MELİKE BASMACI (Denizli) - Sevgili vekillerim, hepimizin yaptığı iş çok zor çünkü milletin parasını millet için denetliyoruz. Birazcık alt komisyonda olmayan arkadaşlarım için, kurumu anlayabilmeleri için birkaç şey söyleyeceğim, sonra sorularıma geçeceğim.

İlk soruya sözlü cevap isteyeceğim çünkü hukukçu vekillerin de bilgisine ihtiyacım var. Ben hukukçu olmadığım için biraz konu beni aştı. Diğerlerini, Sayın Genel Müdürüm, yazılı olarak isteyeceğim.

Kurumumuz 1926 yılında 1,2 milyon ton, 1935 yılında 2,3 milyon ton, 1974 yılında 8,5 milyon ton, 2002 yılında 2,2 milyon ton, 2010 yılında 1,7 milyon ton, 2011 yılında 1,6 milyon ton, 2013 yılında 1,3 milyon ton, 2015 yılında 0,95 milyon ton üretim yapmıştır. Türkiye Taşkömürü Kurumu 1980 yılında Türkiye'deki tüm kömürlerin yüzde 80'ini karşılarken şimdi yüzde 10'unu karşılamakta. Sebepleri verimsiz üretim, yıllardır yapılmayan üretim, yapılmayan veya yaptırılmayan yatırımlar, hükûmetlerin taş kömürüne olumsuz yaklaşması ve sonuç: Beş yıldır zarar eden bir kurum. Norm kadro 14 bin kişiyken 10.548 personel çalıştırılmakta. Yatırım yapılmıyor. Ama, aslında baktığınızda, Türkiye'nin cari açığını tetikleyen en önemli şey petrol ithalatı.

Türkiye Taşkömürü Kurumu çalışsa yıllık 5 milyon ton kömür üretebilmektedir. Kömürü kullanırsak ithalatı minimize etmiş oluruz. Üstelik teknolojik yatırım yaparsak filtrelemelerle hava kirliliğini en aza da indirmiş oluruz. Aklınızda rakam canlansın diye söyleyeceğim: Dünya demir çelik üretiminin yüzde 70'ini kömürden ve koktan yapıyor. 10 milyar ton Türkiye'de de kömür rezervimiz var. Türkiye Taşkömürü Kurumunda 5 adet müessese ve bir de Genel Müdürlük var; Üzülmez, Armutçuk, Kozlu, Karadon ve Amasra. 5 ayrı bilanço ve değer tablosu var. Genel Müdürlükte birleştiriliyor yani konsolide ediliyor. Müesseseler ve Genel Müdürlük beş yıldır ciddi zarar ediyor. Türkiye Taşkömürü Kurumu 2014 sermayesi 7,55 milyar TL. Ödenmiş sermayesi 6,85 milyar TL. Ödenmemiş sermaye 700 milyon TL. Yani, bu kuruluşa yatırım yapıp tam kapasite çalıştırırsak bu zarar kâra dönebilirdi.

Şimdi, ilk sorumu soracağım ve hukukçu vekil arkadaşlarımdan, Genel Müdürümden de bir yorum rica edeceğim. Bunu samimiyetimle, anlamlandıramadığım için istiyorum. Kozlu ve Üzülmez müesseselerine ait toplam 24 adet taşınmazın ihale marifetiyle TTK Yönetim Kurulu 2/2/2015 tarih ve 35 sayılı kararıyla satma kararı var. Ancak, bu satışlar bir özelleştirme işlemi olup 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiren bir durum. Bu nedenle TTK'nın aldığı karar geçersiz hükmünde gözüküyor aslında. Kaldı ki Özelleştirme İdaresine müracaat hâlinde taşınmazların özelleştirme kapsamına alınmadan kurum yönetim kurullarına devredilmemektedir. Buna göre, Özelleştirme İdaresinin 27/10/2015 tarih, 7051 sayılı cevap yazısında bir görüş var mı? Bu görüş nedir? Taşınmazların TTK'ya devri için onayı verilmiş mi? Eğer verilmemişse ya da nasıl verildiyse 4046 sayılı Yasa dururken 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 61'inci maddesinin (1)'inci bendine atıfta bulunarak yani kanun varken, yasa varken kanun hükmüne göre işlem yapmak hukuk dışına çıkmak değil mi? Enerji Bakanlığı TTK'ya kanun hükmünde kararnamenin ilgili hükümlerini anımsatarak yönetim kurulunun hukuk dışına çıkarıldığını... Yani yetki aşımına olanak mı verdi? Ben bunları anlamadım.

Benim buradan bir mühendis gözüyle anladığım: Bir ev var, bu evde mobilyalar var. Yetkisi olmayan biri gidip o mobilyaları satıyor ve bir şekilde bunu kanuna uyduruyor. Bu soruyu ben sözlü olarak rica edeceğim ve hukukçu vekillerin de görüşüne ihtiyacım var. Yazılı olarak istediğim kısım, bu 24 taşınmazın ben cari fiyatını merak ediyorum çünkü -yanılıyorsam düzeltin- KİT'lerin mal varlığı Sermaye Piyasası ekspertizleri tarafından belirlenir. Bunlarda böyle bir şey yapıldı mı? Kurum mu yaptı, bu ekspertizler mi yaptı? Bunu kim yaptı, merak ediyorum ve bedel nedir merak ediyorum.

İkinci soruma geçiyorum. Kurumun 2015 yılında -bunları yazılı isteyeceğim Sayın Müdürüm- sermayesinin nominal bedeli 8 milyar TL. Toplam sermayenin piyasa değeri nedir, böyle bir çalışma var mıdır?

Şimdi, biz hep yatırım yapılmadı diyoruz ya, 2015 yılı yatırım programı 95 milyon TL. Yıl sonu itibarıyla yüzde 33'ü gerçekleşmiş yani yatırım bütçesi de harcanmamış. Neden harcanmamış, bunu merak ediyorum. Yani para var, yatırım var, harcanmamış.

Sevgili vekillerim, "tablo 14" diye bir tablomuz var, buraya bakmanızı rica edeceğim. Şimdi, burada bir hesaplamalar yapılmış. Liman hizmetleri gelir giderleri, tablo 14. Bazı yıllar dolar bazında verilmiş aynı tabloda, bazı yıllar TL bazında verilmiş, ben bunu anlamadım. Mühendislikte iki şeyin karşılaştırılabilmesi için ikisinin de elma ya da ikisinin de armut olması lazım. Bir şeyi gözden kaçıralım mı ya da görmeyelim mi diye böyle yapıldı, ben merak ediyorum.

Ve şunu duymak istiyorum, bunu da yazılı olarak duymak istiyorum: Bir liman niye zarar eder? Bilinçli olarak zarar gözüksün diye mi TL ve dolar cinsinden iki ayrı kriterle hazırlanmış?

Diğer sorum: Tüm tesislerde bağlık ortaklara borçlar yüzde 64,6 artış gösteriyor. Personele olan borçlar yüzde 605 artış gösteriyor. Sebepleri nedir? Personel sayısı düşerken personele olan borçlar niye artar? Sehven mi, kasten mi bir hata var? Bunu açıklamanızı rica edeceğim. Bunların hepsi de Sayıştayın raporlarından alınmış.

2013 yılı kurumumuzda konsolide bilançolarda çok ilginç rakamlar var. Bağlı ortaklıklardan alacaklarda yüzde 154 artış, çeşitli alacaklarda yüzde 60 artış, şüpheli alacaklarda yüzde 2.524 artış var; böyle bir rakamı ben çok şaşırarak karşıladım. Verilen sipariş avanslarında da yüzde 411 artış var. Bu niye böyle? Bu da Sayıştayın raporundan. 2013 yılı Amasra Müessesesi bilançosunda ticari artışları, stoklar hesabındaki yüzde 165 artışın da sebebini merak ediyorum.

Bunun dışında, Armutçuk Müessesemizin envanterinde bulunan akülü lokomotifler var. Ama, bu akülü lokomotifler hâlâ tedarikçi firmada duruyor. Parası ödenmiş ama kuruma teslim edilmemiş, neden? Bağlık İnağzı Sahası'nın Üzülmez Müessesesine bağlı olarak redevans işlemi niçin hâlâ Soma AŞ'ye veriliyor? İşletme projesini vermediğini biliyorum ama verdiyse düzeltin. İşletme projesi olmayan bir şekilde nasıl işletiyor. 2013 yılında Türkiye Taşkömürü Kurumu redevanslı şirketlerden kaynaklı ne kadar tazminat ödedi? Bu tazminatlar rücu edildi mi?

Sabrınıza sığınıyorum sevgili vekillerim, çok az kaldı.

31/12/2004 yılı kurumun AR-GE giderleri nedir? Yüklenici firma işçileri ve yakınları kurum aleyhine davalar açmış; bu davaların içeriği nedir? Genelleyebilirsiniz bunu. Kuruma getireceği zarar nedir? 2014 yılında iş kazalarının geç bildirilmesi sonucu kurum aleyhine ne kadar ceza tahakkuk edilmiştir? Kartalkaya firmasının borçlarına istinaden kurumda mevcut olan teminat mektubu tutarı nedir? İnşallah borcunu karşılıyordur. Karadon Müessesesi, iş davaları nedeniyle 2014 yılında 13,2 milyon TL tazminat ödemiştir. İlgili rakam, ihaleyi alan firmalara rücu edildi mi?

Üzülmez Müessesesinde TOKİ'ye devredilen 106 adet büro var. Bu bürolar kaç paraya devredildi? Günlük bedelleri nedir?

Sevgili vekillerim, bence, en azından, böyle bir kuruluşta bu sorularımıza cevap almadan ibra etmeyi çok doğru bulmuyorum. Vicdanlarınıza bırakıyorum ama ilk soruyu sözlü rica ediyorum.

Teşekkür ederim.

Sağ olun Sayın Başkan.