FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - İş yerlerinin standartları belli yani teknik üretim yapan yerler, tekstil vesaire gibi. Siz İŞKUR olarak kendiniz bir şirket portalı oluşturup "Hangi nitelikte engelli çalıştırabilir?"i belirliyor musunuz, yoksa yine sadece işverenin talebi üzerinden mi bu yönlendirmeyi yapıyorsunuz? Yani siz İŞKUR olarak "Sizin firmanızda şunları, şunları şu departmanda engelli çalışabilir."i bir kriter olarak belirliyor musunuz, yoksa işverenin kendi niteliklerine göre mi yönlendirmeyi yapıyorsunuz?

Teşekkür ederim.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Sayın Vekilim, şöyle: Açık iş ilanları işverenin bize verdiği bir çerçeve. Onların verdiği çerçeveye göre de karşılığında iş arayan vatandaşlarımızı buluyoruz.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Yani başvuru esasıyla çalışıyorlar.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Evet. Bir yönlendirme yapma şansımız orada yok ama...

FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - Yani öyle bir şey olabilir ama. Neden öyle bir uygulamayı da... Az önce dediniz ya "98 bin firmaya gidiyoruz. Diyoruz ki: 'Siz niye bu kontenjanı kullanmıyorsunuz? Sebebi ne?'" Mesela, onları siz doğrudan yönlendirme yapabilirsiniz yani onların tercih isteğine bırakmadan siz kendiniz bu yönlendirmeyi yapamaz mısınız? Ya da bununla ilgili uygulama daha iyi işlemez mi diye söylüyorum.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Şöyle: O 98 bin iş yerine gittiğimizde genel olarak eleman temin edememe nedenlerini araştırıyoruz. "İş gücü piyasasının mevcut durumu nedir? Açık pozisyonu varsa onu neden kapatamıyor?" ya da "O açık pozisyon sayısı ne kadar, hangi mesleklerde?" gibi, bunları araştırıyoruz ama "Oraya şu pozisyon için şu kadar kişiyi almalısın." şeklinde bir tavsiye özel sektör iş yerine çok da olmuyor ama değerlendirebiliriz Sayın Vekilim yani yönlendirme açısından söylüyorsunuz.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Şimdi şey: İş gücü piyasası analizi genel, sadece engellilikle ilgili değil.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Özel değil.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Bir de tüm Türkiye'de ve bütün sektörlerde yapılıyor. Sadece o hani iş gücü arz talep dengesini, işte, hangi alanlarda İŞKUR mesleki eğitim ihtiyacı var, gelecekte hangi mesleklere ihtiyaç duyuyorlar vesaire böyle kapsamlı bir analiz ve o iş yerleri de aslında gizlilik esasıyla yapılıyor; veriler vesaire gizli. İŞKUR sadece kendi hizmetlerini ve projeksiyonlarını geliştirebilmek için bu analizlerden faydalanıyor ama şöyle bir şey olabilir: Bu istihdam 50 ve daha fazla olan iş yerlerinin kaydı düştüğü zaman aslında zorunlu istihdamla alakalı yani İŞKUR'un takip ettiği alanla alakalı oralara bir yönlendirme yapması mümkün gibi görülüyor yasal olarak da. Bazı yasal kısıtlar da İŞKUR açısından söz konusu oluyor. Bu iş gücü mesela, ilanlarla alakalı da değil mi? Cinsiyet, yaş vesaire konularında da kısıtlar...

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Evet. Onu yapıyoruz, engelliyoruz yani normalde...

FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - Yani genç, kadın değerlendirmesi gibi, değil mi?

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Şöyle: Eğer ilanı çok özelleştiriyorsa buna müdahale ediyoruz, ayrımcılığa izin vermiyoruz.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Müdahale ediliyor, evet.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Özellikle engel türlerine göre seçim yapmalarına izin vermiyoruz ya da ilanı çok özelleştirdiyse bunu genelleştirmesini istiyoruz. Bazen ilanı yerelde açıyorlar, çok yerel düzeyde, ilçe düzeyinde; bunu il geneline genişletin diyoruz yani tedarik edebilmesi için elimizden geleni yapıyoruz. Son dönemde de biraz önce sunum ve video içerisinde de bahsettim, aday havuz sistemini hayata geçirdik. Bu, normalde bir özel istihdam bürosuna bin kişiyi sorgulamak için aylık 110 bin lira, 120 bin lira para ödenerek yapılan bir uygulamaydı. Bunu ücretsiz olarak, tüm iş arayan vatandaşlarımızın özellikleriyle işverenlerimizin hizmetine açtık. Aslında aradıkları niteliklerde İŞKUR'a kayıtlı herkesi görüp bulabiliyorlar ilan açmaksızın.

FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - Şeyi onlara da deneyebilirsiniz. Mesela, proje yapmışsınız "Engelli Koçu" diye. İş yerlerine de bu koçları aynı şekilde bütünleşik olarak birleştirip her iki tarafın da yararlanmasını sağlayabilirsiniz. Hem engelliyi yönlendiren koç olur hem iş yerini yönlendiren koç olur.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Var, var; her iş yerinin zaten...

FATMA ÖNCÜ (Erzurum) - Yani aynı kişi bir şekilde yapabilir bunu.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Kesinlikle. Şöyle bir durum: Her engellinin bir iş koçu var, iş yerlerinin de bir danışmanı var; bunlar zaten birlikte çalışıyor ama söylediğiniz şey şurada önemli: Biraz önce sayın vekilimiz de bahsetmişti kişisel asistanlık konusunda. Aslında iş yerlerine de bu desteği vermemiz gerekiyor. Biz İŞKUR olarak 370 iş ve meslek danışmanıyla bu kadar engelliyi işe uyumunu da takip edecek şekilde yönetmemiz biraz zor.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - O yüzden teknoloji, yapay zekâ uygulamaları.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - O yüzden hem teknolojiyle hem de iş yerlerine belki bir destek vererek bunu yürütebiliriz.

OTURUM BAŞKANI JÜLİDE SARIEROĞLU - Evet, sunumu böyle hızlıca bir tamamlarsak sorular var, herkes çok soru sormak istiyor, biz de notlarımızı aldık, sorulara geçelim.

İŞKUR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI MUSTAFA IŞIK - Sunum içerisinde de bahsettim, politika önerilerinden aslında değinmiş olduk. "Çalışan Bildirim Sistemi" diye bir uygulamayı hayata geçirmek istiyoruz ocak ayı itibarıyla, sistemimiz hazır. Şu anda bildirge vererek tespit ediyoruz ama bunu SGK kayıtlarıyla otomatik tespit ediyor olacağız. Engelli kontenjanı hesabında da il bazlı değil, merkezî bir uygulamaya geçmek istiyoruz, bunlar için kanun değişikliği gerekiyor. İdari para cezası tutarının da çok caydırıcı olduğunu düşünmüyoruz çünkü 30 bin lira civarında bir ceza uygulanıyor. Bir kişinin sigortalı maliyeti 32 bin lira civarında; bu, toplu sözleşmeyle çalışan yerlerde biraz daha yüksek. Bu ceza tutarının da 2 katına çıkarılması gibi bir şey değerlendirilebilir diye düşünüyoruz.

Teşekkür ediyorum bizlere de Kurumumuz faaliyetlerini sunma fırsatı verdiğiniz için. Sağ olun.