BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Yani özellikle şunu sormak istiyorum: 9 tane kapalı ceza infaz kurumu var ve 4 tane eğitimevi var. Az önce dediniz ki: "Biz kapatılmayı hedeflemiyoruz yani çocukların kapatılmasıyla ilgili bir durumu hedeflemiyoruz." Peki, ben matematiksel olarak soruyorum: 9 tane kapalı cezaevi var, sanıyorum Genel Müdürlüğünüz kapsamında da bunu 12'ye çıkarmayı da hedefliyorsunuz. Peki, eğitimevleriyle ilgili, çocuk eğitimevleriyle ilgili bir kapasite artışından bahsediyor musunuz? Çünkü bu mevcut tablo bizim sizin daha çok kapatmaya yönelik kurumlar açtığınızı söylüyor yani eğitimevleri oldukça düşük.

Başka bir örnek daha söylemek istiyorum. Şimdi, firardan ve firarın yoğunluğundan bahsettiniz yani oranladığımızda 4.291 çocuk varken 294 çocuğun firar ediyor olması sizi bir değişikliğe götürmüş sanırım. Ben başka bir örnek vereyim yani en son Nevroz Uysal Vekilimizin verdiği bir önergede cezaevinde hayatını kaybeden mahpuslarla ilgili bir gerçeklik açığa çıktı, günde 2 mahpus hayatını kaybediyor. Bununla ilgili bir düzenleme yapmazken devede kulak kalabilecek bir oranla çocukların firar ettiğini düşünerek, çocuğun üstün yararını gözettiğinizi söyleyerek bir de çocuklarla ilgili böyle kapatılmaya yönelik bir düzenleme yapıyorsunuz. Şimdi, burada matematiksel olarak izah edilemeyecek bir mantık hatası olduğunu düşünüyoruz. Bu, böyle bir mesele değil, çocuklar eğer firar ediyorsa, bununla ilgili bir mesele varsa ve son çare kapatılmaysa gerçekten başka çaremiz yok mu? Çocukların firar etmesini önleyecek başka mekanizmalar geliştiremez miyiz? Mesela, az önce 3 vuruş tekniğinden bahsettiniz değil mi? Amerika'da bir mesele yani çocuk 3 kere bu meseleyi tekrar ederse ya da teşebbüsü olursa belki o zaman denenebilir bir mesele ama bu çok kolaycı bir yaklaşım. Çocuk firar ediyor, o zaman kapalı cezaevine verelim. Bu, çocuğun üstün yararı için yeterince özenli düşünülmüş -son çarenin kapatılma olarak görüldüğü- bir yaklaşım değil. Bunu kesinlikle reddediyoruz, bunu kesinlikle kabul etmiyoruz.

Aynı zamanda yani suç makinesi gibi bir yaklaşım var. Şimdi, meseleye böyle yaklaşamayız. Bir çocuktan ve onun geleceğinden bahsederken bir suç makinesi odaklı bir yaklaşım... Asıl çocukları suç makinesi hâline getiren yerler cezaevleri, çocuk eğitimevleri değil yani çocuk eğitimevlerinin şartları sınırlı olsa dahi toplumla bir bağlantısının hâlâ daha olabildiği yerler ve çocuğun kişisel gelişimi için önemli yerler. Aynı zamanda geleceği... Yani "Hazır bulunuşluk düzeyine getiriyoruz." dediniz. Yani teknik olarak hazır bulunuşluk meselesi zaten böyle bir mesele değil. Hazır bulunuşluk, bir çocuğun gelişimsel yaşına göre yapabileceklerini doğuştan fizyolojik, anatomik olarak yapabileceği hâl. Mesela bir çocuğun 3 yaşından sonra kalem tutmayı öğrenmesine hazır bulunuşluk denir yani bunu geliştiremezsiniz. Siz bir çocuğun kapalı cezaevinde kalıyor olmasının hazır bulunuşluğunu geliştirme... Burada teknik bir yanlışlık var ama hadi diyelim ki çocuğu kapalı ceza infaz kurumuna hazırlıyorsunuz. Nasıl, ne yapıyorsunuz mesela? Bir çocuğu eğitimevine, çocuk eğitimevine hazırlarken nasıl bir program uyguluyorsunuz? Çocuk, ceza infazdan eğitim merkezine geçsin diye, hazır bulunuşluğu -yanlış bir kavram- gelişsin diye nasıl bir şey düzenliyorsunuz?

Yani ben özellikle sayın hemşehrime buradan bir çağrıda bulunmak da istiyorum. Gerçekten, çocuklarla ilgili bu yapmak istediğimiz şey çocukların hayrına değil. Yani bunu pedagojik olarak açıklamaya çalıştık, bunu toplumsal olarak, vicdani olarak açıklamaya çalıştık ama bir de bir hemşehri kanallarını kullanarak bir zorlamak istiyoruz. Hakikaten çocuklarla ilgili iyi bir şey yapılmıyor burada. Kapatılmak, çocuklara bir şeyi yasaklamak asla o davranış değişikliğine sebep olmuyor. Davranış değişikliğine sebep olacak tek şey çocuğun düşünce dünyasında değişime sebep olmak, bu da rehabilitasyon işte. Dolayısıyla, eğitimevlerinin arttırılması hem tutuklu hem hükümlü çocukların en geniş olanaklarla eğitimevlerinde kalması, burada suçla ilgili, dünyada bunun pek çok örneği var -siz daha iyi bilirsiniz yani daha çok yurt dışı örneklerini daha iyi bilirsiniz anlamında söylüyorum- dolayısıyla, ben bu meselenin tekrar düşünülmek, uzmanlardan, sadece ceza infaz kurumundaki psikologlardan değil, diğer sivil toplum kuruluşlarından, çocukla ilgili çalışan uzmanlardan, üniversitelerden, dünya örneklerini inceleyen kişilerden yeniden bir geri dönüt alınarak çocukların hayrına tekrar düşünülmesi gerektiğinin bir kez daha altını çizmek ve bu meseleyi vicdanına bırakmak istiyorum.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Çok teşekkür ediyorum Sayın Altın.

Bir şey soracağım Genel Müdürüm, şimdi, bu, kapalıya almada bir kriter var mı?

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Kurul kararıyla yapılacak, 17'nci madde.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Kapalıya almada mı Sayın Başkanım?

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Evet. O mekanizmayı bir anlatır mısınız.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Şöyle olacak: Orada yetişkinlerdeki olduğu gibi üç yıl ve beş yıl meselesini sormuştu sayın vekilimiz ona cevap verelim, nereden geliyor.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Bence Başkanın sorusuna cevap verin.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Yetişkinlerde de eğer kasıtlı bir suç işlemişse ve toplam cezası üç yılın altında ise taksirli suçlarda beş yılın altında ise doğrudan açık ceza infaz kurumuna gidiyor. Biz de burada süreler bu sürelerin altında ise çocukları yine doğrudan çocuk eğitimevine alıyoruz zaten, tamamen yasaklamıyoruz. Eğer çocuğun netice cezası kasıtlı suçlarda üç yılın altı, taksirli suçlarda beş yılın altında ise yine çocuk eğitimevine alacağız. Onun üzerinde bir cezaysa önce cezasının infazına kapalı ceza infaz kurumunda başlayacak. Sayın Başkanım, o istatistikle ilgili bir yanlış anlaşılma belki olmuş olabilir, onu ifade edeyim.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Şu kriter meselesini netleştirsek olur mu, o önemli bir mesele çünkü. Kriterimiz ne? Ceza infazın insafına mı bırakacağız? Çünkü, her cezaevinin kendi değerlendirme kriteri var yani bozuk işleyen bir sistem.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - O zaman...

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Bir saniye, bir dakika...

Sayın Özcan, bir şey yapar mısınız?

GİZEM ÖZCAN (Muğla) - Hükümden önce kapalı infaz kurumunda oluyor değil mi? Doğru mu?

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Evet, doğrudur.

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Yani ceza almadan o zaman o üç yılı, beş yılı nasıl şey yapıyoruz?

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Tutukluyken kapalıda, yalnız Sayın Başkanım, arz ettim. Biz bu taslak yasalaşırsa eğer, tutuklu çocukların da, ilk defa bu şu ana kadar çocukların böyle bir imkânı yoktu yani bu taslak yasalaşırsa gelecek; tutuklu çocukların da çocuk eğitimevine alınmasına imkân sağlıyor bu yasa.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Aslında kapatılmasının önünü açıyor.

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - İşte, şimdi o imkân sağlanıyor.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - İlk defa sağlıyor. Bu, bizim infaz mevzuatımızda ilk defa girecek bir müessese. Biz burada bazı riskleri de göğüsleyerek...

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Şimdi, bir dakika, şeyi anlayalım da yani buradaki iyileştirme daha şu anki olmayan bir imkânı sağlamış oluyoruz. "Çocuk beş yılın altında taksirli suç, üç yılın altında da kasıt" mı dediniz?

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Hayır, o yanlış anlaşıldı Sayın Başkanım. Şöyle, tutuklular için söyleyeyim: Şu anda tutuklu çocukların tamamı çocuk kapalıya geliyor, tamamı. Bu düzenleme yasalaşırsa üst sınırı on beş yıl ve daha az -bazı tabii, şiddet içeren suçlar hariç olmak üzere- ceza gerektiren suçlar bakımından tutuklanan çocukları biz çocuk hüküm almadan, tutuklu statüsü devam ederken çocuk eğitimevine alma imkânı getiriyoruz. Gelen yenilik bu, "Çocuklar lehine gelen yenilik." dediğim kısım burası.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Tutuklama koşulu olmayan çocukları da eğitimevine... Bu bir fırsat değil, tutuklama koşulu yok. Tutuklama koşulu yokken bir alternatif yer yaratıp...

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Tutuklama koşulu olmayan çocuk tutuklanmış olamaz zaten.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Şöyle: Yani ceza verme koşulu yokken siz bu ceza sınırını düşürerek çocuğun eğitimevine... Yani çocuk normalde ne eğitimevine ne kapalı ceza infaza gidecek ama bir noktada...

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Sayın Vekilim, ben doğru anlatamamışım, şöyle: Şu anda tutuklu...

İDRİS ŞAHİN (Ankara) - Gayet iyi anlattın, kendine haksızlık etme. Yine de Sayın Vekilimizin söylediğine cevap ver, kendine de haksızlık etme yani.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Tamam, tamam.

Tutuklu çocukların çocuk eğitimevine nakledilmesi, tutukluluğunun çocuk eğitimevinde yerine getirilmesi uygulaması ilk defa gelecek bu düzenlemeyle. Onu arz etmeye çalıştım.

ORHAN KIRCALI (Samsun) - Hüküm çok açık.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Biz anlatamıyoruz galiba, hükmünüz pek açık değil.

NEVROZ UYSAL ASLAN (Şırnak) - Hayır, bir eksiği düzeltiyoruz doğru ama tam düzeltelim, yarım kalmasın.

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Var mı başka? Bir dakika, bir saniye... Halil Bey, soru mu var?

HALİL ÖZTÜRK (Kırıkkale) - Çok açık, Fatih Bey çok açık...

BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Peki, başka soru var mı?

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Evet, Sayın Başkanım, istatistikle ilgili bir hususu tekrar düzeltmem gerekecek yani devede kulak olduğu ifade edildi rakamın, ben yüksek olduğunu söylemiştim. Örneğin, yüzde 50'yi bulduğunu söylemiştim geçen yıl.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Nasıl?

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Toplam 4.291 çocuğumuzun 2.961'i yani yaklaşık 3 bini tutuklu, 255'i hüküm özlü. Bunların tamamı şu anda kapalı cezaevinde ve bizim kapalı cezaevinde firar sayımız sıfır yani kapalı cezaevinde hiçbir firar yok. Bizim aslında bahsettiğimiz "Teknik anlamdaki firar değil." dediğim husus, bu çocuklar aslında cezaevinin çatılarından kaçıp gitmiyorlar. Okula gidiyor gündüz, mevzuat buna izin veriyor, geri dönmüyor.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Evet, onu anladık, onda bir problem yok.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Ve bu sayı binde 500'ü aşıyor yani yüzde 50'lik bir oran, buna... Bir çocuk bile bizim için fazla bir çocuktur. Çocuğu asla suç makinesi gibi görmediğimiz gibi, biz yetişkinleri de suç makinesi olarak hiçbir zaman görmedik.

BERİTAN GÜNEŞ ALTIN (Mardin) - Kendiniz ifade ettiniz.

ADALET BAKANLIĞI CEZA VE TEVKİFEVLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FATİH GÜNGÖR - Ceza infaz kurumundaki bütün tutuklu ve hükümlüler devletin emanetidir ve bizim açımızdan birinci sınıf vatandaştır, her zaman öyle görülmüştür ve biz de onları topluma kazandırma noktasında çok büyük gayret içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.