| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 12 .11.2025 |
ALİ KARAOBA (Uşak) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli bürokratlar ve değerli milletvekilleri; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.
2026 bütçenizin hayırlı olmasını diliyorum Sayın Bakan.
Konuşulacak çok konu var ama bir kadın doğum uzmanı olarak "Aile yılı" çalışmalarından ve Türkiye'deki doğum hızının geldiği noktalardan bahsetmek istiyorum. Yani doğurganlık hızı deniyor ama bir kadının üreme çağında yani 15-49 yaş arası toplam doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor. Bakın, 2024 için bu oran 1,48 verilenmiş, şu an 2001 yılında geldiğinizde bu oran 2,38'di. Bu kadar dramatik bir düşüş neden oldu bakabiliyor musunuz ya da nedenleri ne, araştırabiliyor musunuz?
Boşanma oranları 2001'de 91 binken 2024 yılında 187 bin. Yirmi üç yılda ne değişti de bu oranlar böyle arttı ya da doğurganlık oranı bu kadar düştü? Çünkü işsizlik tavan yaptı, liyakatsızlık, adam kayırma her şeyin önüne geçmeye başladı. Ülkede kadın ve çocuklar başta olmak üzere, yandaşlar dışında kimse yaşam şansı bulamadı. Güvenlik sorunları tarihî seviyelere ulaştı, partinizin ismindeki "adalet"i bitirdiniz. Peki, Bakanlık olarak siz ne yapıyorsunuz? Yeni evlenecek gençlere 150 bin TL geri ödemeli yardım ile üç aylık internet vererek doğum hızını artıracağınızı düşünüyorsunuz. Tabii ki bir teşviktir ama bu rakamlar çok komik kaldı Sayın Bakanım bu dönemde. Bu yardım açıklandığında 15 Ocak 2025'te dolar yaklaşık 35 TL'ydi, şu an 42 TL. Yani düğün yapmanın ve ev kurma maliyetlerinin 2 milyona yaklaştığı bu dönemde, düğünlerde artık yemek verilmediği bu zamanda bu rakamlar çok komik durumda.
Kadın milletvekillerimizin tamamı neredeyse dile getirdi: Bakın, 2025 yılından şu ana kadar 391 kadın öldürüldü, bir o kadar da şüpheli ölüm var. 2024'te 961 kadın intihar etti, kadınlarımızı koruyamadığınız ortada. Kadınların hayatını koruyamadığınız gibi ekonomik ve sosyal politikalarınızla yetersiz kalıyor. Bakın, doğum borçlanması bekliyor kadınlarımız ve çıkarttığınız kanundan önceki dönem doğum yapanlar da bunu istiyor. Doğumu teşvik etmezseniz olmaz. Doğum izinlerinin uzatılması, doğum süresi izni, raporu dolduktan sonra iki yıl en azından maaşının yüzde 75'ini alarak çocuğuyla baş başa geçirecek annelere ihtiyacımız var. Bu tarz teşvikler yapmazsanız bu oranlar yirmi üç yılda 1,48'e düşüyorsa iki yıl sonraki seçimde emin olun 1'in altına inecektir ve çok dramatik bir hâl alacaktır. Geçtiğimiz yıl AKP milletvekillerinin Meclise gelmemesinin üzerine tesadüfen kurulan bir Engelli Komisyonu oluştu ama takdir ediyorum ki, Başkan ve tüm üyeler de dâhil inanılmaz bir şekilde uyum içinde çalışıyor ve engellilerle ilgili bir vizyon açmaya çalışıyoruz. Bu konuda da size soru sormak istiyorum: Cezaevlerindeki kadın mahkûmlar ve engelli mahkûmlarla ilgili herhangi bir özel çalışmanız var mı? Bakın, soru önergelerimiz çok ciddiye alınmıyor Sayın Bakanım yani üstünkörü ya da sorduğumuz soruya değil de başka cevaplar veriliyor. Mesela, "Bakanlığınızın üst düzey engelli yöneticisi var mı?" diye bir soru sormuşuz, yüzlerce şey yazmışsınız bize ama sorumuzun cevabı yine yok. Uşak özelinde soru önergesi verdik ağustosta, yanıt alamıyoruz, istediğimiz noktalardaki yanıtları alamıyoruz. Yine, Uşak'taki engelli vatandaşlarımız için neler yapılıyor, istihdam konusundaki projeleriniz neler, bunları ayrıntılı talep ettik çünkü bunlarla Engelli Komisyonunu örtüştürmek istiyoruz ve bu soru önergelerini bundan yapıyoruz, bunları bekliyoruz sizden.
Yine, Uşak'ta intihar vakaları çok yüksek, bu konuda Bakanlık özellikle kadın intiharlarıyla ilgili bir çalışma yapıyor mu? Uşak'ta sosyal yardımlaşma derneğinin yardım kalemlerini, kimlere yapıldığını, ne kadar yapıldığını ve güncelleme sıklığının ne kadar olduğunu... Yani beş yıl önce belirlenen bir yardım listesinin aynısı mı yapılıyor, ne kadar sıklıkla yapılıyor, bunu da merak ediyorum.
Yine, bakın, Uşak'ta ŞÖNİM'de altı buçuk yılda 15.386 kişinin hizmet aldığını söylemişsiniz. Bu yedi yıllık rakam, oturdum, hesapladım yani günlük 6 kişinin bu hizmeti alması lazım, bu bana çok reel gelmiyor. Bakın, böldüğünüzde 2.180 kişi yapar, 360'a da böldüğünüzde 6 küsur noktaya geliyor. Bu arada da tabii biz eleştirilerimizi yapıyoruz ama 2024-2025 yatırım programında Uşak'la ilgili herhangi bir şey yok. Uşak Huzurevi ve Rehabilitasyon Merkezinde şu anda 173 kişi hizmet alıyor, 200'e yakın sıra bekleyen var yani Uşak'ın 250 kapasiteli bir huzurevine acilen ihtiyacı var.
Sayın Bakanım, bu eleştirilerimizi yaptık ama bir kadın Bakan olarak övgülerimizi de size söylemek isteriz. Araç alımı yapmışsınız, çok güzel, 28 tane araç alımının 10 tanesini öngörmüşsünüz, 10 tanesinin ambulans olacağını öngörmeniz takdire şayan. Ben Uşak ölçeğinde kendi adıma da şunu söyleyeyim: Ulaşılabilir olmanız bizim açımızdan önemli. Uşak'ın sorunlarını direkt size iletebilmekten mutlu olduğumu da belirtmek istiyorum.
Teşekkür ediyorum, bütçeniz hayırlı olsun.