UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, Komisyon dışından milletvekillerine de söz verdiğiniz için çok teşekkür ediyorum. Bu Komisyonunun çalışmalarında başarılı olması tüm çiftçiler adına hepimizin ortak talebi. Ben de buraya bugün -geliş sebebim- Eskişehir çiftçisinin, sebze meyve üreticisinin selamlarıyla geldim. Başta Mihalıççık ilçemiz olmak üzere -ki kirazlarıyla ünlü- Eskişehir çiftçisi, sebze meyve üreticisi Komisyonumuzu Eskişehir'e davet etmek ister. Ben onların davetini iletmek için buradayım. Türkiye'nin değişik illerine, değişik bölgelerine gideceksiniz, programları milletvekili arkadaşlarımızdan ben de yakından takip ediyorum. İmkân olursa, fırsat olursa biz de özellikle başta Mihalıççık ilçemiz olmak üzere Eskişehir'imizdeki hasarı da çiftçilerimizin kendilerinden dinlemeniz için davet yapmak isterim.

Eskişehir'de Ziraat Mühendisleri Odamız, ziraat odalarımız ve belediyelerimiz tarafından hazırlanan raporlar neticesinde ortaya çıkan verileri sizinle paylaşmak için de buradayım. Eskişehir'de yaşanan don en fazla sebze meyve üreticimizi vurdu, en çok da kirazlarıyla ünlü olan Mihalıççık ilçemizi vurdu. Mihalıççık da aslında kirazıyla ünlü diyorum ama kirazı biz çok az yiyebiliyoruz çünkü ihraç ediliyor; Amerikasına, Kanadasına, Avustralyasına kadar giden bir kiraz. 650 bin kiraz ağacımız var, otuz yılı aşkın süredir kiraz üretimi yapılmakta, ortalama rekolte 4 bin ton ile 8 bin ton aralığında değişmekte. Geçen yıl kilosu yaklaşık 90 liraya, 100 liraya satıldı. Bu yılki hesaplama ise 150 ile 200 lira arasındaydı, üreticiden alınıp ihraç edilmesi planlanıyordu. Hesapladığınızda, Mihalıççık ilçemizin, oradaki üreticilerimizin bu yılki zararı yaklaşık 1 milyar lira ila 1,5 milyar lira arasında Sayın Başkan, değerli milletvekilleri.

Kiraz üreticilerimizin bize aktardığı sıkıntılar şöyle: Don sonrasında, afet bilgisinin iletilmesi sonrasında bütün çiftçilerimiz tarım ilçe müdürlüklerine dilekçeleriyle başvurdular. Gelen eksperler kiraz çiçeklerinin oluşumunun tamamlanmadığı gerekçesiyle don afetine "Yok." diyerek kiraz üreticilerimizin mağduriyetini, don afetini ya tamamen yok saymış ya da çok eksikli bir şekilde kaydetmiş. Aynı şekilde, sadece yaşı 5 yıl ve üzeri olanların TARSİM desteklemesinden yararlanacağı, altındakilerin ise yararlanamayacağı bildirilmiş. Yani don afetinden yüzde 100 zarar görülmesine, toplayacak bir tane dahi kiraz kalmamasına rağmen afet yok sayılmıştır.

Bölgede bir dönüm kiraz bahçesinin yıllık bakım maliyeti toplamda 19 bin liradır. Mihalıççık'ta 19 bin liranın altında verilecek herhangi bir destek çiftçimizin, üreticimizin zararını karşılamayacaktır. Bunu neden söylüyorum? Çünkü Tarım İlçe Müdürlüğünden, TARSİM'den ilk verilen bilgiler dönüm başına 8 bin-9 bin lira yardım gibi bir şeydi. Bu, gördüğünüz gibi, onların maliyetinin yarısını bile karşılamamaktadır.

Yine, bölgedeki ceviz ve badem ağaçlarında da miktar ve kalite kayıpları yüksektir. Pancar, mısır, soğanda verim kaybı yüzde 30'lardadır. Çifteler'de, Mahmudiye'de elma gibi katı çekirdekliler de yüzde 80-yüzde 100 oranında dondan etkilenmiştir. Günyüzü ilçemizde örtü altında bulunan marul gibi yeşilliklerde bile yine donmalar yaşanmıştır. Mihalgazi, Sarıcakaya'da Akdeniz iklimi var, biliyorsunuz; Sarıcakaya'da salatalık, zeytin, üzüm bağları, nar ağaçları zarar görmüştür. Odunpazarı, Tepebaşı ve diğer ilçelerimizde özellikle buğday, arpa üretimi var; yüzde 30 civarında rekolte kaybı vardır. Aynı şekilde, yine tarla bitkilerinden erken ekilenlerden şeker pancarı da don afetinden etkilendi.

Gördüğünüz gibi, ilçelerimizde meyve üretiminde yüzde 100 zarar var. Bizim çiftçilerimizin talebini az önce milletvekillerimiz söyledi; aslında, bizim çiftçilerimiz, aynı Anadolu'nun her yerinde olduğu gibi üretmek istiyor, üretime devam etmek istiyor yaşadığı bu faciaya rağmen, afete rağmen ama destek lazım. Şu ana kadar -az önce ben de ziraat odalarımızı yine aradım- ödenmiş bir kuruş destek yok. Nakit ihtiyacı var, hepsinin kamu-özel bankalarına, Tarım Krediye borçları birikmiş durumda. Yeniden üretim için, bu çiftçilerin moralinin yerine gelmesi için bir an önce desteklenmesi gerekiyor.

Başta başladığım sözle ben de bitireyim: Eskişehir üreticimiz bu saygıdeğer Komisyonu, Sayın Başkanı, diğer üyelerini Eskişehir'imizde ağırlamak istemektedir, derdini kendisi aktarmak istemektedir. Takdir Komisyonundur.

Ben çalışmalarınızda hem Eskişehir'in hem Anadolu'nun tüm çiftçileri adına başarılar diliyorum. Buradaki çalışmaların da kamu kurumlarına, inşallah, bugün yapılacak görüşmelerde olduğu gibi kılavuzluk etmesi gerektiğine de inanıyorum.

Sabrınız, anlayışınız için, söz verdiğiniz için hem kendi adıma hem de Eskişehirli üreticimiz adına teşekkür ediyorum, saygılarımı sunuyorum.