HDP GRUBU ADINA SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Başkan, sayın vekiller; öncelikle, katı atık işçileri ekmeğini kazanmak için, geçimini sağlamak için bu işi yapıyorlar. Aynı zamanda, yaptıkları işin hem ekonomiye hem ekolojiye de büyük faydaları var. Yeniden değerlendirilebilir atıkları geri dönüşüm sektörüne kazandırarak inkâr edilmez bir fayda sağladıkları ortada. Ne var ki böylesine önemli bir görev üstlendikleri hâlde 500 bine yakın katı atık işçisi sağlıksız koşullarda çalışıyor, sosyal güvenceden yoksun, düşük gelirle ve düşük ücretle çalışıyor, sosyal dışlanmaya maruz kalıyor, şimdi de İstanbul Valiliği tarafından kriminalize ediliyor.

Anayasa'nın 49'uncu maddesi "Çalışmak herkesin hakkıdır." diyor ve devletin buradaki görevini hatırlatıyor. Devlet, işsizliği önlemek için elverişli ekonomik ortamı yaratmakla görevlidir. Hükûmet bu görevi yapmıyor fakat daha fazla, katı atık işçilerini mağdur ediyor. Atık işçileri kendimizi bildik bileli varlar, şimdi neden istenmez oldular, aslında buna bakmak gerekiyor. Neden bu alanı düzenleyip emekçileri insana yakışır iş koşullarında çalıştırmıyorsunuz?

"Sıfır atık" "çevreyi korumak" vesaire ağzınızdan düşmeyen şeyler ama yaptığınıza bakın. Neden aklınıza polis müdahalesi geliyor, zabıta müdahalesi geliyor? İstanbul Valiliği kararıyla Ümraniye'de, Bahçelievler'de, Sancaktepe'de, Bakırköy'de, bu ilçelerde 200'e yakın atık deposunu bastınız ve 240 emekçiye ceza kestiniz, 145'i Afganistanlı göçmen 286 kâğıt işçisine de idari ceza işlemi uyguladınız. Afgan göçmenler sınır dışı edilmek üzere Tuzla Geri Gönderme Merkezine gönderiliyor yani Taliban'ın kucağına mı atacaksınız Afganistanlı göçmenleri?

Önceki gün Dünya Kız Çocukları Günü'ydü. 17 yaşındaki kız çocuğu Dursun Güllü çekçeğiyle Bahçelievler'de çöpten atık topluyor, genç kız zabıta tarafından darbediliyor, raporu var; çekçeğine el konuluyor. Sizin kız çocuklarına reva gördüğünüz yaşam standardı bu mu? Ortada, kimsenin göze alamayacağı, kirli, tehlikeli, yoğun bir emek var. Kadın, çocuk, genç, yaşlı vatandaşlar gece yarıları, şafak vakitleri çöpten gelir elde etmeye çalışıyor. Nasıl bir mecburiyettir hiç düşündünüz mü? Çöpten çıkarılanlar ekmek, süt, kiraya dönüşüyor. Çöpten elde edilen gelir elektrik, su, doğal gaz ve hatta 2 kattan fazla olan kömür faturaları için harcanıyor.

İstanbul Valisi, sözde, kayıt dışı, sağlıksız koşullarda, izinsiz, ruhsatsız olduğu için denetim yapıyormuş; hadi oradan diyorum. Ruhsat verdiniz de almadılar mı? Sağlıklı koşullar yarattınız da kabul etmediler mi? Bakın, kâğıt işçileri diyor ki: "Ne yaptık size? Alın terimizle ekmeğimizi kazanıyoruz, kimin malına göz diktik, atıklarımıza devlet göz koymuş." Bilmiyorum, sosyal medyada gördünüz mü? 74 yaşındaki bir amca şöyle diyor: "Çalışmak zorundayız. Ameliyat oldum, parmağım kesildi, sancı içindeyim ama çalışıyorum." Ağlayarak bunu anlatıyor. Bu utanç sizin utancınız.

Belki aranızda bazılarınız bir zamanlar yoksulluk içinden buraya gelmiştir ama şimdi mağrur oldunuz; garibanı da, fakiri de hor görür oldunuz çünkü siz, zengini zengin, yoksulu yoksul yapmayı iyi biliyorsunuz. Söyleyin, çöpleri şirketlere mi ihale edeceksiniz? Şirketler daha çok rant kazansın, kâr kazansın diye mi katı atık emekçilerine düşman oldunuz? Kaç yıldır çalıştaylar yaptınız dostlar alışverişte görsün diye, hiçbir sorunu çözmediniz. Geri dönüşüm işçilerini yasal statüye kavuşturmadınız, onların taleplerine kulaklarınızı tıkadınız. Sizin çözümünüz, depoları basmak, polis göndermek, depodaki mallara el koyup bir de o malları satmak.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (Devamla) - Bakın, ekim ayındaki baskınları yakından izledik. İstanbul vekillerimiz depolara gittiler...

BAŞKAN - Evet, tamamlayalım lütfen.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (Devamla) - İstanbul vekillerimiz depolarda nöbet tuttu. Ekonomi Politik Komisyonu olarak atık emekçileri için görüşmeler yaptık, katı atık işçilerinin sorunlarını, çözüm önerilerini konuştuk; onların talepleri şunlar: İstanbul Valiliği talimatı geri çeksin. Tutuklanan kâğıt işçileri serbest bırakılsın. El konan motorlu çekçekler iade edilsin. Geri dönüşüm işçilerine yasal statü verilsin, sigorta ve emeklilik hakları verilsin; işçilerin iş güvencesi ve iş güvenliği koşulları düzenlensin, çalışma ve barınma koşulları iyileştirilsin. Yapılması gereken, baskınlar değil; yapılması gereken, katı atık emekçilerinin sorunlarını çözmektir. Şirketlere değil, katı atık emekçilerine zamanınızı ayırmanız gerekiyor.

Teşekkürler. (HDP sıralarından alkışlar)