İZZET AKBULUT (Burdur) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, çok saygıdeğer bürokratlar; ben de öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Türkiye için çok önemli bir kurumumuzu konuşuyoruz, konuşacağız, denetlemelerine bakacağız, hesaplarına bakacağız. İyi yönetilip yönetilmediğiyle alakalı, hesaplarında gözümüze çarpan, gelir tablosuyla alakalı özellikle gözümüze çarpan eksikleri dile getireceğiz ama şunu söylemek isterim ki şeker fabrikaları Türkiye için çok önemli çünkü satılması, özelleştirilmesi çok tehlikeli kurumlardan bir tanesidir çünkü nişasta bazlı şeker yedirmekle alakalı yarınlarımıza sıkıntı açılabileceği aşikârdır. Hoş, şimdi, özelleştirilen fabrikaları da suçlamak istemiyoruz. Şu anda işlerini çok iyi yapan firmalar da var. Az önce Kıymetli Isparta Milletvekilimiz de söyledi ikili bir konuşmamızda. İnsanların bazen devletin şeker fabrikalarından ziyade özelleşen şeker fabrikalarına pancarını vermek için yarışa girdiğini de duyuyoruz. Tabii, bu, bizim için sevindirici bir haber değil kurum için; bunu düzeltmek lazım.

Özellikle şirketin 2020-2021 yılındaki yönetim kadroları yani bugün sorulsa, gelir tablolarını önümüze bıraksalar, şirket bizim olsa, devletin olmasa, beş dakika görevde tutulmaması gerekir.

Zannedersem, Genel Müdürüm, siz bu dönemlerde yokmuşsunuz. Umarım, siz bu tablolarla bizleri karşı karşıya bırakmazsınız. Neden? Çünkü 2020 yılında 4 milyar 280 bin net satışı satışların maliyetini karşılamıyor. Satışların maliyeti daha yüksek ki konumuz da şu anda 2021 ve 2022 yılının hesaplarıysa 2021 yılında da durum devam ediyor aynı şekilde; 6 milyar 359 milyon net satış, 7 milyar 92 milyon maliyet. Burada muazzam derecede beceriksiz bir yönetimle karşı karşıya kaldığımızı gösteriyor bu gelir tablosu bize yani şirket bizim olsa beş dakika burada tutamayız bu arkadaşları, şirketi teslim etmeyiz yani burada bir başarısızlık var. Sadece 2022 yılında göze çarpan bu anlamda olumlu bir tablo var; 10 milyar 213 milyon, bilmiyorum, incelemişsinizdir çok yüksek ihtimalle, satışların maliyeti de 7 milyar 549 milyon. Bu rakam kabul edilebilir bir rakam. Zaten dönem sonu net kârlarına, zararlarına baktığınız zaman sadece de 2022 yılında kâr ettiğini görüyorsunuz firmanın yani şirketimizin. O da 1 milyar 168 milyon kârla kapatmış. 2021'e bakıyorsunuz, 2 milyar 143 milyon zarar. 2020'ye bakıyoruz, 969 milyon. Tabii, Komisyonumuzun bunları konuşması gerekiyor, kusura bakmayın. Hani, ben de isterdim size "Çok iyisiniz, maşallah, harikasınız. Teşekkürler." falan demeyi.

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Bir şey olmaz ya.

İZZET AKBULUT (Burdur) - Ama KİT Komisyonu gereği bunu da denetimle alakalı yapmamız gereken, misyonumuz gereği bunları da söylemek zorundayız ve sizlerin de bunlarla alakalı bir çalışmanız varsa bu Komisyonu bilgilendirmenizi sizlerden rica edeceğim. Hem para kazanamamışken hem de giderlerdeki artışın açıklanması gerekiyor örneğin yani net satışlar satışların maliyetini karşılayamıyorsa araştırılması... Bak, ne güzel ayırmışlar, birçok kurumda ayrılmıyor bu. Araştırma ve geliştirme giderleri kalemi ayrı, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ayrı, genel yönetim giderleri ayrı. Birçok firmada, kurumda bizim önümüze hep genel yönetim giderlerinin içine toplanarak giriyordu bu rakamlar, burada ayrılmış, o yüzden tebrik ediyorum ama genel yönetim giderleriyle alakalı 187 milyonmuş, 2021'de 232 milyon olmuş, 2022'de 398 milyon diye artıyor, 2023'te zarar 3 milyar 339 milyona kadar yükseliyor. Bir anda nasıl böyle bir sıkıntı yaşandığıyla alakalı da mali tablolar bize cevap veriyor yine. Çünkü neden? Net satışlar ile aşağı yukarı satışların maliyeti birbirine çok yakın, brüt satış kârı elde edilmiş ama 500 küsur milyon gibi düşük bir rakamla. Çünkü neden? Sadece genel yönetim gideri bile 833 milyon Kıymetli Komisyondaki milletvekili arkadaşlarım. Yarın bir gün bunlar bizim Allah korusun mahşerde karşımıza çıkar, bunun hesaplarını iyi takip etmemiz lazım, sizlerin de bunları iyi açıklaması lazım. Brüt satış kârı düşük, nasıl oluyor da genel yönetim gideri 833 milyon oluyor; bunun hesabını iyi vermek lazım.

Keza, yine, az önce Kıymetli Adana Milletvekilimiz Burdur Şeker Fabrikasını da saydı özelleştirilen kurumlarda ama... Bu arada ben Cumhuriyet Halk Partisi Burdur Milletvekiliyim. Özelleştirileceği zaman da Cumhuriyet Halk Partisi Burdur İl Başkanıydım ve satılmaması yönünde -az önce söylediğiniz gibi- stratejik bir kurum olduğu için özelleşmemesi yönünde çok fazla baskı yapmıştık, kamuoyu oluşturmaya çalışmıştık. Çok şükür ki alıcı firma ödemeyi yapamadı, ödemeyi yapamayınca ihale iptal oldu, Burdur Şeker Fabrikası halkta kaldı. Ama Burdur Şeker Fabrikasının verilerine bakıyoruz, çok böyle yüz güldürücü veriler değil yani mesela, 2018 yılında fabrikaya gelen pancar 405 bin, üretilen pancar 203.330; rakam güzel yani üretim yüzdesi yüzde 50 bandında. Bu yüzde 2019'da yüzde 31'e düşüyor; 2020'de yüzde 26'ya düşüyor; 2021'de yüzde 36; 2022'de yüzde 33; 2023'te yüzde 30; 2024'te yüzde 30 diye elimizde veriler var.

Yine, hepinizin malumu, sizler çok iyi biliyorsunuzdur, bizim en büyük skandalımız, özellikle ilde konuşulan şeker fabrikasıyla alakalı geçen sene gübre skandalı yaşandı. Bu gübre skandalıyla alakalı bilgileriniz varsa Komisyonumuzla paylaşmanızı rica ediyoruz çünkü neden "skandal" diyoruz? Dağıtılan gübrelerde TÜRKŞEKER eliyle PANKOBİRLİK aracılığıyla -yanlış hatırlamıyorsam- bir ihale düzenleniyor; alan bir firma, konkordato ilan eden bir firma oluyor yani konkordato ilan eden firmaya nasıl biz güvendik de böyle bir ihaleyi teslim ettik? Böyle bir gübre ihalesi doğru mudur? Bilmiyorum yani sosyal medyadaki iddia da olabilir, o yüzden sizden bir açıklama rica ettim zaten. Vatandaş şüpheleniyor, önce gübre çuvallarının eksikliğiyle alakalı bir tereddüde düşüyorlar, 50 kiloluk gübre çuvalları olması gerekirken tartıya koydukları zaman 48-49 bandında çıktığını görüyorlar ya da içinden gübre dışında böyle sanki bir şeyler karıştırılmış gibi bir görüntü hissediyorlar ve bunu analiz ettirmeye çalışıyorlar yani özellikle o içindeki azotunu, işte fosforunu, amonyumu falan ve çıkan rakamlar da haklı olduklarını gösteriyor. Mesela, diyor ki: Azot yüzde 12 olması gerekirken gelen sonuç yüzde 7,1; amonyum azotu yüzde 12 olması gerekirken yüzde 5,7; suda çözünür fosfor pentaoksit yüzde 28 olması gerekirken yüzde 12,9; toplam fosfor pentaoksit yüzde 30 olması gerekirken yüzde 23,5. Yani acaba az önce söylediğimiz bu yüzdelerdeki, üretim yüzdelerindeki düşüklüğün mesela bununla alakası var mıdır, yok mudur? Bununla alakalı bir bilgilendirme rica edeceğiz. Ya da sizin bununla alakalı... O 2.375 lira biraz beklenenden yüksek çıkmıştı, o fiyat o yüzünden mi mesela, o skandaldan dolayı mı biraz beklenen fiyattan daha yüksek bir fiyat verdiniz?

2025 fiyatları açıklandı mı bilmiyorum ama açıklanmadı herhâlde. Onunla alakalı biraz daha bir iyileştirme yaparsanız, özellikle bizim bölgedekiler ayrılabiliyorsa... Çünkü gübreden dolayı herhangi bir şey finanse olmadı diye biliyorum. Tabii, sizler bizlerden daha iyilerini bildiğiniz için Komisyonu da bilgilendirirseniz biz de öğrenmiş oluruz diyorum.

Göreve geldiğiniz günden beri umarım bu tablolar düzelmiştir. 2024'ü görmedik, 2025'i de inşallah çok verimli bir şekilde atlatırsınız.

Ben, hepinize, tüm milletvekillerime, Komisyondaki arkadaşlarımıza, bürokratlarımıza çalışmalarında kolaylıklar diliyor, teşekkür ediyorum.