MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli milletvekilleri, kıymetli bürokratlar, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Dünyada en çok turist çeken ülkeler arasında 2024 yılında 4'üncü sıraya yerleşen Türkiye turizmde rekorlar kırmaya devam etmektedir. Turizm sektörünün 2025 yılı dokuz aylık performansı da memnuniyet vericidir. Bu dönemde ülkemizi ziyaret eden toplam ziyaretçi sayısı yüzde 1,8 artışla 49 milyon 173 bin kişi, turizm gelirlerimiz ise yüzde 5,7 artışla 50 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2005 yılının dokuz aylık döneminde ziyaretçi başına ortalama harcama geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 artışla 1.006 dolara, daha da önemlisi, ziyaretçi gecelik ortalama harcama ise yüzde 6,8 artışla 103 dolara yükselmiştir. Turizm gelirleri ekonomi için önemli bir kaynaktır ve birçok farklı sektörü ve vatandaşımızı ilgilendirmektedir.

Konya turizm sektöründen ekonomik anlamda kendisine düşen payını alamamakta ve sahip olduğu tarihî, kültürel ve doğal değerleriyle turizmde bir cazibe merkezine dönüşememektedir. Coğrafi konumu, doğal güzellikleri ve kendine has dokusuyla turizm bakımından oldukça büyük bir potansiyele sahip olan Konya, bu potansiyelinin oldukça gerisindedir. Şehrimize gelen turistler genellikle günübirlik ziyaret etmektedir; turistlerin büyük bir bölümü tur acenteleri tarafından paket programlarla gelmekte ve gelen turistlerin büyük bir kısmı birkaç noktayı ziyaret ederek konaklama yapmadan ayrılmaktadır. Merhum Ahmet Hamdi Tanpınar "Beş Şehir" adlı eserinde "Bir başkent daima başkenttir; ne kadar susturulursa susturulsun yine konuşur." demiştir. Selçuklu Devleti'ne iki yüzyılı aşkın bir süre başkentlik yapan Konya, bu onuru ve gururu hep yaşamış, asil ve dik duruşunu her konuda her zaman göstermiştir.

Konya, Selçukluların Asya'dan getirdiği sanatsal ögelerin ve taş işçiliğinin en görkemli eserlerini barındırmaktadır. Dış Kale, Alâeddin Camisi, Sırçalı Medrese ve birçok irili ufaklı cami ve türbe Konya'daki Selçuklu anıtlarının örnekleridir. Konya'da dünya miras listesinde kayıtlı Çatalhöyük Neolitik Alanı, Beyşehir Eşrefoğlu Camisi, geçici listede kayıtlı Konya Selçuklu Başkenti, Anadolu Selçuklu medreseleri, İnce Minareli Medrese, Karatay Medresesi, İvriz Kültürel Peyzajı, Eflatunpınar ve Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı bulunmakta, Mevlevi seması, Nasrettin Hoca fıkra anlatma sanatı da insanlığın somut olmayan kültürel mirası listesinde yer almaktadır. Ayrıca, Mevlâna Türbesi, Şems-i Tebrizi Türbesi, Selçuklu Köşkü, Kubadabad Sarayı, Kilistra, Ak Manastır, Sille, Aya Eleni Kilisesi, İvriz Kaya Anıtı, İsaura Antik Şehri, Meke Gölü, şelalelerimiz, mağaralarımız önemli kültür ve turizm varlıklarımızdan bazılarıdır. Selçuklu Sultanı Alâettin Keykubat'ın "Cennet ya burası ya da buranın altında." dediği, zengin flora, fauna varlıklarına ve ilgi çekici rekreasyon alanlarına sahip olması nedeniyle 1993 yılında millî park ilan edilen Beyşehir Gölü ve çevresi turizm yönünden Türkiye'nin keşfedilmeyi bekleyen gizli cennetleri arasında yer almaktadır.

Konya'nın geleneksel el sanatları ve folklorik değerleri de kültür turizmi için önemli bir boyutu temsil etmektedir. Konya'da keçecilik, halıcılık, kaşıkçılık, tüfekçilik, testicilik, çinicilik ve hat sanatı gibi el sanatları yabancı turistlerin ilgisini cezbetmektedir. Ayrıca, sema, folklor ve tasavvuf musikisi de Konya'nın başlıca folklorik değerlerini oluşturmaktadır. Konya termal turizm faaliyetleri için de elverişli bir yerdir; başta, Ilgın ilçemizde olmak üzere Konya termal kaynaklarda zengin bir potansiyele sahiptir. Derbent Aladağ Kayak Merkezi kış turizmi imkânı sunmaktadır. Toros Dağları'nda bulunan ilçelerimiz ve bunların yaylaları tabiat ve dağ yürüyüşleri ile dağ sporlarına son derece uygun yerlerdir. Ayrıca, gastronomi turizmi de Konya için önemli bir değer olup Konya mutfağının tanıtılmasına yönelik etkinlikler daha da artırılmalıdır.

Nasrettin Hocaya "Dünyanın ortası neresidir?" diye sormuşlar, Nasrettin Hoca "Dünyanın ortası burasıdır, inanmayan ölçebilir." demiştir. Konumu itibarıyla Türkiye'nin de merkezinde yer alan Konya, kongre turizm potansiyeline de sahiptir. Türkiye'nin bölgede sahip olduğu bölgesel avantajları, Konya'nın ise bu bölgede merkez şehir konumunda bulunması, gelişmekte olan kentsel altyapı ve üstyapı olanakları, turistik donanımı ve çekicilikleri, zengin rekreasyon olanakları ve doğal güzellikleri gibi faktörler Konya şehrinin dünya çapında bir kongre destinasyonu olarak ortaya çıkmasını sağlayabilecektir. Konya kent merkezi, tarihî ve kültürel eserleriyle açık hava müzesi görünümündedir. Konya Büyükşehir Belediyemiz tarafından çok sayıda restorasyon, yenileme, renovasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bakanlıkla birlikte titiz çalışmalar yürütülmektedir. Darü'l-Mülk Projesi kapsamında Larende Kapısı ve sur duvarlarının ortaya çıkarılmasıyla ilgili kazı çalışmaları devam etmektedir.

Sayın Bakanım, bilindiği gibi, çok kısa sürede çok iyi tanıtılan Göbeklitepe sayesinde bölgeye turist akını olmuş ve turizm yatırımları artmış olup, çevre iller bile bundan yararlanmaktadır. İnsanlık tarihinin ilk yerleşimlerinden biri kabul edilen, dünya ölçeğinde yemek kültürünün ilk defa başladığı, tarımın yapıldığı, ateşin kullanıldığı merkez olarak tanınan ve Türkiye'nin UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde kayıtlı 22 yerinden biri olan Çumra ilçemizdeki Çatalhöyük Neolitik Kenti'ne mükemmel bir karşılama merkezi de yapılmakla birlikte, bu tarihî değerimiz tanıtım eksikliğinden dolayı yeterince bilinmemektedir. Dünyaca bilinen değerlerimiz olan Hazreti Mevlânâ ve Nasrettin Hoca her yıl Konya'da yapılan Vuslat Yıldönümü Anma Törenleri ve Akşehir'de yapılan şenliklerle anılmakta ve ilgiyle takip edilmektedir. Şebiarus etkinlikleri konseptinde değişiklikler yapılması ve yenilikler getirilmesi konusunda, Sayın Bakanım, talepler var yani o rutinlikten biraz çıkmasını istiyor insanımız. Konya taşıdığı derin tarihî geçmişiyle pek çok kültür ve medeniyete beşiklik etmiştir. Konya'nın turizmi konusunda sahip olduğu potansiyelin daha verimli kullanılması, turistik mekânların daha iyi tanıtılması ve turistlerin şehirde daha uzun kalmalarını sağlayacak projeler geliştirilmesi gerekmektedir. "Gez dünyayı, gör Konya'yı." diye boşuna denilmemiştir, Konya sıradan bir şehir değildir. Konya'daki değerleri tanıtacak, tüm dünyaya gösterecek projeleri uygulamaya koymamız lazımdır.

Sayın Bakanım, Konya'da kültür ve turizm alanında yaptığımız hizmetlerden dolayı teşekkür ediyoruz. Bununla birlikte, Konya'nın turizm potansiyelini değerlendirmek için özel bir gayretinizi de bekliyoruz. Teşvik sisteminde kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde yapılacak turizm yatırımlarına önemli destek sağlanmaktadır. Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve merkezleri arasında maalesef Konya yoktur. Konya'nın açık hava müzesi görünümündeki kent merkezi başta olmak üzere, kültür ve turizm yönünden büyük önem arz eden yerleri kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ilan edilmelidir. Böylelikle, turizm yatırımları için daha fazla teşvik alabilmesi sağlanmalıdır.

Sayın Bakanım, geçen yılki bütçe görüşmelerinde de ifade etmiştim, Konya'da Alaaddin Cami avlusunda Selçuklu sultanlarına ait naaşların bedensel bütünlüğünü sağlayıp kimliklendirmek ve tekrar defnetmek, Sultanlar Türbesi'ni onarıp ziyarete açmak amacıyla başlatılan çalışmalar sonucunda 17 Selçuklu sultanından 13'ü naaş kalıntılarından kesin olarak belirlenmiştir, defin işlemi beklenmektedir. Defin işleminin yapılması tarihî bir görev, millî vefanın omuzlarımıza yüklediği ertelenemez bir sorumluluktur. Selçuklu sultanlarının görkemli bir devlet töreniyle defniyle ilgili bir planlama var mıdır? Ne zaman yapılacaktır?

Bakanlık ve kurumlarımızın 2025 yılı bütçelerinin hayırlı ve bereketli olmasını diliyor, saygılar sunuyorum.