CEM AVŞAR (Tekirdağ) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli milletvekilleri, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakan, sunumunuzun başında "Zayıf dış talep, yakın coğrafyamızda süregelen savaşlar, iç karışıklıklar, jeopolitik gerilimlere tarife artışlarının yarattığı belirsizlikler de eklenmiştir; böylece, dünya ticareti uzun süredir görülmemiş ölçüde politika belirsizliğine sürüklenmiştir." ifadeleriyle aslında peşinen "Bakın, ticaretin bu hâlinin sorumlusu biz değiliz." demiş ve "Buna rağmen biz büyümeye devam ettik." diye eklemişsiniz, yine konuya çok yanlış bir yerden bakmışsınız. Bu, ticaretin durumuyla alakalı ne samimi ne de gerçekçi bir bakış açısıdır. Bu durum, yasama döneminde yaptığımız son üç yıldaki bütçelerin hepsinde, her Bakanlıkta böyledir; konum ve jeopolitik durum en büyük mazeret olmaya ne yazık ki devam etmektedir.

Özellikle e-ticaret verilerinin sunulduğu gibi olmadığı konusunda bir noktaya değinmek istiyorum. BKM verilerine göre 2025'in yedi ayında e-ihracat işlem adedi 17,2 milyon iken e-ithalat 200 milyonu aşarak e-ihracatın 12 katına çıkmıştır. Yurt dışından on-line alışverişlere getirilen yüzde 60 vergi, 30 euroluk sipariş limiti gibi sınırlamalara rağmen Temu ya da yabancı alışveriş sitelerinde vatandaş daha ucuza satın alabildiği için e-ticarette bugün net ithalatçı konumdayız.

Bakanlığınızın her yıl E-ticaretin Görünümü Raporu yayınlanmaktadır. Bildiğiniz gibi, bizim itirazlarımızı barındıran e-ticaret teşvik yasası çıkmıştı; bu yasayla Trendyol gibi şirketlere 2024 ihracatlarının 4 katına kadar, 2025'te ise 3 katı tutarında lisans bedeli indirimleri getirildi fakat buna rağmen e-ithalat da rekor kırmıştır. Biz bunun, milyarlarca liralık indirimlerin, muafiyetlerin e-ticaret ihracatına faydası olmayacağını kanun teklifi görüşmelerinde de söyledik, öyle de oldu.

Artan dış ticaret açığı ve vatandaşın yurt dışından daha uyguna maliyeti bu yılki E-ticaret Görünüm Raporu'ndaki ihracat, ithalat verilerinin tam sağlanamaması e-ticaretteki cari açıkta ana sorunun ve "3 trilyonu geçtik." diye sunumumuzda anlattığınız e-ticaret hacminin kaynağının büyük ölçüde maliyet, enflasyon ve pahalı yerli üretimden kaynaklandığını bize gösteriyor. E-ticaret hacminin enflasyon kaynaklı olduğuna en bariz örnekse giyim ve ayakkabı kategorilerinde işlem adedi artmazken işlem hacminin 127 milyardan 301 milyara çıkmasıdır. Sonuç olarak, e-ticarette hedefler tutmamış, cari açık katlanmış, reel büyüme gerçekleşmemiştir.

Yine, e-ticaretin ihracatı noktasında sahada yaşanan ve çözüm bekleyen bazı teknik sorunlar var. Tekirdağ'da herhangi bir firmanın e-ticaret ihracatında gerekli olan BGB (basitleştirilmiş gümrük beyannamesi) verebilmesi için malının tamamını Çatalca Muratbey'deki lojistik merkezine ya da İstanbul Havalimanına götürmesi gerekmekte; bu, ciddi bir iş yükü ve maliyet demek. Bunun Tekirdağ, Trakya'da bulunan firmalar adına Çorlu Havalimanı'na veya sanayi tesislerinin yakınlarına gelmesiyle alakalı talebimiz var.

Öte yandan, hızlı kuryelerin gümrük kapılarında kırk sekiz saat bekleme işlemleri yerli firmaların rekabeti açısından çok uzun; bunun düzeltilmesini talep ediyoruz.

Normal ihracatta bir tırın işlem maliyeti beyanname vesaire 3-4 bin TL iken, e-ticarette yurt dışına giden tır başına 60 bin lira bir maliyet var Sayın Bakan. Sebebiyse, bir tırda 200 bin kalem ürün gidiyor e-ticarette; bir beyannamenin kalem sınırlamasından dolayı bir sürü beyanname açılmak zorunda kalınıyor. Bu sorunun çözümüyle alakalı bilgi işlem altyapısının güçlendirilmesi gerekir.

Avrupa gümrükleri 7/24 e-ticaret ihtisas gümrükleri olarak çalışıyor; Köln buna bir örnek, Dubai CommerCity örneği var. Bizde hâlâ gümrüklerde mesai işi, pazar günü kapalılık bizi geri bırakmakta. Bizim de bu gibi gelişmelerin gerisinde kalmamız sektörün önünü tıkayan başka bir konu.

Özetle, ana meselemiz maliyet ve enflasyon olsa da e-ticarette ihracatı güçlendirecek adımlar için bilgi işlem altyapısı güçlendirilmeli; maliyeti düşürecek, koridoru genişletecek destek adımlar artırılmalıdır. Aksi bir durumda e-ticarette Bakanlığın attığı adımların önünden giden özel sektör dışarıdaki rakiplerine kıyasla her geçen gün daha fazla zayıflayacaktır, e-ithalatta oluşan cari açıksa daha fazla katlanacaktır.

Bütçenizin hayırlı olmasını diliyorum.