MHP GRUBU ADINA ESİN KARA (Konya) - Sayın Başkan, büyük Türk milletinin değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 283 sıra sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci bölümü üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Gazi Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Kooperatifler yardımlaşma ve dayanışma duygularının temelini oluşturduğu girişimler olarak diğer ticari faaliyetlerden ayrılırlar. Günümüzde kooperatifçilik kamu ve özel sektör yanında üçüncü bir sektör olarak kabul edilmekte ve özel sektörlerle birlikte ekonomik ve sosyal kalkınmanın lokomotifleri olarak görülmektedir. Kooperatifler ülkemizde ekonomik kalkınma unsuru olarak önemli bir yer tutarken kamu yararını ön planda tutmaktadır. Ülkemizde kooperatifçilikle ilgili politikalar Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. 1163 sayılı Kanun günümüzde duyulan bazı ihtiyaçlara cevap verememektedir. Bu sebeple, görüşmekte olduğumuz kanun teklifiyle, gerek duyulan alanlara yönelik temel düzenlemeler getirilmektedir. Teklifle, kooperatifler ve üst kuruluşların kendi kendilerini yöneten, ortaklık haklarına yönelik menfaatleri üst düzeyde tutan, yenilikçi yönetim ilkelerini benimseyen ve nihayetinde, özellikle bölge bazlı kalkınmaya katkı sunan güçlü yapılar hâline getirilmesi amaçlanmaktadır.

Teklifin 1'inci maddesiyle yapılan düzenlemede kooperatif yönetim kurulunun ortaklık başvurusunu bir ay içerisinde sonuçlandırması ve durumu başvuru sahibine bildirmesi kuralı getirilmiştir. Böylelikle yönetim kurulunun başvuruyu ne kadar sürede sonuçlandıracağı konusundaki belirsizlik giderilmiştir ana sözleşmede belirtilen şartları taşıyanların ortaklığa kabul edilmesi sağlanmış, keyfiyete bağlı yaşanılan mağduriyetlerin önüne geçilmiştir.

Teklifin 2'nci maddesiyle ortaklık payının değeri "100 Türk lirası" şeklinde değiştirilmiştir. Yine, ortaklık payı değerinin kooperatiflerin amaç ve faaliyet konularına göre ilgili bakanlıkça artırılabileceği hükme bağlanmıştır. Yüksek sermaye gerektiren sigortacılık faaliyetinde bulunan kooperatifler için en çok pay taahhüt sınırının uygulanmaması ve ortaklık payının değerinde ilgili kurumun görüşünün alınması hükme bağlanmıştır.

Teklifin 3'üncü maddesiyle kooperatife ait mali verilerin genel kurulun yıllık toplantısından en az on beş gün öncesinden itibaren bir yıl süreyle kooperatif merkezinde, varsa şubelerinde ve elektronik ortamda ortaklar tarafından incelenebilmesine imkân sağlanmıştır. Yine, seçimlerde kullanılmak üzere, genel kurula katılma yetkisini haiz ortakların listesinin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na uygun bir şekilde kullanılabilme imkânı sağlanmıştır.

Teklifin 4'üncü maddesiyle olağan genel kurul toplantı süresini üç yıldan iki yıla indirerek birleştirme süresi, yönetim ve denetim kurulu görev süresinin üst sınırıyla uyumlu hâle getirilmiştir. Yine, maddeyle kooperatiflerin elektronik ortamda genel kurul yapabilmesi sağlanmaktadır. Bu sayede zaman ve maliyet tasarrufu sağlanmış, uzak mesafedeki ortakların genel kurula kolaylıkla katılabilmesine imkân tanınmıştır.

Teklifin 5'inci maddesiyle kooperatif yönetim kurulu üyelerinin ve yedeklerinin seçilmesini takiben en geç dokuz ay içerisinde kooperatifçilik konusunda bilgilerinin artırılması amacıyla eğitim programlarını tamamlama zorunluluğu getirmiştir. Tüzel kişi üyelerde ise bu üyelerin temsilcilerinin eğitime alınması şartı getirilmiştir.

Teklifin 7'nci maddesiyle kooperatif yönetim kurulu üyelerine, sorumlulukları altında bulunan belge ve varlıkların görevlerinin bitiminden itibaren üç iş günü içerisinde yeni yönetime teslim etmesi zorunluluğu getirmiştir.

Teklifin 8'inci maddesiyle en fazla dört yıllığına en az 1 denetçi seçileceği, asıl üye sayısı kadar yedek üye seçilebileceği belirtilmiştir. Yine, denetçilere eğitim programını tamamlama zorunluluğu getirilmiş, eğitim şartlarını sağlayamayanların denetçiliğinin düşeceği belirtilmiştir. Yine, ilgili maddede denetçi seçimine, denetim organının görev ve yetkilerine, denetim raporuna, denetçilerin ticaret siciline tesciline ve ticaret sicil gazetesi ile internet sitesinde ilanına ilişkin hükümler düzenlenmektedir.

Teklifin 9'uncu maddesiyle kooperatifin çalışma konusu, ortak sayısı ve cirosu gibi kıstaslara göre belirlenecek şartlara göre dış denetim yaptırılması şartı getirilmiştir. Bağımsız denetimi yapacak kişi olarak 3568 sayılı Yasa'ya tabi meslek mensuplarının ve ilgili bakanlıklarca yetkilendirilen birlik ve merkez birlikleri tarafından yapılması öngörülmüştür. Dış denetimi gerçekleştireceklerin görevlerini gereği gibi yapmamaları sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun kamu görevlilerine ait hükümleri uyarınca cezalandırılacağı hükme bağlanmıştır. Dış denetim sonucu hazırlanan raporun genel kurulda görüşülmesi ve dış denetim nedeniyle haklarında kamu davası açılan denetçilerin durumlarının yapılacak ilk genel kurulda görüşülmesi, ayrıca, dış denetim için seçilenlerin yönetim kurulu tarafından tescil ve ilanının yapılmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Yine, maddeyle, denetim yapacak kişilerin niteliklerini, sunacakları raporların standartlarını ve denetim uygulama esaslarını belirleme yetkisi Ticaret Bakanlığına verilmiştir.

Teklifinin 10'uncu maddesiyle kooperatiflerin kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayabilmek ve kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapabilmeleri için kooperatif birliğine, kooperatif birliklerinin de merkez birliğe üye olma şartı hükme bağlanmıştır. Bu maddeyle, kamusal kaynak israfının önlenmesi, kredinin geri ödenmeme riskini üstlenen yapıların güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca, düzenlemeyle, merkez birliklerin birlikleri ve birliklerin kooperatifleri ortaklığa kabulden kaçınması engellenmektedir.

Teklifin 11'inci maddesiyle önceden konut yapı kooperatiflerine tanınan ancak amaç ve faaliyet konusunun değiştirilerek feshedilmeksizin faaliyetlerine devam etmelerine ilişkin sağlanan kolaylık sanayi sitesi yapı kooperatiflerini ve toplu iş yeri yapı kooperatiflerini de kapsayacak şekilde genişletilmektedir. Ayrıca, ana sözleşme değişikliği yapılarak kooperatifin amacının değiştirilmesi için tanınan altı aylık süre kısıtı kaldırılmıştır. Bu değişiklikle yapı kooperatiflerine tasfiyeden dönebileceği zamana kadar amaç ve faaliyet konusu değiştirebilme imkânı sunulmaktadır.

Teklifin 12'nci maddesiyle kooperatif genel kurullarının daha demokratik bir ortamda gerçekleştirilebilmesi amacıyla kooperatifler ile üst kuruluşlarına genel kurul toplantılarından en az on beş gün önce ilgili bakanlıktan temsilci talebinde bulunma zorunluluğu getirilmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Başkan Yardımcımız Konya Milletvekilimiz Sayın Mustafa Kalaycı Beyefendi'yle birlikte 2018 yılında vermiş olduğumuz Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Hakkındaki Kanun Teklifi'mizin dördüncü geçici vergi beyannamesinin kaldırılmasıyla ilgili maddesi geçen hafta kabul etmiş olduğumuz kanun teklifiyle yasalaştı. Yine, teklifimizde bulunan meslek mensuplarına mücbir sebep hakkı verilmesi hakkındaki madde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tebliğle düzenlenmiş oldu. Serbest muhasebeci ve yeminli mali müşavirler adına Sayın Bakanımıza teşekkür ediyorum. Böylelikle vermiş olduğumuz kanun teklifindeki 7 talebimizden 2 tanesi gerçekleşmiş oldu.

Yine, kanun teklifimizde bulunan mali tatil döneminde beyan ve ödeme sürelerinin en az 31 Temmuz olması, mesleğe yeni başlayan meslek mensuplarına KOSGEB desteği hakkının tanınması, belirli bir süre meslekteki görevini tamamlayan meslektaşlarımıza yeşil pasaport hakkı verilmesi, iş, vergi ve ticaret mahkemeleri konularına giren alanlarda meslek mensuplarına ara buluculuk hakkı verilmesi taleplerimiz arasındadır.

Yine, Katma Değer Vergisi Kanunu ile Gelir Vergisi Kanunu arasındaki tahakkuk ve tahsil şartlarının birbiriyle çelişmesi nedeniyle serbest meslek mensupları sıkıntı yaşamaktadır, şöyle ki: Katma değer vergisi kanunları KDV'nin doğması için tahakkuk esasını alırken gelir vergisi de gelir beyanında tahsili esas almaktadır. Yani serbest meslek sahipleri, özellikle mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler mesleklerini icra etmektedirler ama parasını alamadıkları, gelir olarak hanelerine yazamamış oldukları gelirlerin katma değer vergisini ödemek zorunda kalmaktadırlar. Bu nedenle bu sorunun çözülebilmesi için Katma Değer Vergisi Kanunu'nda bir değişiklik yapılarak tahakkuk esasından tahsil esasına geçilmesi gerekmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun efendim.

ESİN KARA (Devamla) - Yine, meslek mensupları için katma değer vergisi oranının yüzde 18'den yüzde 8'e indirilmesi ve KDV tevkifatı olarak 9/10 esasının belirlenmesi taleplerimiz arasındadır.

Sayın Bakanımızın meslektaşlarımızın sorunları konusundaki taleplerimize duyarsız kalmayacağını temenni ediyor, büyük Türk milletini ve onun büyük Meclisini saygıyla selamlıyorum. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)