HASAN ÖZTÜRKMEN (Gaziantep) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Zirai don felaketinin etkilerinin araştırılması için kurulan Zirai Don Araştırma Komisyonunun çalışmaları kapsamında don olayından etkilenen bazı iller ziyaret edildi. Heyetin ziyaret sıralamaları arasında ne yazık ki zirai dondan en fazla etkilenen iller arasında yer alan Gaziantep yer almadı. Zirai donun yaşandığı nisan ayının ikinci haftasında Meclis Genel Kurulunda konuşmuş ve Gazianteplinin de sorunlarını aktarmıştım. Nisan ayının son haftası yine Mecliste yaptığım konuşmada Gaziantep'teki kuraklık ve don sorununa dikkat çekmiştim. Son olarak, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü nedeniyle yaptığım konuşmada da çiftçilerimizin sorunlarını gündeme getirmiş, don nedeniyle mağdur olan çiftçilerimizin zararının TARSİM poliçelerinde yer almaması nedeniyle karşılanmadığını dile getirmiştim. Bir yandan kuraklık bir yandan don bir yandan da artan maliyetler, zirai donun sigorta kapsamı dışında bırakılması Antepli üreticiyi zor durumda bırakmıştır. Ocak ve şubat aylarında yağış olmayınca üstüne bir de don olayları yaşandı. Gaziantep'te üzüm bağları, dut ağaçları, zeytin ağaçları ve erken çiçek açan Antep fıstığı alanlarında don nedeniyle ciddi hasarlar oluştu.

Gaziantep tarımının bir numarası Antep fıstığıdır. Antep fıstığı çok hassas bir ağaçtır ve bir yıl don olayının vurması bu ağaçlardan en az üç yıl ürün alamayacağımız anlamına geliyor çünkü ağaçlarımızda "karagöz" dediğimiz fıstık veren gözler kurudu, bu durum zararın bu yılla sınırlı kalmayacağını gösteriyor.

Don olayı Gaziantep'te yüzde 80 oranında etkili oldu. Bu yıl fıstıkta zaten "periyodisite" nedeniyle yok yılıydı. 200 bin ton hasat beklentisi olurken don olayının ardından beklenti 50 bin ton seviyelerine düşmüş durumda. Çiftçilerimiz bu zamana kadar 2 defa bahçelerini ilaçladı, gübreledi, sürdü, budamasını yaptı, büyük maliyetler harcadı. Çiftçinin nefes alabilmesi için devlet desteği verilmesi gerekiyor.

Zarar tespit komisyonları geç kuruldu ve çalışmalar adil bir şekilde yürütülmedi. Bize ulaşan bilgilere göre, hasar tespitleri de sağlıklı yapılmadığından, TARSİM sigortasının kapsamı da don olayını karşılamadığından üreticimiz mağdur olmuş durumda. TARSİM tarım sigortası yaptıran çok sayıda çiftçi, kuraklıktan ve dondan kaynaklanan zararlarını karşılayamamıştır. Zorla sigorta yaptırılan çiftçiler hem sigorta primi ödüyor hem de don olayının poliçede yer almaması nedeniyle de zararını karşılayamıyor.

Acil olarak yapılması gerekenler, Ziraat odası başkanlarımızın talepleri; Ziraat Bankası başta olmak üzere çiftçilerimizin bütün banka borçlarının ve Tarım Kredi borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi, çiftçilerin zararlarının karşılanması için geri ödemesiz maddi destek sağlanması, sigorta konusunda TARSİM'de yeni bir düzenlemeye gidilmesi, sigorta kapsamının kuraklık, don ve doluyu da içine alması, devletin TARSİM sigortası ve prim desteği şu anda yüzde 50 olmasına karşın, bunun artırılması; don riskine karşı rüzgâr makineleri, ısıtıcılı don perdeleri, toprak nemlendirme, akıllı sulama, dijital tarım uygulamaları gibi teknolojik yatırımların artırılması, en son olarak da Zirai Don Komisyonumuzun Gaziantep'i de ziyareti kapsamına alması; Barak Ovası'ndaki, Şehitkâmil'deki, özellikle Yavuzeli ve Araban gibi yüksek yerlerdeki don hasarının da tespit edilmesi.

Tüm bu çağrılarımıza karşılık çiftçilerimiz maalesef her zaman olduğu gibi kaderine terk edilmiştir, Gaziantepli çiftçi görmezden gelinmiştir. Bu yapılanlar çiftçiye, köylüye "Üretme." demek anlamına gelmektedir. Her zaman söylediğimiz gibi, sahipsiz Gaziantep'in çiftçisinin hakkını biz yine sonuna kadar savunmaya devam edeceğiz.

Teşekkür ederim Sayın Başkanım.