KOMİSYON KONUŞMASI

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Hocam, teşekkür ediyorum sunum için.

Ben şimdi merak ediyorum Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğünün yaptığı çalışmaları. Ülkemize uzun yıllardan beri bu küresel iklim krizinin geldiği söyleniyor ve Tarımsal Araştırmaların da yapması gereken ıslah çalışmalarında buna göre tedbir alınması gerektiğini, planlanması gerektiğini düşünüyorum. Şimdi, hem kuraklık hem don gibi ıslah çalışmanızda şu anda bir yol haritası var mı, planlama var mı ve ne aşamaya geldiniz? Çünkü şöyle bir şeyi de söylemekte fayda var: Bazı meyve bahçelerini gezdiğimizde -Malatya diye hatırlıyorum, yanlış söylemeyeyim- çok yüksek ağaçlar olduğu için bazı tedbirlerin alınamadığı... Çünkü siz az önce ifade ettiniz ya, adveksiyon donu olduğu zaman hiçbir tedbir alınamadığını ama radyasyon donu olursa buna karşı tedbir alınabildiğini. Şimdi, ülkemizde ve dünyada bitkilerin korunmasıyla ilgili birçok tedbir var ama şimdi Malatya'daki o kayısıların boyunun uzun ve cüssesinin geniş olmasıyla beraber onu koruyacak bir tedbir almak çok zor. Şimdi, malum, Malatya'da 2014'te de -yanlış hatırlamıyorsam- yine zirai don olmuş, daha öncesinde de yine zirai don olmuş, demek ki burada bir problem var. Burada yapılması gereken bence tarımsal araştırma enstitülerinin bu bölgelerle ilgili olarak yetişme periyoduna göre ve bölgenin konumuna göre ıslah çalışmalarını yapması ve oraya has çeşitlerin buna göre sunulması diye düşünüyorum. Bu konuda son durum nedir? Bilgi verirseniz seviniriz en azından çiftçilerimize de önayak olması konusunda.

Teşekkür ediyorum.

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAHÇE BİTKİLERİ ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANI DAVUT KELEŞ - Sayın Vekilim, çok teşekkür ediyorum.

Şimdi, bizim ıslah programlarımızın iki ana ayağı var. Bir tanesi, dayanıklılık; biyotik ve abiyotik diyoruz. Biyotik dediğimiz hastalık ve zararlılara, abiyotik dediğimiz de soğuktur, düşük sıcaklıktır, seldir, doğal afetlerdir, bunlara karşı dayanıklılık. İkinci ayağı ise verim ve kalite kısmı. Buna yönelik olarak sürekli çeşit geliştiriyoruz. Meyve çeşit geliştirilmesi de en az on beş yirmi yıl gibi bir süreç alıyor, sebzelere veya tarla bitkilerine göre daha uzun bir süre, bu sebeple biraz süreç alıyor ama ıslah programlarımız devam ediyor ve şu anda değişik illerimizde bu çeşitlerimizin soğuğa karşı mukavemetleri nasıl, onların üzerine çalışmalarımız da devam ediyor, ıslah projelerimiz artarak devam ediyor. Şimdiye kadar da 1.068 tane çeşidi tescil ettirdik ve bunları çiftçilerimizin hizmetine sunduk; bazı bölgelerde hızlı girdi, bazı bölgelerde yavaş. Son olarak da özel sektörle yani fidancılarımızla birlikte daha etkin bir mücadele, daha etkin bir çeşit geliştirme, geliştirilen çeşidin hızlı bir şekilde piyasaya girmesini sağlamak için de yeni ıslah programları oluşturduk, bu konuda çalışmalarımız devam ediyor. Adveksiyon dona da tedbir alınabiliyor ama belli bir dereceyi geçtikten sonra siz tedbir alamıyorsunuz. Radyasyon donunda ise sizin tedbir almanız kolay. Niye? Çünkü radyasyonu engelleyecek ufak bir sistem yaptığınızda o ısının kaybını önlüyorsunuz. Orada sizin alternatifiniz çok ama adveksiyonda belli bir dereceyi geçtikten sonra, 7-8 dereceyi geçtikten sonra sizin alacağınız önlemler bir anlam ifade etmez oluyor artık; bütün dünyada da böyle yani.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Bir şey daha sorayım o zaman, tamamlayıcı bir cevap olması anlamında: Ülkemizdeki bahçelerimizin ne kadarı radyasyon donuna karşı etkileşimi önleyebilecek yapıya sahip? Mesela, pervane koyacaksınız, onu koymak için acaba sizin elektrik hatlarınız yeterli mi, o bölgede var mı? Şimdi, yine, sisleme yapacaksınız, su durumu ne hâlde? Şimdi, bu konudaki altyapıyla ilgili durum ne?

Şu da özellikle merak ettiğim -ben de ziraat mühendisiyim, buğday ıslahçısıyım, bilginiz olsun- konu: Şu anda belli bir dereceye kadar dona ve kuraklığa dayanıklı çeşitleriniz var mı çiftçiye sunduğunuz?

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAHÇE BİTKİLERİ ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANI DAVUT KELEŞ - Tarla bitkilerinde var, bahçe bitkilerinde ise biraz daha bu...

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Ben bahçe bitkilerini konuştum Hocam.

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAHÇE BİTKİLERİ ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANI DAVUT KELEŞ - Bahçe bitkileri konusunda ise biraz göreceli. Şöyle göreceli: Bu çiçeklenme döneminde bir don olursa sizin yapacağınız bir şey yok.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - İşte, şeyi sordum Hocam, vejetasyon süresini ayarlayarak...

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAHÇE BİTKİLERİ ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANI DAVUT KELEŞ - Burada çiftçilerimize bizim önerdiğimiz şey şu: Ekolojiye uygun çeşit seçimi burada çok çok önemli. Eğer ilkbahar geç donu varsa burada geçici çeşitlerin seçilmesi gerekiyor, bu da biraz bilgiyle alakalı bir şey; sizin geliştirdiğiniz çeşitten çok, çiftçinin bu konuda bilinçlenmesiyle ilgili bir şey. Biliyorsunuz, çiftçilerimiz hangi ürün para ediyorsa onu ekiyorlar.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Oraya geleceğim Hocam, onu söyletmek istiyordum ben de size.

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BAHÇE BİTKİLERİ ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANI DAVUT KELEŞ - Ekolojiye uygundan çok, hangi ürün para ediyorsa onu ekmeye çalışıyorlar.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - İşte, ben ona gelmek istedim aslında, size teşekkür ediyorum. Çünkü ülkemizde şu anda çiftçi sadece para yapan ürünü görüyor ama acaba benim bölgeme, benim toprağıma, benim ekolojime uygun mu, ona karar vermiyor. Atıyorum, Niğde'deki bir üretici gidip Manisa'daki ürünü alıp oraya diktiği zaman da işte böyle sıkıntı yaşıyoruz.