İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Evet, teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Bakan, sayın milletvekilleri, kıymetli bürokratlar, basın mensupları; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakanım, sunumunuz ve gayretli çalışmalarınız için teşekkür ediyoruz. Kentleşme ve çevre politikalarının önemi, artan barınma ihtiyacı, yaşanan afetler ve iklim değişikliğinin etkilerinin yoğun hissedilmesiyle birlikte son yıllarda daha da öne çıkmıştır. Milliyetçi Hareket Partisi olarak, yerleşimlerin afete duyarlı olmasını, doğal, tarihî ve kültürel varlıkların korunmasını, planlı, altyapılı yaşanabilir şehirlerin inşa edilmesini ve vatandaşlarımızın hayat kalitesinin yükseltilmesini kentleşme politikalarının esası olarak görüyoruz. Kendi planlarının sadece bugünü değil, gelecek nesilleri de gözeten bir anlayışla hazırlanması gerektiğine inanıyoruz. Şehirleşmede yaşanabilirlik ekonomik canlılık, kültürel doku ve doğal çevrenin bir bütün olarak ele alınmasını, yerel kalkınma ile çevre, sanayi, ticaret ve sosyal politikalar arasında güçlü bir denge kurulmasını öngörüyoruz.

Kent planlaması ve gelişiminde imar konusu haksız kazancın yoğunlaştığı alan olarak öne çıkmaktadır. İmar yetkisinin kullanımında yer yer keyfî uygulamalara, haksız rantının oluşmasına yol açılmaktadır. Bu istismarın önlenmesi için planlama süreçlerinde şeffaflık ve merkezi denetimin artırılması gerekmektedir. Kamu eliyle yapılan büyük hizmetler sonucu oluşan rantın vergilendirilmesi dâhil bu konuda varsa mevzuat eksikliğinin Meclisimizce giderilmesi, idari düzenlemelerin de yürütme tarafından yapılması gereklidir. Farklı kent dokularının ortaya çıkmasını önlemek için çeşitli kurumlardaki plan ve imar yetkisinde birlik sağlanmalıdır. Her aşamada etkin denetim, sağlıklı ve sürdürülebilir kentleşmenin vazgeçilmez unsurudur.

Barınma hakkı en temel insan haklarından biridir. Konut sektöründeki aşırı fiyat artışlarının önüne geçilmesi, sürdürülebilir konut finansman politikalarının geliştirilmesi ve dar gelirli grupların konuta ulaşılabilirliğinin kolaylaştırılması amacıyla Bakanlığınızın koordinasyonunda kamunun düzenleyici, denetleyici ve yönlendirici rolü üzerindeki eksiklikler giderilmelidir, varsa yetki geçişkenlikleri önlenmelidir. Başta arsa olmak üzere, konut maliyetini düşürücü enstrümanlarla alternatif finansman modelleri ve desteklerle konuta erişim artırılabilecektir. Nitekim bu kapsamda gayrimenkul sertifikası, İstanbul'da kiralık konut üretimi ve ihtiyaç sahiplerine 500 bin sosyal konut gibi başlattığınız projeleri olumlu buluyor, memnuniyetle karşılıyoruz. Bugüne kadar 5 milyonun üzerinde vatandaşımızın başvurmuş olmasını hem ihtiyacın hem de Bakanlığınıza güvenin sonucu olarak görüyoruz. Girişimin enflasyon içinde önemli bir paya sahip konut ve kira etkisinin azaltılmasına da katkı sağlamasını umuyoruz. Bu tür uygulamaların genişletilmesi, toplumun ekseriyetini kapsayıcı hâle getirilmesi, kırsal kalkınmaya da hizmet etmesi ve alternatif yöntemler ve finansman modelleriyle desteklenmesi de önem arz etmektedir.

Değerli milletvekilleri, Türkiye bir deprem ülkesidir. Topraklarımızın yüzde 70'i deprem riski altındadır. 6 Şubat depremleri sonrası devletimizin bütün kurumları seferber olmuş, yaralar büyük bir hızla sarılmıştır. Deprem bölgesinde gösterilen çabalar sonucu 350 bininci konut teslim edilmiştir. Bu süreçte gösterdiğiniz gayretler için size, şahsınızda tüm Bakanlık çalışanlarına ve Sayın Cumhurbaşkanımıza, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Deprem yaralarının sarılması için bugüne kadar sadece merkezî yönetim bütçesinden 2023'te 960 milyar lira, 2024'te 1 trilyon 28 milyar lira, 2025'te 584 milyar lira kaynak ayrılmışken 2026 yılı bütçesinden de 653 milyar liralık ödenek ayrılması öngörülmüştür. Bu destekler devletimizin tüm imkânlarıyla depremin yaralarının sarılmasını öncelediğinin somut bir göstergesidir. Bununla birlikte, afetle mücadele sadece deprem sonrası afet yönetimiyle sınırlı olmayıp afet öncesi planlama ve etkin bir risk yönetimini de gerektirmektedir. Bu kapsamda, bilim insanlarınca tahmin edilen olası İstanbul depremi konusunda da hazırlıkların süratle tamamlanması, bölgede yoğun sanayi ve ticaret tesisleri için alternatif alanların oluşturulması büyük önem taşımaktadır. Kentsel hizmetlere ve konuta erişimin güçlendirilmesi yanında kentsel dönüşüm yoluyla konut eşitsizliklerinin giderilmesi de gereklidir. Yapılan mevzuat değişikliğinin de etkisiyle kentsel dönüşümde önemli mesafe alındığını memnuniyetle takip ediyoruz. Kentsel dönüşüm projeleri afet önceliği gözetilerek hem vatandaş odaklı hem de hızlı bir biçimde yürütülmektedir.

Bununla birlikte, özellikle İstanbul'a ilişkin bazı tespitlerimizi de iletmek istiyorum. Ruhsat ve izin işlemlerinde yığılma söz konusu. Belediyelerin imar planı çalışmalarında iki yılı aşan gecikmeler yine söz konusu. Sayın Bakanım, bu konularda belediyeler desteklenebilir ya da yönlendirilebilir mi? Yapı denetim firmalarının özellikle küçük ölçekli yerler için ekstra para istedikleri iletilmektedir. Sığınak Yönetmeliği'ne ilişkin bazı sorunlar yine bize iletilmektedir. Bunlar yönetmelikteki muafiyetle ilgili konular. Sözleşme yapılan tarihin değil, karot alınan tarihin muafiyeti esas alınması gerektiği ifade edilmektedir. Vatandaş ile yüklenici firmanın yaptığı anlaşmanın esas alınmaması sebebiyle birçok firmanın bu yönetmelikten sonra anlaşmayı feshettiği söylenmektedir. Tüm bunlar kentsel dönüşümün hızını kesen, yavaşlatan, dolayısıyla maliyetleri artıran, kentsel dönüşüm amacını aksatan kısıtlar olarak dikkat çekmektedir.

Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; parti olarak "Çevre vatandır." anlayışıyla çevreyi korumayı sadece ekolojik bir mesele değil, millî bir sorumluluk olarak görüyoruz. Bu kapsamda, doğal, tarihî ve kültürel değerlerin korunması, sürdürülebilir kalkınma anlayışının benimsenmesi ve çevre bilincinin toplumsal kültüre dönüşmesi büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, sıfır atık gibi oldukça başarılı olan projeyle birlikte, sürdürülebilir kalkınma ve kaynak verimliliği için döngüsel ekonomiyi de kurumsallaştırmak gerektiğini düşünüyoruz. Bu yaklaşım geleneksel "al-kullan-at" anlayışı yerine, kaynakların sürekli dolaşımda tutulduğu bir sistemi öngörmektedir. Bu dönüşüm çevresel bir gereklilik olmanın ötesinde önemli bir ekonomik fırsat olarak da öne çıkmaktadır. İklim değişikliği de ekonomik ve güvenlik boyutlarıyla küresel bir meseledir. Ülkemiz iklim değişikliğinden en fazla etkilenmesi muhtemel ülkeler arasındadır. Bu nedenle yeşil üretim, temiz enerji ve çevre dostu teknolojiye yapılacak yatırımların hem ekolojik dengeyi hem de sürdürülebilir kalkınmayı güvence altına alacağını değerlendiriyoruz.

Değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım; kadastro, Bakanlığınızın önemli görev alanlarından biri; mülkiyet hakkının ve devlet otoritesinin temelini oluşturmaktadır. Ancak ülkemizin birçok yerinde kadastro kaynaklı sorunlar hâlâ devam etmektedir. Bu sorunların giderilmesi mülkiyet hakkına saygılı, uzlaşmacı, vatandaşlar ile devlet arasındaki uyuşmazlıkları asgariye indirecek bir kadastro barışı anlayışıyla mümkündür. Bu kapsamda uygulamaya dair yargı içtihatları da dikkate alınarak yapılacak yasal düzenlemelerle birlikte destekleyici, teşvik edici uygulamaların hayata geçirilmesi yararlı olacaktır. Ayrıca, kamulaştırma, toplulaştırma ve imar uygulamalarında nesnel ölçütlere dayalı bir gayrimenkul değerleme sisteminin geliştirilmesi hem yatırımcı güvenini hem de kamu kaynaklarının verimli kullanımını artıracaktır. Bu yönde yapılacak düzenleme vergi oranlarını da yeni bir tarifeye bağlamak suretiyle vatandaşlarımıza katlanılamaz yük getirmeyecek şekilde hayata geçirilmelidir. Milliyetçi Hareket Partisi olarak seçim beyannamemizde vurguladığımız gibi, devletin yürüteceği hizmetlerde uyumlu teşkilat yapısının oluşturulması, hizmette birlik sağlanmasını gerekli görüyoruz. Devletimizin kritik icraat alanları olan şehircilik, çevre, tapu kadastro ve iklim değişikliği başlıklarının her biri çok yönlü fonksiyonlar içerdiğinden, verimliliğin ve kamusal faydanın artırılması bakımından Bakanlığınız kurumsal yapısının benzer görevleri bulunan kurumlarla birlikte gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Parti olarak insan merkezli, çevreyle uyumlu, afete dirençli, millî ve üretken şehir hedeflerini sonuna kadar destekliyoruz. Şehirlerimizin her insanımız için sağlıklı, güvenli, şehrin değerlerini koruyabilen yaşanabilir kentler hâline gelmesini öngörüyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun.

İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Devletimizin gücü ve milletimizin dayanışmasıyla aşamayacağımız hiçbir zorluğun olmayacağını yaptığınız çalışmalarla ispat ettiğinizi düşünüyoruz. Bu düşüncelerle bütçenizin hayırlı olmasını diliyor, sizleri saygıyla selamlıyorum.