordineli bir şekilde odaklanarak yürütmemiz gereken bir konu olduğunu söylüyoruz. Bu konuya tekrar dikkat çekiyoruz.

Bir de az önce sayın Güneş de burada değil, EYT'yle ilgili bir açıklama yaptı. "Gerçekten EYT doğru bir uygulama değil." dedi. Talihsiz bir açıklama olarak görüyoruz onu da. EYT'nin uygulamaya geçmesiyle ilgili bizim yıllardır mücadelemiz vardı. Ben bir seçim yatırımı olarak da görmek istemiyorum sizin aldığınız bu kararı çünkü bu bir gereklilikti yani emeklilikte adalet prensibi içerisinde EYT'yle ilgili emekliliğe hak kazanan insanların emeklilik hakkını almış olmasıyla ilgili bakıyoruz. Yine kademeli emekliliğe de geçilmedi, orada da bir mağduriyet var. Bir günle, bir ayla on yedi, yirmi yıl kaybeden emekliler var. Bu konuyla ilgili de bu Komisyonun, Meclisin acil kararlar alınması gerekiyor artık emekliler hayatlarını zor geçindiriyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Akay, buyurun bir dakika ekliyorum.

CEVDET AKAY (Karabük) - Toparlıyorum Başkanım.

Yani asgari ücrette ara zam yapılmadı, 22.104 lira olarak devam ediyor, en düşük emekli aylığının bulunduğu tutar 14.469 TL; hayat pahalılığı meydanda, açlık sınırı meydanda, yoksulluk sınırı meydanda, insanlar artık hakikaten iki yakasını bir araya getiremiyor, emeklilikte adalet bir yana, bunların ücretlerinin de ayarlanması zaruri. Bunu da özellikle buradan ifade ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.