Komisyon Adı | : | SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU |
Konu | : | Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3159) münasebetiyle |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 19 .06.2025 |
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ilgili kanun maddesi "stratejik ve kritik maden" tanımını getiriyor ama burada, tabii, enteresan olan şey şu: Yani AK PARTİ'nin yaklaşık yirmi beş yıl sonra madenleri "kritik ve stratejik" diye tanımlama ihtiyacı duymasında... Yani ben günaydın diyorum, bu kadar gecikmiş bir tanımlama. Aslında daha önce Devlet Planlama Teşkilatı tarafından bu gibi tanımlamalar ve bu tanımlamalara bağlı olarak da planlamalar yapılıyordu ama maalesef Devlet Planlama Teşkilatı devre dışı bırakıldı ve mülga hâle getirildiği için bugün bu stratejik ve kritik maden konusunu birlikte değerlendiriyoruz.
Değerli milletvekilleri, maalesef Türkiye'de enerji alanı çok ciddi belirsizlikler içinde ve özellikle madenlerin yönetilmesi konusunda da yine düğüm olmuş konular var. Bu düğümler çözülmek yerine yeni kavramlar, yeni tanımlar ve görev devirleriyle birlikte sanki geçmiş hiç yaşanmamış gibi yeni bir süreç inşa edilmeye çalışılıyor yani MAPEG Genel Müdürünün içinden bir Orman Genel Müdürü çıkarılmaya çalışılıyor; özel yetkili bir MAPEG Genel Müdürü üretiyorsunuz. Bakın, yarın bir gün mevcut Enerji Bakanıyla arasında yetki çatışması doğacak büyük ihtimalle.
Bakın, İliç faciası yaşandı. İliç faciası yaşandığında 257 metre yüksekliğinde yani kot olarak 257 metrelik bir yüksekliğe ulaşmış olan yapay bir yığın liç dağı kayarak yıkıldı ve bu yığın liç dağıyla ilgili olarak Çevre Bakanlığı yetkililerine biz sorduk, dedik ki: Sizin sorumluluk alanınıza giriyor mu? Cevap verdiler, Bakan Yardımcısı dedi ki: "Hayır, biz sadece toprağın temas ettiği membran kısmından sorumluyuz." Enerji Bakanlığına sorduk, dedi ki: "Hayır, biz sadece altının miktarından sorumluyuz." Çalışma Bakanlığı dedi ki: "Biz altın maden sahasının her şeyinden sorumluyuz ama sadece o yığın liç kısmından sorumlu değiliz." dedi ve topu birbirlerini attılar ve o dönem onlara bakıp şunu söyledik: Kim sorumlu? Dışişleri Bakanlığı mı, Millî Eğitim Bakanlığı mı? Şimdi, bu sorunlar çözülmeden yani bu yetki karmaşası ortadan kaldırılmadan yeni tanımlar, yeni kurullar...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - ...işte "ÇED'i Çevre Bakanlığı yapamadı. E, ne yapalım? MAPEG oradaki sorunları çözsün, joker olsun, nerede bir sorun görürse o sorunu güya bertaraf etsin." diyoruz.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Teşekkür ediyoruz.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Son bir cümle söyleyeceğim.
Bakın, bu gibi yetkileri eğer alıp MAPEG Genel Müdürünün üzerine bırakırsak taşıyabileceğinden -şahıs olarak söylemiyorum, makam olarak söylüyorum- çok da ağır bir yükü omzuna yüklemiş oluruz ve bu işin sonu iyi bir yere gitmez ve bu, makamın üzerinde bir soru işareti olur.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Evet, Sayın Vekilim, teşekkür ediyoruz.
Şimdi şunu söylemek istiyorum: Devlet Planlama Teşkilatı madem bu işleri yapıyorduysa nerede bu listeler? Geçmişten kalan niye böyle stratejik ve kritik...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Var; toryum var, bor var, var, var.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Yani sonuç itibarıyla gelişmelerden, dünyanın nereye gittiğinden haberdar olmamız lazım. Bugün...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Türkiye bir dönem uranyum bile çıkardı, biliyor musunuz?
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Ya, tamam, çıkarmak başka bir şey ama "stratejik ve kritik" diye bir sınıflandırma yapmamış.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Planladı.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Bugün "nonwoven" kumaştan bahsettik; pandemi öncesinde kilosu 1,5 dolar olan bir şeydi, pandemide 45 dolara çıktı. Şimdi, bu kadar hızlı değişen bir dünyada bu yetkiyi yürütmenin kullanmasından daha ciddi, daha kabul edilebilir bir şey nasıl olmayacak yani? Onunla ilgili...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yirmi beş yıl neyi beklediniz diyorum ben.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Hayır, şimdi gündeme geliyor, şimdi artık konuşuyor...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bilim ve Yüksek Teknoloji Kurulunu niye lağvettiniz, niye kaldırdınız? Bakın, bir inceleyin onun raporlarını, gerçekten ne büyük adımlar atılmaya çalışıldı.
BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Ben o toplantıların hepsine katıldım, kurulduğundan itibaren hepsine katıldım.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ne kadar güzel, o zaman ne demek istediğimi anlıyorsunuzdur, özellikle toryum konusunda.