KOMİSYON KONUŞMASI

ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı, değerli bürokratlar; hepiniz hoş geldiniz. Hazırunu saygıyla selamlıyorum.

Tabii, bütçeye ve ekonominin geneline ilişkin değerlendirmelerimizi 30 Ekimden itibaren yapacağız. Ben o kısmına girmeyeceğim ancak... Şimdi, mesela bugün siz sunum yapacaksınız, ara vereceğiz, değil mi? Bu aranın anlamı ne? Aslında bizim çalışmamız için, sizin verdiğiniz dokümanlar çerçevesinde çalışmamız için milletvekillerine bir süre veriliyor.

Şimdi, peki, çalışmamız için bize yeteri kadar doküman verildi mi? Şimdi, şu şeyleri, 2026 Bütçe Kanun Teklifi, efendim, geçen yılın kesin hesabı, bütçe gerekçesi, bunlar var. Bunlar bütçeye ilişkin dokümanlar, güzel. Geçmişten beri yapılan şey bu. Geçen yıl da gündeme getirdim fakat niyeyse siz direniyorsunuz, bunu anlamak mümkün değil.

Genel Ekonomik Hedefler ve Yatırımlar kitabı: Bu kitabı niye yayınlamıyorsunuz? Bu kitap niye bize dağıtılmıyor? Şimdi, arkadaşlar, tabii, bu kitabın detayını herkesin aynı şekilde bilmesini beklemiyoruz elbette ama bu kitap... Şimdi, mesela, önümde bir örneği var. Bütçenin dışında... Şimdi, biz burada sadece bütçeyi konuşmuyoruz, makroekonomiyi konuşuyoruz, ekonominin genel dengesini konuşuyoruz. Bütçenin dışında da bir ekonominin dengesi var. Yani hem bütçenin dışında kalan diğer kamu kuruluşları var ama onun dışında şu kitapta yapılan şey: Ekonominin tamamının bir dengesi oluşturuluyor. Dış ticaret kısmı, ya, ödemeler dengesi, mali piyasalar, diğer iş gücü piyasası; hepsine ilişkin doküman var. Şimdi, bizim elimizde... Bununla ilgili siz bize bir tane bilgi vermiyorsunuz. Ne çalışacağız? Yani 30 Ekimde geldiğinizde sizinle konuşacağımız şeylerin bir kısmı eksik kalıyor. Bunda niye inat ediliyor, bilmiyorum. Ya, bu Devlet Planlama Teşkilatı mirasını reddediyor olabilirsiniz. Onu bilmiyorum, reddediyor musunuz, etmiyor musunuz? Çünkü Naci Ağbal reddediyordu, ilk Strateji Başkanı. Ama bu ülkenin bir geleneği var. Yani elli yıl önce bile dayatılan ve zamanında dağıtılan 17 Ekim... En son 17 Ekimde bütçe anayasal bir zorunluluk verilmesi, siz bu yıl 16 Ekimde verdiniz, gayet güzel ama 16 Ekimde, bütçe Meclise verildiği gün dağıtılması gereken bir kitabı siz niye dağıtmıyorsunuz? Bunda bir amacınız mı var, onu ben bilmiyorum. Yani bu hazırlanmamış olamaz, bunu hazırlamadan bütçe çıkartamazsınız. Yani bütün bu dengelerin hepsinin geldiği yer burası. Yani konuştuğumuz şey sıradan, basit bir kitap değil arkadaşlar. Yani eğer hakikaten burada verimli bir çalışma olsun istiyorsak ben bunun iş gücü piyasasındaki şeyleri nedir bileceğim. En önemlisi ödemeler dengesi. Dış denge nasıl olacak, bileceğim. Özel sektör yatırımlarına ilişkin şu anda siz bize hiçbir tane doküman verdiniz mi? Yani 2026 yılında özel sektör yatırımlarının... Öyle ya, bir enflasyon hedefiniz var, bir ödemeler dengesi hedefiniz var. Yani bunları havada mı yapıyorsunuz?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta, iki dakika daha ekliyorum.

ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim.

Enflasyon tahmini veya hedefini koyarken bunu bir şeye dayandırmıyor musunuz, bir hesaba? Bu hesaba ilişkin bize bir şey dağıtmıyorsunuz. Şu dokümanlarda, sizin önünüzdeki o dokümanlarda -şu anda ben yanıma almadım- bunlar yok. Bunların olduğu şey işte şu kitap ve bunun geleneği 17 Ekimdir, en geç 17 Ekimdir. Bu gelenek son birkaç yıldır bozuldu ama yani kendi bozduğunuz şeyi şimdi artık gelenek olarak bize söylemeyin lütfen.

Bakın, açın, sayfanızda, Strateji ve Bütçe Başkanlığının internet sayfasında genel ekonomik hedefler, kitaplar, yatırımların geçmişe doğru serisi var. 2019 öncesine bakın, hepsinin üzerindeki tarih 17 Ekimdir ya. Bu önemli bir şey. Ne çalışacağız yani şimdi? O zaman yani bizim teknik olarak sizin ortaya koyduğunuz o makro dengelere bir teknik değerlendirme yapmamızı istemiyor musunuz? Bundan mı kaçırıyorsunuz? Eğer bundan kaçınmıyorsanız... Yani ne yapalım? Bunları konuşmayalım, hamaset mi yapalım burada? Biz teknik konuşmak istiyoruz ve biz bu doküman elimizde olacak... Şimdi 30 Eylül günü evet getirecek... 30 Ekimde getireceksin bana ama o gün ben zaten konuşacağım. On dakikada mı hazırlanacağım? Biz o kadar zeki değiliz, biz on dakikada, bir dokümanı görür görmez sizin karşınızda bir yirmi dakika değerlendirme yapacak kadar bir kapasitemiz yok. Bizim bunun için zamana ihtiyacımız var. Bizden öncekilerin de zamana ihtiyacı vardı. Dolayısıyla, bunda... Ya, bu şeffaflığı artırmamız lazım. Hangi çağda yaşıyoruz?

Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı, değerli arkadaşlar, Sayın Strateji Başkanı; hangi çağda yaşıyoruz? Herkes biraz daha fazla doküman ortaya koyarken geçmişte yayınladığımız dokümanları zamanında niye yayınlamıyoruz? Ya, bunu bize bir izah edin lütfen yani bunu mutlaka söyleyin. Deyin ki: "Biz vermek istemiyoruz." veya "Biz yapamadık bunu." deyin, başka bir şey söyleyin, "Önemsemiyoruz bunu." deyin veya "Biz bunun öneminin ne olduğunu kavrayamadık şu ana kadar." deyin ama bize bir şey söyleyin. Ya, böyle, her sene ben bunu burada tekrarlayacağım.

Bu usulle ilgili Sayın Başkan, bu sizi de ilgilendiriyor. Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı bu hukuku korumak durumunda. Bakın, geçmiş yıllarda... Yıllarca ben de şurada oturdum, biz bunu hiç geciktirmedik de yani bir defa 17 Ekimin akşamında 18 Ekim Cumartesi gününe kalmıştı senenin birinde.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta, buyurun.

Bir dakika daha veriyorum.

ERHAN USTA (Samsun) - İktidar partisinin buradaki Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanından, biz iktidar partisinin Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanından, işte, iktidarın yönettiği bir bakanlık veya Devlet Planlama Teşkilatı olarak ikaz aldık "Niye bu dokümanı zamanında bize göndermediniz?" diye ve aynı gün buraya bu doküman iletildi. Bütün milletvekillerine, başta Komisyon milletvekillerine, sonra bütün milletvekillerine dağıtılan bir dokümandır. Bunu yapmama nedeninizi bize açıklayın. Bahsettiğimiz şey -kendimi tekrarlıyor gibi oluyorum- sıradan bir kitaptan falan bahsetmiyoruz. Şu anda 30 Ekim... Yani belli ki 30 Ekime kadar yine bize vermeyeceksin çünkü geçen yılda 30 Ekimde verdiniz.

Bakın, yıllık programın 30 Ekimde verilmesi normaldir çünkü değerli arkadaşlar, bütçe dengeleri en son 17 Ekim. İşte, bu yıl 16 Ekimde çıkar. Bütçe dengeleri çıktıktan sonra yıllık program dediğimiz kalın kitap yazımı başlar. O dengeler çıkmadan onun yazımı olmaz. Dolayısıyla, onun da tarihi genelinin görüşüldüğü gündür. O vakte kadar, gece yarısına kadar stratejideki, Maliyedeki arkadaşlar çalışır, çok emek verilerek yapılan bir dokümandır. Onun o gün gelmesi normal. Bakın, onu istemiyorum çünkü bütçe dengeleri çıktıktan sonra...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta toparlayalım.

Aynı konu.

ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim.

16 Ekim veya 17 Ekim, neyse, işte, bütçe verildikten sonra yazımı başlayan bir doküman olduğu için orada bir zamana ihtiyacınız var ama bütçeyi çıkarttığınız andan itibaren şunun normal şartlarda çıkıyor olması lazım.

Ha, şunu düşünmek istemiyorum: Yani bütçeyi buraya verdikten sonra, aslında, tabii, şimdi, sözü daha fazla uzatma istemiyorum. Eskiden Millî Bütçe Tahmin Raporu diye bir şey vardı. Bu, 2017 Anayasa değişikliğinde o doküman kaldırıldı, Anayasa'dan çıkartıldı, biraz da problem bu ama bizim onun dışında, bütçenin verilmesiyle ilgili, tarihiyle ilgili, sistemiyle ilgili bir değişikliğimiz yok. Yani dolayısıyla bu dokümanı vermemenizin herhangi bir gerekçesi olamaz. Geçmişte verilen dokümanların daha fazlasının verilmesi gerektiği bir ortamda geçmişte verilerini bile vermezseniz veya gecikmeli verirseniz bu, ülke açısından da bence iyi bir şey olmaz. Bu konuda sizi daha hassas davranmaya davet ediyorum.

Geçen yıl tekrarladık, bu yıl tekrar söyledik. İnşallah, umarım gelecek yıl bunu söylemeyiz eğer buralarda olursak.

Teşekkür ederim.

Bütçenin de hayırlı olmasını diliyorum.

İnşallah düşüncelerimizi, bütçeye ilişkin değerlendirmelerimizi, ekonomiye ilişkin değerlendirmelerimizi...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Usta, teşekkür ediyorum.

Dokümanla alakalı Sayın Usta'nın eleştirilerini duydunuz. Geçen sene de 30 Ekimde gelmişti. Dolayısıyla, arkadaşlar, biraz daha gayret ederse, daha erken gelirse bu, ihtiyaç duyulan müzakerelere daha faydalı olur. Yani yine, herhâlde hazırlığı yapılıyor ama, anladığım kadarıyla geneli üzerindeki 30'una ancak yetiştirilecek. Öyle bir görüntümüz var.

ERHAN USTA (Samsun) - Çıkmış olması lazım. Bu çıkmadan bütçe verilemiyor. Bütçeyle aynı anda, 16 Ekim günü verildiyse 16 Ekim akşamı bu dokümanın normal şartlarda dengeleri, oradaki bilgisayarlarda bu işli ama biz...