Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 4 |
Tarih | : | 22 .10.2025 |
KAYIHAN PALA (Bursa) - Teşekkürler Sayın Başkan.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Şimdi, çok konuşuldu; Türkiye'de vergiler içerisinde dolaylı vergilerin oranı 2/3. Yine geçmişe dönecek olursak, 24 Ocak 1980 kararlarından önce bu tam tersiydi. Yani doğrudan vergiler, vergiler içerisinde 2/3'tü. Neden böyle oldu? Neoliberal politikalar dünyada zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yaparken Türkiye de buna eklemlendi. Geldiğimiz noktada artık gelirin değil, tüketimin vergilendirdiği bir yaklaşım maalesef benimsendi. Ancak -burada kayıtlara geçsin- IMF bile neoliberal politikaların iflas ettiğini vurgularken hâlen ülkemizde bu politikalarda ısrarcı olunması doğru bir yaklaşım değil.
Şimdi, bu vergi paketiyle karşımıza gelen torba dosyada 2 tane önemli sonuç var: Bir tanesi, 2025 yılı net borçlanma limitinin 595 milyar lira arttırılması. Dolayısıyla, bu artışla birlikte Türkiye'de AKP iktidarlarının bütçe yapma ve uygulama politikalarının yetersizliği ve ekonomik kriz bir daha ortaya çıkmış görünüyor.
İkincisi de tahminen 330 milyar civarında olduğu var sayılan gelir artışı. Ben buradan şunu sorayım: Temel olarak bu 330 milyara odaklanmak yerine, örneğin iki şey yapılsa çok daha yüksek bir gelirin elde edilmesi mümkün. Bir tanesi "nereden buldun kanunu"nun buraya getirilmesi. Türkiye'de eğer biz servetin nereden geldiğine ilişkin bir incelemeyi sürekli yok sayacak olursak, o zaman gelirin vergilenmesi çok da mümkün olmayacak. Üstelik siyasetten zenginleşenleri de içerecek şekilde bir "nereden buldun kanunu"nun ivedi olarak hayata geçirilmesi lazım. Başka türlü Türkiye'de bu sistemin kolaylıkla dönüşmesi mümkün değil.
İkincisi, yolsuzluk. Biz söylemiyoruz, OECD raporlarına bakın, maalesef Türkiye'nin yolsuzluk karnesi çok kötü. Öyle ki, cebimizde bulunan 200 liranın üzerinde imzası bulunan Merkez Bankası Yardımcısı bile yolsuzluk ve dolandırıcılıktan, biliyorsunuz, tutuklandı. Şimdi, biz "Nereden buldun?"un üstüne gitmezsek, biz yolsuzlukların üstüne gitmezsek ancak -birçok konuşmacının dile getirdiği gibi- yakaran insanlardan daha fazla gelir almayı tercih edecek olursak zaten gelirin adil dağılmadığı ülkemizde gelir adaletsizliğinde eşitsizlik çok daha büyüyecek.
Ben bu kanunla ilgili 2 maddeye de özellikle atıfta bulunmak isterim. Bir tanesi, madde 10. Bu maddeyle doktor muayenesinden, diş hekimi muayenehanesinden, veteriner hekim muayenehanesinden her yıl "harç" adı altında, birçok arkadaşımızın dile getirildiği gibi, artık bir haraç niteliği taşıyan... Çünkü verilen hizmetle herhangi bir ilgisi olmayan bir yaklaşım var. Üstelik, bakın, 20 yataklı bir hastaneden 26 bin lira almayı tercih ederken bir diş hekimi muayenehanesinden, bir hekim muayenehanesinden 20 bin lira almayı tercih ediyorsunuz. Ya, bu da açıkça hakkaniyet ilkesiyle çok çok örtüşmeyen bir yaklaşım.
Bir başka, 22'nci madde, genel sağlık sigortası prim borçlarının gelir ve aylıklardan mahsup edilmesine ilişkin. Sayın Başkan, siz de biliyorsunuz, iki yıldır hem bütçe görüşmelerinde hem Genel kurulda hem de yazılı soru önergeleriyle bir soru soruyoruz: Ülkemizde genel sağlık sigortası prim borcu olan kaç kişi var? Neden buna yanıt vermiyorsunuz? Ben çıkıp Genel Kurulda "9,4 milyonun üzerinde olduğu tahmin ediliyor." derken buna hiçbir Bakanlık yetkilisi, hiçbir iktidar milletvekili itiraz etmedi. Anlıyorum ki rakamlar bunun çok üzerinde. Peki, bu kadar yüksek sayıda prim borçlusu varken, bunların uzun süredir devam eden ödeme güçlükleri varken bir de bu alanı daha da zor bir biçime dönüştürmek asla kabul edilecek bir şey değil.
Biliyorsunuz, TÜİK verilerine göre ülkemizde geniş tanımlı işsiz sayısı 13 milyonu aşmış durumda. Bir yandan işsiz, bir yandan prim ödeme yükümlüsü; bu süreç nasıl yönetilecek?
Dolayısıyla, bir kanun teklifini gündeme getirirken bu kanun tekliflerinin sürekli sermayenin yanında ya da sürekli iktidara kaynak yaratma amacıyla getirilmiş olması kabul edilemez. Artık biraz da emekliyi, emekçiyi, işsizi düşünen ve onların hayatını kolaylaştıracak bir kanun teklifinin mutlaka buraya getirilmesi ve yasalaşması gerekir.
Teşekkür ediyorum.