| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 13 .11.2025 |
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
Sayın Bakanım, öncelikle hoş geldiniz.
Benden önceki hatip arkadaşlarımızın da belirttiği gibi, önemli sorunlardan bir tanesi sanal kumar ve yasa dışı bahis; herkes bunu dile getirdi. Hakikaten de toplumu her geçen gün daha çok çökerten, içten içe kemiren bir illet ve büyük bir yıkıma sebebiyet vermekte, iflaslar söz konusu ve eğer son dönemlerdeki intihar vakalarına bakarsanız birçoğunun kökeninde bu illetin, bu kumarın, bu yasa dışı bahsin olduğunu görmekteyiz.
Cumhurbaşkanlığı bu konuda bir adım attı, kapsamlı bir eylem planı açıklandı. Öncelikle şunu söylemek durumundayım: çok geç kalınmış bir adım bu, geç kalındı. Peki, başka bir sorun var: Diyelim ki alınan önlemler yerine getirildi ve sanal kumar, yasa dışı bahisle mücadele ettik, başarılı olduk. Peki, kumar illetinden kurtulmuş olacak mıyız? Olmayacağız çünkü o kadar yakın ki bize kumar.
Mesela ben denemek için Millî Piyangonun... Bu resmî yani bu, kumar oynanan yasal bir mecra. Ben buraya girdim. Burada her türlü kumarı oynayabiliyorsunuz, slot oynayabiliyorsunuz. Hatta biraz biraz sonra size oyunu gösterecektim ama kötü örnek olmamak için göstermeyeceğim. Her şeyi oynayabiliyorsunuz burada. Ben kötü örnek olmamak için göstermeyeceğim, göstermiyorum ancak reklamlarıyla her yerde karşılaşabiliyorsunuz siz, her yerde. Mesela, işte reklamlar. Ve öylesine promosyonlar, öylesine pazarlama teknikleri kullanılıyor ki bu her yerde; mesela, diyor Millî Piyango: "Yakınlarını davet et, ilk para yatırımlarında sana 200 lira, onlara 100 lira. Gel vatandaş." Her yerde. Mesela, bir maç seyrediyorsunuz, maç seyrederken her yerde yasal kumar reklamlarıyla karşı karşıya kalıyorsunuz. Ben bu Millî Piyangoya bir hafta, on gün önce denemek için girdim, indirdim, o günden beri her gün bana mesaj geliyor: "Falanca kullanıcı 100 lira para yatırdı, 1 milyon lira kazandı." Devamlı geliyor, mesaj kutum benim bunlarla dolu. Yani burada öyle bir şey var ki 22 tane yasal site var, 22 tane; bunlardan 4 tanesi alışveriş sitesi, herkesin kullandığı alışveriş sitesi. O alışveriş sitelerine girip de bugün Millî Piyangoda ne oynanıyorsa -slot oyunları var- her şey var. Mesela, şey yapıyorlar; 8 lira veriyorsun, ortada 1 tane telefon var, katılıyorsun 8 lira vererek, çekiliş yapılıyor, birisi kazanıyor. Çocuklarımız da bunu oynuyor ve raporlar şunu bize gösteriyor: Bu yasa dışı bahis, kumar, sanal kumar; buna ilk adım yasal mecralarla atılıyor, raporlarda bu var? Bunlarla ilgili bir adım atacak mı Hükûmetiniz? Yani sizin için sorun sadece ve sadece kumarın yasal olmaması mı, yasal kumar da bir sakınca görmüyor musunuz, herhangi bir önlem almayacak mısınız? Millî Piyango İdaresi özelleştirildi. Ya, şöyle bir şart olabilir mi? Yani "Hasılat her sene TÜFE artı 20 puan artacak." Böyle bir taahhüt verildi. Bakın, böyle bir taahhüt verildi; hasılatın artması için bu insanlar çalışıyor, reklam veriyor. Yani bu konuda, yasal kumarda da, yasal olarak oynanan kumarda da önlem alınması lazım.
Sayın Bakan, Kartalkaya faciasından iki hafta sonra -büyük bir facia- siz de KYK yurtlarında ve kurumun hizmet satın aldığı yurtlarda bir teftiş süreci başlattınız, bütün Türkiye'de başlattınız. Şimdi, burada sormamız gereken bazı sorular var: Yapılan bu teftişlerde hangi somut hatalar tespit edildi, hangi eksiklikler tespit edildi? Bu eksikliklerin giderilmesi için bugüne kadar ne yapıldı? Şimdi, mesela, ben şunu biliyorum: İzmir Gazi Ayşe Hanım Yurdu, 2.037 kapasiteli bir yurt bu. Bu yurdun konut amaçlı yapıldığı, bu binanın öğrenci yurdu faaliyetine uygun olmadığı raporda var mı, yok mu? Kaçış merdivenine doğal gaz hattı konulmuş olduğu, duman sızdırmaz ve yangına karşı yüz yirmi dakika dayanıklı kapılar takılması gerektiği bu raporlarda var mı? Bakın, bu yurtta yangın algılama sisteminin ve alarm butonlarının olmadığı söylenmekte. Bu olay size aktarıldı mı?
Benzer sorunlar, eksiklikler diğer yurtlarda da aynı şekilde var. Mesela, İzmir Karabağlar Erkek Yurdu, Efeler Erkek Yurdu, İzmir Ege Kız Yurdu, Bornova Kız Yurdu. Bütün bu yurtlarda ve Türkiye'deki yurtlarda buna benzer tespitler yapıldı ve 2025 Mart ayında bu tespitler, eksiklikler sizlere rapor edildi, yapılması gerekenler rapor edildi. O tarihten bugüne eksikliklerin giderilmesi için hangi adımlar atıldı? Tespit edilen eksikliklerin, hataların giderilmesinin maliyeti nedir, bir maliyet çıkartıldı mı? 2025; bakıyorsunuz bütçeye, sermaye transferlerine bakıldığında gayrimenkul büyük onarım gideri için 90 milyon lira ayrılmış, 10 milyon lira Haziran ayında harcama yapılmış; 2026 yılında bu rakam 3 milyar liraya çıkıyor. Belli ki bir tadilat yapılacak, büyük ihtimalle bununla alakalı. Sizce söz konusu bu kaynak yani bu 3 milyarlık kaynak yeterli midir? Bu 3 milyarlık kaynağın ne kadarı yurtlarda kullanılacaktır? Peki, bu eksiklikler ne kadar sürede tamamlanacaktır ve bu süre içerisinde herhangi bir yangın çıkarsa ne olacak? 2025 yılında 48 tane yurt açmışsınız, kapasite 45 bin tane, elinize sağlık. Peki, faaliyete giren bu yurtlarda kapılar yangına karşı yüz yirmi dakika dayanıklı mıdır? Bu soruyu sormak istiyorum.
Ve, yaz aylarında... Sayın Bakanım, bu yaz yurtlarda yapılan tadilatlar zamanında bitmediği ve bu nedenle yurtlarda öğrencilerin pis odalarla, tuvaletlerle ve yurtlarla karşı karşıya kaldığı doğru mudur ve bu gecikmenin sebebinin bina onarım ihalelerine sizin onay vermekte geç kalmış olduğundan kaynaklı olduğu söyleniyor; bu doğru mudur?
Sayın Bakanım, 43 tane gençlik kampınız var ve bunların işletmesini ihale ediyorsunuz siz her yıl. Bu firmalar, işte, dönemler var, her dönem için işte kaç öğün yemek yenecek, kaç kişiye yemek verilecek, buna göre fiyat veriyor, güvenlik, ısıtma, bütün hepsi bir paket hâlinde ihaleye veriliyor. Bu sene de bir ihale oldu, ihaleyi alanlar, en düşük fiyatı verenler belli oldu ancak uzun bir süre boyunca bu sözleşmeler imzalanmadı, öyle ki neredeyse artık kampa gençler gelecek, kamplar açılacak, hâlen daha sözleşmeler imzalanmadı ve siz yeni bir ihale yaptınız, 21/b'yle, pazarlık usulüyle yeni bir ihale yaptınız, iki aylığına bir ihale yaptınız ve hizmet satın aldınız. Ve, mesela şunun yapılması lazımdı... Hangi sebeple bu sözleşmeler bu kadar uzadı, onu bilmiyorum, gerekçe ne bilmiyorum ama şu yapılamaz mıydı? İhaleyi alan, bir önceki ihaleyi alan ve en düşük fiyatı veren firma çağırılıp da ondan fiyat almadınız, 2 katı, 3 katı fiyatları veren firmalar iki ay boyunca bu işletmelerde hizmet verdiler. Burada ciddi bir kamu zararı var Sayın Bakanım, bu konudan haberiniz var mı bilmiyorum. Mesela bazı kamplar adrese teslim verildi. Mesela ufak bir ilçe, Çanakkale Eceabat'ta şartnameye ne konuldu biliyor musunuz? Burada diyorsunuz ki: "İlçe hudutlarında mutfağa olması lazım taliplilerin, ihaleye girecek olanların." E, yemekler bu yurtların kendi, kamplarda yapılıyor yani dışarıdan bir taşımaya gerek yok, dışarıda bir mutfağa gerek yok. Bu şartı koyduğunuz zaman sadece 1 kişi girebiliyor ve normalde 30 milyon lira olabilecek olan ihale 100 milyona çıkıyor. Benzer şekilde de Rize Fındıklı'da da aynı uygulama var.
Sayın Bakanım, başka bir husus, Sayıştay raporlarında bu çok karşımıza çıkıyordu, bu sene yok bildiğim kadarıyla. Bu KYK yurtlarındaki işletmeler puanlama usulüne göre kiralanıyor, biliyorsunuz. Genelde de bu taliplilerin puanları birbirine yakın oluyor, bu sefer devreye ne giriyor? Kanaat puanı giriyor ve bu kanaat puanı girdiği zaman da bu kurumumuz, Kredi Yurtlar Kurumu istediği yeri istediği işletmeye, istediği kişiye verebiliyor, istediği insana verebiliyor. Yani bu sefer puanlama yapmanın ne anlamı kalıyor?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bu, Sayıştay raporlarında da vardı. Bu uygulamadan ne zaman vazgeçeceksiniz diye sormak istiyorum.
Teşekkür ederim.