BURHANETTİN BULUT (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; gündemimizin konusu olan kooperatifçilik basit işletme üzerine kurgulu bir anlayış değildir; bir yaşam biçimidir, topluma bakıştır, siyasi görüştür çünkü kooperatifçilik karşılıklı yardım amacına uygundur; hedefi, amacı birliktelik oluşturmak, dayanışma sağlamaktır. Hatta ilk dönemlerde, kooperatif çalışanlarının kooperatif bilincini güçlendirmek için, bir atölyede, çalışanların giydiği önlüklerin iliklerini arkada yapmışlar sırf insanlar önlüğünü giyerken bile başkasına ihtiyaç duysun diye. O yüzden kooperatifleri "bir yaşam biçimidir" diye tanımlıyoruz. Bunlar kâr amacı gütmezler, aracıları ortadan kaldırmaya çalışırlar; özellikle açgözlü aracılara karşıdırlar; üretim, istihdam, katma değer oluştururlar; gelir dağılımını dengelerler. Kooperatifçilik bugünkü gibi derin yoksullukta bir ilaç olarak karşımızda duruyor. Demokrasiyi güçlendirirler çünkü karar alma süreçlerine üyelerini dâhil ederler.

Şimdi, bu kadar komplike, bu kadar önemli kooperatifleri on dokuz yıl boyunca güçlendirmemiş ve bu konuda hiçbir çaba sarf etmemiş iktidar, on dokuz sene sonra böyle bir yasayı karşımıza getiriyor. Biz de açıkçası, kooperatifle ilgili bir madde geldiğinde, ilk başta, toplumun en çok tartıştığı, geçmiş dönemlerde yapı kooperatiflerinde olduğu gibi kooperatifler bilincine zafiyet gösteren bu maaşlarla ilgili de bir çaba içerisine gireceğini düşündük. Örneğin, Tarım Kredi Kooperatifleri 2020 itibarıyla toplam 58 milyon lira zarar etmiş. Peki, buranın Genel Müdürü bu kurum zarar da etse kâr da etse ne kadar maaş alıyor? 62 bin 500 lira ve çoklu maaş üzerinden bu tartışmalara gelmiş bu insan ama maalesef pişkin bir şekilde "11 maaş almıyorum, 4 maaş alabiliyorum." diyebilecek kadar da cesur.

Yine, TESKOMB Başkanı Abdulkadir Akgül 1'den fazla maaş almış, yine, bu Mecliste bu tartışılmış. 2017 yılında Mahmut Tanal o gün milletvekili olan TESKOMB'un Başkanı Abdulkadir Akgül'e soru sormuş, "4 yerden 75 bin lira maaş alıyorsunuz." diye kürsüden hitap etmiş. O günkü Milletvekili Abdulkadir Akgül "Ne 75'i, kaliteli adamım ben, 150 bin lira maaş alıyorum." diyebilmiş ve bugün bunlara ilişkin tek bir madde bu Genel Kurula gelmiş değil. En azından -biraz önce kooperatifçiliği anlatırken- bu anlayışa uygun bir maaş sisteminin getirilmesi gerekiyor, en azından Cumhurbaşkanından daha fazla maaş almaması gerekiyor ama buna ilişkin tek bir madde getirmediniz. Ece Ayhan'ın çok güzel bir dizesi var: "İnsan, yarası yarasına denk geleni sever." der. Bu tür yarayı bilmeyenlerin, yarası yarasına denk gelmeyenlerin kooperatif yönetimiyle bu ülkeyi ya da kooperatifleri geliştirmesi mümkün değil.

Görülen o ki, aynen otoyollarda, havalimanlarında ülkenin gelecek yirmi beş yılı nasıl ipotek altına alınıyorsa burada da benzer bir çaba, benzer bir amaç güdülüyor. Traktörü, toprağı icraya verilmiş çiftçiyi geliştirmek üzere bir çabanın... Burada bir kooperatif anlayışının olması mümkün değil. En azından şöyle bakmak lazım: Dünyada kooperatifi güçlü olan ülkelere bakmak lazım. Kooperatifi güçlü olan ülkeler en çok Avrupa Birliği ülkeleri. Örneğin, Hollanda'da kooperatiflerin tarımdaki payı yüzde 83, Hollanda'yı burada anlatacak değiliz. En azından, Türkiye'yle mukayese açısından da Hollanda'nın ne kadar ileride olduğu görülür. Yani kooperatifçilik çağdaş bir yönetim şeklidir, üreticiyi ve tüketiciyi aynı anda korur.

Yine, bu 283 sıra sayılı, 77 milletvekilinin imzaladığı Kooperatifler Kanunu Teklifi'nin Komisyona getirdiği maddelerin biri -sanırım 22'nci maddesiydi- burada da...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BURHANETTİN BULUT (Devamla) - Başkanım...

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

BURHANETTİN BULUT (Devamla) - Bu maddede -23'üncü maddeymiş- Komisyona şöyle bir teklif getirmişler: "Üst üste iki dönem yönetim kurulu üyeliği yapanlar aradan bir seçim dönemi geçmedikçe bu göreve tekrar seçilme olasılığı yoktur." Yani 2 dönem yapacaksınız, eğer devam etmek istiyorsanız 1 dönem ara vereceksiniz, sonra tekrar seçileceksiniz. Ancak, bu madde kaldırıldı; buradan Komisyona soruyorum, 77 imzayı atan milletvekillerine tek tek soruyorum: Bu maddeyi neden kaldırdınız? Bu madde Komisyonda görüşülürken bu maddeye ilişkin -biraz önce bahsettiğim- Abdulkadir Akgül'den bir kulis yediniz mi, onun önerilerini dinlediniz mi, onun söylemine göre mi bu maddeyi geri çektiniz? Sembolik olarak bile olsa, en azından bu tür iyileştirmeleri yapmanız beklenirken...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BURHANETTİN BULUT (Devamla) - ...siz, buradaki milletvekilleri olarak, aksine, çok maaş alan bürokratların esiri olmuşsunuz.

Teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)